Baby Bag

რა შეიძლება იყოს ბავშვის ჩაკეტილობის მიზეზი და რა პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს ამ მდგომარეობამ?

რა შეიძლება იყოს ბავშვის ჩაკეტილობის მიზეზი და რა პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს ამ მდგომარეობამ?

რა შეიძლება იყოს ბავშვის ჩაკეტილობის მიზეზი და რა პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს ამ მდგომარეობამ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი ნანა ფაცაცია.

- როდესაც ბავშვი ჩაკეტილია და არ აზიარებს ემოციებს, რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

- მიზეზი თუ რატომ არის ბავშვი ან მოზარდი ჩაკეტილი, შესაძლოა გამოწვეული იყოს სხვადასხვა ფაქტორებით, მათ შორის: გადატანილი ტრავმა, ძლიერი შიში, ძალადობა, სტრესი, ასაკობრივი თავისებურებები, გარდატეხის-ბუპერტატის პერიოდი, ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული სირთლეები და.ა.შ. ძალიან მნიშვნელოვანია მშობლების დროული ყურადღება ამ ფაქტორებზე და ფსიქიკური ჯანმრთელობის სპეციალისტთან კონსულტაციის გავლა

- სად გადის ზღვარი მორცხვობასა და ჩაკეტილობას შორის? როგორ უნდა მივხვდეთ რომ ბავშვი ჩაკეტილია?

- სიმორცხვე საკმაოდ გავრცელებული მოვლენაა, როგორც ბავშვებში, ასევე ზრდასრულებში. ის განპირობებულია სოციალური ფაქტორით, ვინაიდან თავს იჩენს იქ, სადაც ორი ან მეტი ადამიანი იწყებს ურთიერთობას. ასეთ დროს, სირთულე ექმნება ინტერპერსონალურ ურთიერთობებს.

სიმორცხვე არის ადამიანის შინაგანი მდგომარეობა, დიდი ყურადღება ეთმობა იმას, თუ რას ფიქრობენ გარშემომყოფები მასზე, ადამიანი ხდება ზედმეტად მგრძნობიარე იმის მიმართ თუ როგორ და რა შეფასებით მიიღებენ მას გარშემომყოფები.

სიმორცხვის დამახასიათებელი ნიშნებია: არაადეკვატურად დაბალი თვითშეფასება, შებოჭილობა, დაბალი ხმის ტემბრით საუბარი, ჩაკეტილობა, საუბრის დაწყების შიში, მოუხერხებლობა, თვალით კონტაქტის დამყარების სიმრთულე და .ა.შ. თამაშის დროს ბავშვები ირჩევენ მეორეხარისხოვან როლს, რათა ნაკლებად შესამჩნევები იყვნენ, არ გამოირჩევიან ინიციატივით, არ უყვართ აუდიტორიის წინაშე გამოსვლა. სიმორცხვის დროს, ადამიანები მწვავედ აღიქვამენ საკუთარ ნაკლს და ყურადღების მიღმა რჩებათ თავიანთი დადებით თვისებები და ძლიერი მხარეები. ასევე, სიმორცხვეს ახასიათებს სომატური გამოვლინებები, სახეზე სიწითლე, ხმის კანკალი, სუნთქვის აჩქარება, რის გამოც უფრო მეტად განიცდიან საკუთარ ვიზუალურ მდგომარეობას.

ბავშვები ადრეულ ასაკში ხშირად განიცდიან სიმორცხვეს, 13 წლის ასაკში კი ეს მდგომარეობა პიკს აღწევს. როგორც წესი, დროთა განმავლობაში ასაკის მატებასთან ერთად და უფროსების სწორი დამოკიდებულების შემთხვევაში, ბავშვი ახერხებს სიმორცხვის დაძლევას. მნიშვნელოვანია მშობლების და სააღმზრდელო დაწესებულებების თანამშრომლების მიერ აქცენტის გაკეთება მათ ძლიერ მხარეებზე, მნიშვნელოვანია, რომ არ უნდა მოხდეს ბავშვისთვის „მორცხვის“ იარლიყის მიკერება, აუცილებელია ზრუნვა მოზარდის თვითშეფასების ამაღლებაზე, რათა განუმტკიცდეს საკუთარი ძალების რწმენა - „შენ შეძლებ და გამოგივა“, „აქ არაფერია საშიში“, „ კარგად ხარ მომზადებული,“ და.ა.შ.

თუ ბავშვის ან მოზარდის ქცევა უეცრად იცვლება და ის ხდება ჩაკეტილი, არ აქვს სურვილი თანატოლებთან ურთიერთობის, საკუთარი ემოციის გაზიარების, არის ოთახში ჩაკეტილი და არ კონტაქტობს ისე, როგორ ადრე, მნიშვნელოვანია მშობლების მხრიდან ყურადღება, ვინაიდან არ მოხდეს უგულებელყოფა ძალადობის ან ბულინგის ფაქტების, ასევე, ასაკობრივი თავისებურებებით გამოწვეული ცვლილებების, მნიშვნელოვანია დროული რეაგირება და ფსიქიკური ჯანმრთელობის სპეციალისტის ჩართულობა, რათა დროულად მოხდეს პრობლემის იდენტიფიცირება და შესაბამისი ინტერვენციის განხორციელება.

- რა პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს ამ მდგომარეობამ?

- სიმორცხვემ შესაძლოა გამოიწვიოს ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული სხვადასხვა პრობლემა, სირთულეები ინტერპერსონალურ ურთიერთობებში, სოციალური შფოთა, დეპრესია, რაც შემდგომში აისახება წარმატების და თვითრეალიზების სიძნელეებთან, ჩაკეტილობა და ა.შ.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი და რა დროს არის საჭირო ფსიქოლოგის დახმარება?

- ნებისმიერ დროს, როცა ბავშვის ან მოზარდის ქცევა უეცრად იცვლება, ხდება უცნაური ან შეუსაბამო, აუცილებელია მშობელმა გაიაროს კონსულტაცია სპეციალისტთან პრობლემის დროული იდენტიფიკაციისთვის და სირთლეების თავიდან არიდებისთვის.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ემართება თქვენს ორგანიზმს, როდესაც გაბრაზებული იძინებთ?

რა ემართება თქვენს ორგანიზმს, როდესაც გაბრაზებული იძინებთ?

გაბრაზებული ხშირად თუ იძინებთ, თქვენს თავს უდიდეს ზიანს აყენებთ. სიფხიზლეში თქვენ ნეგატიური ემოციების გადამუშავებას და მათგან გათავისუფლებას მარტივად ახერხებთ. თუ ვინმემ გაწყენინათ და ღამით გაბრაზებული იძინებთ, შესაძლოა, მცირე უსიამოვნება მალე შექსპირის დრამას დაემსგავსოს და მოვლენები უსიამოვნოდ განვითარდეს. რა ხდება, როდესაც ადამიანი გაბრაზებული იძინებს? ვეცდებით ამ კითხვაზე ამომწურავი პასუხი გაგცეთ.

  • ბრაზი ძილს გიფრთხობთ

სტრესი და მძიმე განცდები თქვენს ორგანიზმზე ნეგატიურად ზემოქმედებს, რის გამოც ღრმად ჩაძინება გიჭირთ და დაძაბული ხართ. ამ დროს თქვენ ვერც ჩაძინებას ახერხებთ, ხოლო თვალის მოხუჭვას თუ მაინც შეძლებთ, ღრმა ძილამდე ვერაფრით მიდიხართ. დილით თქვენ დაღლილი და გაღიზიანებული იღვიძებთ. ბრაზი ძილის დარღვევებს იწვევს, ძილის დარღვევები კი კიდევ უფრო მეტ ბრაზს. ეს ყოველივე თქვენ ირგვლივ მოჯადოებულ წრეს ქმნის, რომელში მოხვედრას არცერთი ადამიანი არ ისურვებდა.

  • ბრაზი თქვენს ჯანმრთელობას ზიანს აყენებს

მეცნიერულად დამტკიცებულია, რომ ძილის ხარისხი ადამიანის ჯანმრთელობაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. ძილი ძლიერი სტაბილიზატორია, რომელიც ემოციების გაკონტროლებაში გეხმარებათ და დღის განმავლობაში საჭირო ენერგიით გამარაგებთ. ბრაზი და ინტენსიური სტრესი ამ პროცესს მნიშვნელოვნად აფერხებს. ნეგატიური ემოციები სტრესის ჰორმონის გამომუშავებას უწყობს ხელს, რის გამოც თქვენ მარტივად ღიზიანდებით და გამუდმებით შფოთავთ. თუ გაბრაზებული ხშირად იძინებთ, თქვენ ინსომნიის და დეპრესიის განვითარების რისკი გემუქრებათ, შესაძლოა, ღამის კოშმარებმაც დაგტანჯონ.

  • თქვენ წყენის დავიწყება გიჭირთ

კვლევებით დგინდება, რომ ადამიანები, რომლებიც გაბრაზებულები იძინებენ, ნეგატიური განცდების დავიწყებას ვეღარ ახერხებენ. ძილის დროს ახალი მოგონებები ჩვენს მეხსიერებაში ილექება და ისინი ძალიან დიდხანს გვახსოვს. თუ ნაწყენი იძინებთ, ბრაზი თქვენს განუყოფელ ნაწილად იქცევა და მისგან თავის დაღწევა გაგიჭირდებათ. უმჯობესია, თუ უარყოფით ემოციებს ფხიზელი გონებით გააანალიზებთ და მხოლოდ ამის შემდეგ გადაწყვეტთ დაძინებას. ძილი ნეგატიურ განცდებს უფრო გააძლიერებს, რაც თქვენს განწყობაზე უარყოფითად აისახება.

  • თქვენ გულწრფელობას კარგავთ

ყველამ კარგად ვიცით, რომ გვიანი საღამო წყვილისთვის ინტიმური დროა. თუ თქვენ დასაძინებლად გაბრაზებული წვებით, პარტნიორის მიმართ ტოქსიკური დამოკიდებულება გიჩნდებათ. თქვენ საღამოს საათებს ბრაზთან და ნეგატიურ განწყობასთან აიგივებთ, რის გამოც მეუღლის მიმართ სიახლოვეს ვერ გრძნობთ. თუ ჩხუბის შემდეგ ყოველთვის გაბრაზებულ გულზე დაიძინებთ, თქვენი ურთიერთობა სერიოზულ დარტყმას მიიღებს და შესაძლოა, დასრულდეს კიდეც.

  • მეუღლესთან ურთიერთობა გიფუჭდებათ

ჩხუბის დროს საბანს თუ დაიფარებთ და დაძინებას გადაწყვეტთ, მეუღლეს აგრძნობინებთ, რომ თქვენთვის ყველაზე მთავარი კამათში გამარჯვებაა და არა ჯანსაღი ურთიერთობის შენარჩუნება. კონფლიქტთან გამკლავების თქვენეული მეთოდები ურთიერთობას ან ამყარებს, ან ანგრევს, რის გამოც ძალიან დიდი სიფრთხილე გმართებთ.

მომზადებულია ​brightside.me - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად