Baby Bag

„მშობლებს სამ წესს დავუწესებ...“

„მშობლებს სამ წესს დავუწესებ...“
აუცილებელია თუ არა ბავშვს წინასწარ შევასწავლოთ სასკოლო პროგრამა? - აღნიშნულ თემაზე აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა „დილა მშვიდობისა საქართველოსთან“ ისაუბრა. 

მისი თქმით, რატომღაც ჰგონიათ, რომ სკოლისთვის მომზადება გულისხმობს, როდესაც ბავშვმა ბევრი ლექსი, კითხვა, წერა და ანგარიში იცის. თუ ეცოდინება კარგია, თუმცა თუ არ იცის, საშიში არ არის. არ არის კარგი, როდესაც სპეციალურად ვასწავლით წერა-კითხვას იმისათვის, რომ სკოლაში აღარ დასჭირდეს. თუ ბავშვმა მოითხოვა - ვასწავლოთ, მაგრამ თუ ის ამისკენ არ ისწრაფვის - არ დავაძალოთ. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ჩვენი ბავშვი რამეს ჩამორჩება.

„ერთი წლით ადრე უნდა ვესაუბროთ ბავშვებს სკოლაზე, მასწავლებლებზე, ძალიან უნდა შევაყვაროთ პედაგოგები. ხანდახან ამბობენ, რომ „აი, ამ სკოლაში ასეთი სწავლებაა“, „ამ სკოლაში ინგლისურია გაძლიერებული“ - ამით არ უნდა მოიხიბლოს მშობელი. უმჯობესია გაიკითხოს, ვინ არის „ქალბატონი თამარი“, „ქალბატონი ნინო“ - კეთილი, გულისხმიერი მასწავლებელი, ბავშვები რომ უყვარს. უკეთესია ბავშვს წინასწარ გაეცნოს მასწავლებელი, ტელეფონით ან წერილი გაუგზავნოს, შეიძლება შეხვდნენ კიდეც, ბავშვები უკვე შეგუებულები იქნებიან და არ იუცხოვებენ სკოლას. თუ მაინც გაუცხოვდა, სჯობს ასეთი ბავშვების მშობლები პირველ დღეს სკოლაში დავტოვოთ. დასხდებიან საკლასო ოთახში, დაგვინახავენ, როგორი მასწავლებლები ვართ და იმედი მივცეთ, რომ მათ შვილს ძალიან კარგი პედაგოგი შეხვდა. რაც მთავარია, ბავშვიც მშვიდად იქნება, რადგან დედა ახლოს ეყოლება,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა. 

მისი თქმით, ბავშვმა სწავლა უნდა შეიყვაროს და არა სწავლა რამის გამო, თუნდაც ქულებისთვის. არავითარი საჩუქარი! საკმარისია მასწავლებელმა დაურეკოს მშობელს და შეაქოს ბავშვი - „თქვენმა შვილმა დღეს ძალიან გამახარა, როგორი მაგალითების ამოხსნა სცოდნია“. როდესაც დედა ამას მოისმენს, შვილს მოეფერება და ბავშვს კიდევ გაუჩნდება მოტივაცია, რომ შემდეგ დღესაც წავიდეს სკოლაში.

„პირველკლასელებს თავხედობას ვერ დავაბრალებთ, ისინი შეიძლება უმართავები არიან. თუ კი მაინდამაინც მეორე, მესამე კლასში არის გათავხედებული და უმართავი ბავშვი, მასთან გვმართებს პიროვნული ურთიერთობა, ხომ ვერ გავაგდებთ სკოლიდან?! ყველა ბავშვი ჩვენია. დღეს ასეთია, მაგრამ არ ვიცით, იქნებ გენია შფოთავს მასში და არა თავხედობა?! როცა ნიჭი აქვს ადამიანს, ეს ნიჭი აცახცახებს სხეულს. როცა ბავშვი შენთან ახლოსაა, თავზე ხელი დაადე, დედის თანდასწრებით მასზე კარგი თქვი, ისეთი რამ მიაწერე, რაც არ ახასიათებს, თუმცა გინდა, რომ გამოვლინდეს,“ - დასძინა მან. 

აკადემიკოსმა მშობლებს სამი წესი დაუწესა - „მშობლებს სამ წესს დავუწესებ“: 

პირველი:

უნდა გიყვარდეს შვილი. გიყვარდეს არა შენთვის, არამედ მისთვის. არ დაუყვირო, არ გაარტყა, არ დაემუქრო, კუთხეში არ დააყენო, თითი არ დაუქნიო. ამრიგად, პირველი წესი! გიყვარდეს ბავშვი შენი კარგი ქცევით. ალერსი სიყვარულით, კეთილ საქმეთა გარეშე მკვდარია. ასე უყვართ? თავიანთი სიმშვიდისთვის უყვართ, თუ იმისთვის, რომ ისინი მომავალი მოქალაქეები უნდა გახდნენ მშვენიერი ქვეყნის?!

მეორე:

უნდა გამოიჩინოთ მოთმინება. ბავშვი კიდეც იცელქებს, კიდეც იყვირებს, კიდეც განმარტოვდება. თუ ესენი არ მოხდა მის ცხოვრებაში, ვერ გაიზრდება. დედაა დასასჯელი, როცა მოთმინებას კარგავს, რადგან ბავშვმა თუ არ იცის, მშობელმა იცის, რომ სიმშვიდე ზრდის მის შვილს.

მესამე:

მესამე არის ნდობა. ჰუმანურობა ეს იქნება - „მე მჯერა, ჩემი სიყვარული ბავშვს გამოასწორებს“, „მიყვარს გზასაცდენილი სიყვარულით გამოვასწორო“.

მოდი, შევასმინოთ ჩვენს კეთილ მშობლებს ილია ჭავჭავაძის სიტყვები, რომელშიც აღზრდის მიზანიც არის ჩადებული, პროგრამაც და მეთოდიც:

„დედავ! ისმინე ქართვლის ვედრება:

ისე აღზარდე შენ შვილის სული,

რომ წინ გაუძღვეს ჭეშმარიტება,

უკან ჰრჩეს კვალი განათლებული.“

წყარო: ​„დილა მშვიდობისა საქართველო“

შეიძლება დაინტერესდეთ

ჯანსაღი ჩვევები, რომლებიც ბავშვს ადრეული ასაკიდანვე უნდა აათვისებინოთ

ჯანსაღი ჩვევები, რომლებიც ბავშვს ადრეული ასაკიდანვე უნდა აათვისებინოთ

ბავშვს ჯანსაღი ჩვევები ადრეული ასაკიდანვე უნდა აათვისებინოთ. ნაცვლად იმისა, რომ ბავშვს პირდაპირი დავალებები მისცეთ, გირჩევთ, მას კარგად აუხსნათ, თუ რისთვის არის აუცილებელი კონკრეტული ჩვევა. ჩვენს სტატიაში იმ უმთავრეს ჩვევებს გაგაცნობთ, რომლებსაც ბავშვი ადრეული ასაკიდანვე უნდა აზიაროთ.

1. ხელების დაბანა

ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად ბავშვს ყველაზე მეტად ჰიგიენის წესების დაცვა ესაჭიროება. ხელების დაბანა მას ბაქტერიებისა და საშიში ინფექციებისგან დაიცავს. ეს ყოველივე თქვენს შვილს მარტივი ენით უნდა აუხსნათ. უთხარით ბავშვს, რომ ხელების დაბანა მას ცუდად გახდომისგან დაიცავს. თქვენს შვილს აუხსენით, თუ როდის არის აუცილებელი ხელების დაბანა. შეახსენეთ ბავშვს, რომ ხელების დაბანა აუცილებელია, როდესაც ის თამაშის შემდეგ სახლში ბრუნდება, სადილობას აპირებს ან აბაზანიდან გამოდის. ბავშვს საკუთარი მაგალითით უჩვენეთ, თუ როგორ უნდა დაიბანოს ხელები სწორად. თქვენს შვილს აუხსენით, რომ ხელის ჰიგიენისთვის ძალიან კარგი საშუალებაა სპეციალური სადეზინფექციო სითხეც. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ პირში ხელის ჩაყოფა არაჰიგიენურია და აღნიშნულ მავნე ჩვევას უნდა გადაეჩვიოს.

2. პირზე ხელის აფარება ხველების ან ცემინების დროს

ბავშვს აუხსენით, რომ დაცემინების ან დახველების დროს მან პირზე ცხვირსახოცი ან ხელი უნდა მიიფაროს, რათა სხვა ადამიანების ჯანმრთელობას გაუფრთხილდეს. შესაძლოა, ბავშვს დაავიწყდეს, რომ ხველების ან ცემინების დროს პირზე ხელი უნდა აიფაროს, მაგრამ თქვენ მას ეს ხშირად უნდა შეახსენოთ. ბავშვი ხშირად ავარჯიშეთ, რათა აღნიშნული ჩვევა კარგად გაითავისოს.

3. დასვრილი ან გამოუსადეგარი ნივთების ურნაში ჩაგდება

ბავშვს უნდა აუხსნათ, რომ გამოუსადეგარი ან დასვრილი ნივთები ოთახში არ გაფანტოს. პატარამ ჰიგიენის მნიშვნელობა კარგად უნდა გააცნობიეროს. ბავშვს აუხსენით, რომ ნახმარი ცხვირსახოცი მაგიდაზე არ უნდა დააგდოს. ბავშვი ადრეული ასაკიდანვე მიაჩვიეთ გამოუსადეგარი, დასვრილი ნივთების ურნაში დამოუკიდებლად ჩაგდებას. თქვენს შვილს აუხსენით, რომ ჰიგიენის წესების დაცვა აუცილებელია და ამას მის ნაცვლად არავინ გააკეთებს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მშობელი მას ყველგან ვერ გაჰყვება, ხოლო სხვები მის ნაცვლად ჰიგიენის წესებს ვერ დაიცავენ.

4. კბილის ჰიგიენაზე ზრუნვა

რვა წლის ასაკამდე ბავშვს კბილების სრულფასოვნად გასაწმენდად თქვენი დახმარება სჭირდება. მიუხედავად ამისა, მას ადრეული ასაკიდანვე შეგიძლიათ ასწავლოთ დღეში ორჯერ კბილების გახეხვა. თუ ბავშვი თქვენგან დახმარებას არ იღებს და ცდილობს, რომ კბილები დამოუკიდებლად გაიხეხოს, თქვენი ჯაგრისი მიეცით და სთხოვეთ, კბილები მან გაგიხეხოთ. შემდეგ თქვით, რომ ახლა თქვენი ჯერია და ბავშვს კბილები გაუხეხეთ. ბავშვს კბილები სპეციალური ძაფითაც უნდა გაუწმინდოთ. აღნიშნული წესით კბილების გასუფთავება 2 წლის ასაკიდან უნდა დაიწყოთ. ბავშვს ძაფით კბილების გასუფთავება დამოუკიდებლად 10 წლამდე არ შეუძლია.

5. მზისგან დამცავი კრემის გამოყენება

ულტრაიისფერი სხივების ქვეშ ყოფნა კანის კიბოს განვითარების რისკს ზრდის, რის გამოც, ბავშვს გარეთ ყოფნისას მზისგან დამცავი კრემის გამოყენება უნდა ასწავლოთ. ბავშვს კანის ფერი თუ ეცვლება და უვარდისფრდება, ეს იმის ნიშანია, რომ ის მზის გულზე დიდ დროს ატარებს. როდესაც ბავშვს მზისგან დამცავ კრემს უსვამთ, არ დაგავიწყდეთ, რომ კრემით ყურები, ცხვირი და ფეხებიც უნდა დაუფაროთ. თუ ბავშვი კრემის წასმაზე უარს ამბობს, აუხსენით, რომ კრემი მას დამწვრობისგან დაიცავს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ დამწვრობა მტკივნეული და საზიანოა.

6. ავტომობილში ღვედის გამოყენება

ღვედის გამოყენება ყოველწლიურად ათასობით ადამიანს სიცოცხლეს უნარჩუნებს. ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა გააცნობიეროს, თუ როგორი მნიშვნელოვანია ღვედის ხმარება. როდესაც ბავშვი იმ ასაკშია, რომ სავარძელში დამოუკიდებლად ჯდება და ღვედსაც იკრავს, დააკვირდით, რომ მან ეს ყველაფერი სწორად გააკეთოს. შეაქეთ ბავშვი, თუ მან ღვედის გამოყენება ისწავლა. ბავშვს აუხსენით, რომ ღვედი მისი უსაფრთხოებისთვის აუცილებელია. თქვენმა შვილმა ისიც უნდა გააცნობიეროს, რომ მანქანაში საუბრისას მისკენ ვერ შემობრუნდებით, რადგან ეს სახიფათოა.

7. ფიზიკური აქტივობა

ბავშვმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა იცოდეს, რომ ფიზიკური დატვირთვა მისთვის სასარგებლოა. აუხსენით, თქვენს შვილს, თუ როგორი მნიშვნელოვანია სირბილი, სიარული. არასდროს დააშინოთ ბავშვი, რომ ის წონაში მოიმატებს, რადგან არასწორად იკვებება. ამის ნაცვლად, მას ჯანმრთელი სხეულის მნიშვნელობაზე ესაუბრეთ და აუხსენით, რომ ჯანსაღი საკვები მას სრულფასოვან ზრდასა და განვითარებაში ეხმარება.

8. ტვინის ჯანმრთელობაზე ზრუნვა

ბავშვს აუხსენით, რომ მან ყოველთვის უნდა გამოიყენოს დამცავი ქუდი, როდესაც სკუტერით ან ველოსიპედით ერთობა. ბავშვმა უნდა იცოდეს, როგორი მნიშვნელოვანია ადამიანისთვის ტვინის ჯანმრთელობაზე ზრუნვა. აუხსენით თქვენს შვილს, რომ თავის დარტყმა ან ტრავმის მიღება, ტვინს უდიდეს საფრთხეს უქმნის, რის გამოც მან თავი ყოველთვის უნდა დაიცვას, როდესაც ექსტრემალური აქტივობით კავდება.

მშობელი ბავშვისთვის როლური მოდელი უნდა იყოს. თუ თქვენ ჯანსაღი ჩვევები გაქვთ და თქვენი შვილი ამას ხედავს, ის აუცილებლად მოგბაძავთ. ბავშვი უნდა აცნობიერებდეს, რატომ არის უსაფრთხოებასა და ჯანმრთელობაზე ზრუნვა მნიშვნელოვანი, ამ შემთხვევაში ის ჯანსაღი ჩვევების განვითარებაზე მეტად იზრუნებს.

მომზადებულია ​verywellfamily.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად