Baby Bag

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ?

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ?

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი ნანა ფაცაცია.

„გლოვა ეს არის ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შედეგად გამოწვეული სევდის განცდა, ის მოიცავს შემდეგ ასპექტებს: ფსიქოლოგიური, სოციალური და სომატურ პასუხს ადამიანის დაკარგვის შესახებ. გლოვას აქვს თავისი ფაზები და მნიშვნელოვანია ადამიანმა გლოვის ფაზის ყველა ეტაპი გაიაროს“.

  • შოკის ფაზა - ადამიანი პასიურ მდგომარეობაშია, დაუცველობის შეგრძნება აქვს; შესაძლოა თან ერთვოდეს უარყოფის განცდა, არაადეკვატური ქცევები, ცრემლიანობა, შიში და.ა.შ.
  • დანაკარგის გაცნობიერების ფაზა - აქვს დეპრესიული სიმპტომები, შესაძლოა ჰქონდეს დანაშაულის განცდა, ბრაზი როგორც საკუთარი თავის, ასევე ოჯახების წევრების მიმართ, უიმედობისგანცდა;
  • აღდგენის ფაზა - ადამიანი ნელ-ნელა ეგუება და ღებულობს შეცვლილ რეალობას, ცდილობს ადაპტირებას, ხდება აქტიური, უმჯობესდება ცხოვრების ხარისხი.

უნდა დავუმალოთ თუ არა ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების შესახებ გარკვეული პერიოდის განმავლობაში?

არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ახლობელი ადამიანის გარდაცვალების შესახებ ამბის დამალვა, ვინაიდან ბავშვები კარგად აღიქვამენ გარშემომყოფების ემოციურ ფონს, შესაბამისად, ამ დანაკარგის არ ცოდნამ შესაძლოა ზემოთხსენებული ფაზები შეაფერხოს და უფრო მეტად ტრავმული გახდეს ამბის მოგვიანებით გაგება.როდესაც ზრდასრულები გადიან გლოვის ეტაპებს, მათთან ერთად უნდა გაიაროს ბავშვმაც ეს პერიოდი. ასევე, საყურადღებოა ვინ მიაწვდის ამ ინფორმაციას, მნიშვნელოვანია ეს ადამიანი იყოს ბავშვისთვის სანდო პიროვნება, ამ შემთხვევაში, ერთ-ერთი მშობელი და თუ მშობლების გარდაცვალება ხდება, მაშინ მისთვის უახლოესმა ადამიანმა უნდა აუხსნას ამის შესახებ.

როგორ უნდა ვუთხრათ ბავშვს ოჯახის წევრის გარდაცვალების ამბავი ისე, რომ არ დავაზიანოთ მისი ფსიქიკა?

-როგორც უკვე ვთქვით,უნდა მოხდეს სწორი ინფორმაციის მიწოდება, ახლობელი ადამიანის მიერ, რადგან თუ სხვისგან გაიგებს შესაძლოა მეტად შოკისმომგვრელი და მატრავმირებელი აღოჩნდეს. ამასთან,მნიშვნელოვანია ადამიანმა, ვინც ამ ამბავს ეტყვის იცოდეს როგორ აღიქვამს და ესმის ბავშვს გარდაცვალების საკითხი და როდესაც აუხსნის რა არის გარდაცვალება, ეს უნდა იყოს ფაქტებით გაჯერებული,რეალური. არ არის რეკომენდირებული სიკვდილის ძილთან გაიგივება, ვინაიდან შემდგომში, როცა ბავშვი ადამიანს მძინარე მდგომარეობაში დაინახავს შესაძლოა დაეუფლოს შიშის ან შფოთვის განცდა.

- რა წინადადებები არ უნდა უთხრას მშობელმა ბავშვს ამ დროს?

- ახსნის დროს მიუღებელია ისეთი ფრაზების გაჟღერება, როგორიცაა - „ ღმერთთან წავიდა“, „ცაშია, „სხვაგან იმყოფება“, „მოვა დრო და ვნახავთ“ და ა.შ. არ უნდა იყოს ილუზორული, ბუნდოვანი წინადადებებით მოცული, რადგან შესაძლოა უფრო მატრავმირებელი გახდეს და მეტი კითხვები გაუჩნდეს ბავშვს. ყოველთვის მნიშვნელოვანია მივაწოდოთ ფაქტებით გაჯერებული, სწორი ინფორმაცია, ბავშვის ასაკის გათვალისწინებით.

სიბრალულის განცდახელისშემშლელია და არ უნდა აგვერიოს ემპათიაში. ემპათია არის მხარდამჭერი მდგომარეობა, ჩვენ მხარს ვუჭერთ ბავშვის ემოციურ ფონს, მის კითხვებს ადეკვატურ პასუხებს ვცემთ და ვეუბნებით, რომ მისი სტრესი ნორმალურია და აბსოლუტურად ადეკვატურია ასეთ დროს. არ უნდა უთხრათ, რომ არ იტიროს, არ იგლოვოს, ბავშვს უნდა მივცეთ საშუალება გამოხატოს ემოციები.

- რა შემთხვევაში უნდა მივმართოთ ფსიქოთერაპევტს?

- გლოვის ეტაპების გავლის პროცესში აუცილებელია ახლობლი ადამიანებისმხარდაჭერა. ამ დროს, რაიმე სახის სიღრმისეული თერაპია არ ტარდება. მნიშვნელოვანია ოჯახის წევრების ინფორმირება, რათა მოხდეს მოზარდის ან ბავშვის სწორი მხარდაჭერა. ამ ფაზების გავლის შემდეგ, თუ შევამჩნიეთ რომ ბავშვის ემოციური მდგომარეობა უფრო გამწვავდა, სიმპტომები არ მსუბუქდება და საქმე გვაქვს გახანგრძლივებულ გლოვასთან, თუ ბავშვი ხანგრძლივი დროის მერეც გაღიზიანებულია, ჩაკეტილია, უეცრად იცვლება მისი ქცევა და ხასიათი, ხდება უჩვეულო,ასეთ შემთხვევაში აუცილებელია სპეციალისტის ჩართვა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

სამსახურეობრივი მოვალეობის შესრულებისას მამაკაცები ქალბატონებთან შედარებით ორჯერ უფრო ემოციურები არიან - უახლესი კვლევები

სამსახურეობრივი მოვალეობის შესრულებისას მამაკაცები ქალბატონებთან შედარებით ორჯერ უფრო ემოციურები არიან - უახლესი კვლევები
ადამიანების უმეტესობა დროის უდიდეს ნაწილს სამსახურში ატარებს, რის გამოც მათ ემოციურ მდგომარეობაზე სამუშაო გარემოს და თანამშრომლების განწყობას უდიდესი ზეგავლენა აქვს. ანგლია რასკინის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა ოფისში მომუშავე ადამიანების ემოციური ფონი გამოიკვლიეს. მათ აინტერესებდათ, თუ რას განიცდიან ყოველდღიურად დასაქმებული ადამიანები და რამდენად ღიად გამოხატავენ თავიანთ ემოციებს. კვლევებმა აჩვენა, რომ სამუშაო გარემოს დასაქმებულებზე ძალიან დიდი გავლენის მოხდენის უნარი აქვს.

მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ სამსახურში ადამიანები ყველაზე ხშირად სიხარულს, გაოცებას, ბრაზს, სევდას, ზიზღსა და შიშს განიცდიან. როგორც აღმოჩნდა, მათ ემოციურ ფონზე ზეგავლენას არა უშუალოდ სამუშაო პროცესი, არამედ სხვა დასაქმებულებთან ურთიერთობა ახდენს. დადგინდა, რომ ქალები და მამაკაცები სამსახურში ერთნაირად ემოციურები არ არიან.

სტატისტიკამ აჩვენა, რომ სამსახურში მიმდინარე მოვლენებს მამაკაცები უფრო ემოციურად აღიქვამენ, ვიდრე ქალბატონები, ამასთან, ქალები სტრესისა და ფრუსტრაციისკენ უფრო მეტ მიდრეკილებას ავლენენ, ვიდრე მამაკაცები. აღმოჩნდა, რომ მამაკაცები სხვა და სხვა პროექტზე მუშაობისას ემოციურად უფრო მეტად იხარჯებიან. ისინი ძალიან განიცდიან, თუ სამუშაოს შესრულებისთვის დრო არ ჰყოფნით ან ბიუჯეტს რაციონალურად ვერ ანაწილებენ. როგორც აღმოჩნდა, მამაკაცებს კრიტიკა გულთან უფრო ახლოს მიაქვთ, ვიდრე ქალბატონებს. მათი საქმიანი წინადადების უგულებელყოფის შემთხვევაში, ისინი ორჯერ უფრო მეტად ისტრესებიან, ვიდრე ქალები. მამაკაცები აღნიშნავენ, რომ უარყოფა მათზე დამანგრევლად მოქმედებს. მამრობითი სქესის წარმომადგენელთა უდიდესი ნაწილი წარუმატებლობის შემთხვევაში ემოციების გაკონტროლებას ვეღარ ახერხებს. მამაკაცები სამსახურში დაძაბული ვითარების შექმნის გამო უკომპრომისო გადაწყვეტილებებს უფრო ხშირად იღებენ, ვიდრე ქალბატონები. წარუმატებლობის შემთხვევაში საკუთარი სურვილით სამსახურს 20%-ით მეტი მამაკაცი ტოვებს, ვიდრე ქალბატონი.

კვლევის ორგანიზატორების მტკიცებით, მამაკაცებს უჭირთ სხვების მხრიდან ძალაუფლების გამოვლენის კონკტრეტულ შემთხვევებთან გამკლავება. ისინი ამას ღირსების შემლახავ ქმედებად აღიქვამენ. ძალაუფლებისკენ სწრაფვის გამო, მამაკაცები ვერ იტანენ, როდესაც მათ არ უსმენენ. მათ სევდა იპყრობთ, როდესაც აცნობიერებენ, რომ სამსახურში ძალაუფლებას ისინი არ ფლობენ. კვლევამ ასევე დაადგინა, რომ სამსახურში ყოველი სამი ადამიანიდან ერთი მაინც თავის ნეგატიურ განწყობას პოზიტიური ღიმილის საფარქვეშ მალავს. მკვლევარებს აღნიშნული ფაქტი არ გაკვირვებიათ, რადგან მენეჯერების გამოკითხვის შედეგად დადგინდა, რომ მათი 30 % სამსახურში ემოციების გამოხატვას სისუსტედ მიიჩნევს, ხოლო 51 % თვლის, რომ სამუშაო გარემო ემოციებისგან სრულიად თავისუფალი უნდა იყოს და თანამშრომლებმა საკუთარი განცდების გამომჟღავნებისგან თავი უნდა შეიკავონ.

„სამსახური ერთიან სივრცეს ქმნის, რომელშიც ადამიანებს გარკვეული სოციალური მოლოდინები უყალიბდებათ. დაუწერელი კანონები, რომელიც სამუშაო გარემოში მოქმედებს, წინასწარ განსაზღვრავს, თუ ვინ, როდის და რა მიზნით უნდა გამოხატოს ესა თუ ის ემოცია. ადამიანების უმეტესი ნაწილი თანამშრომლებთან ემოციების გამოხატვას იმიტომ ერიდება, რომ გაკიცხვის და კრიტიკის ეშინია.“ - განაცხადა კვლევის ერთ-ერთმა ორგანიზატორმა.

კვლევით ასევე დგინდება, რომ სამუშაო გარემო ყველაზე მეტად თაობა Y-ის (1980-1993 წლებში დაბადებული ადამიანები) წარმომადგენლებს თრგუნავთ. მათი 91 პროცენტი სამსახურში ძალიან ხშირად განიცდის სევდას, ახალგაზრდების 80 პროცენტი კი ამბობს, რომ ისინი მუშაობის დროს უმეტესად ზიზღს განიცდიან. მკვლევარები აღნიშნულ პრობლემას ასაკობრივ თავისებურებებთან აკავშირებენ და თვლიან, რომ ახალგაზრდებს თავიანთი ჭეშმარიტი იდენტობის აღმოჩენა უჭირთ. მათ უძნელდებათ პროფესიული როლის მორგება. თაობა Y-ის წარმომადგენლებს წარმატებაც აშინებთ და წარუმატებლობაც. მათი დიდი ნაწილი თვლის, რომ ვერ შეძლებს კონკრეტული საქმის სრულფასოვნად შესრულებას.

დასაქმებულ ახალგაზრდებში ნეგატიური ემოციების სიჭარბე საკმაოდ ბუნებრივი მოვლენაა. მათი უარყოფითი განწყობა ასაკთან ერთად იცვლება, რაც მათ სტრესისგან გათავისუფლებაში ეხმარება. მკვლევარები თვლიან, რომ პროდუქტიულობის ასამაღლებლად აუცილებელია სამუშაო გარემო თანამშრომლებს ემოციური ინტელექტის ამაღლებასა და თავდაჯერების მატებაში დაეხმაროს. ციფრული ინდუსტრიების განვითარების პირობებში, კომპანიებმა კადრების ემოციურად გაწონასწორებული ადამიანებით დაკომპლექტებაზე უნდა იზრუნონ, რაც, მკვლვევარების მოსაზრებით, წარმატების მთავარი საწინდარია. 

მომზადებულია ​mirror.co.uk-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა
წაიკითხეთ სრულად