Baby Bag

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი? - აღნიშნულ თემაზე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი მარი მალაზონია“ ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა თამარ-ტატა ბაზღაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი ხშირად გვხვდება საზოგადოებაში. ზოგ შემთხვევაში სიდრომი მიმდინარეობს უპირატესად ყურადღების დარღვევით, ზოგ შემთხვევაში ჰიპერაქტიურობით და არის კომბინირებული ვარიანტი, როდესაც ორივე პრობლემა ერთნაირად ვლინდება:

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან. ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა. ამ სირთულის გამო დიაგნოზი ძირითადად არ ისმევა 6 წლამდე. როგორც წესი, მიმდინარეობს დაკვირვება, რა დოზით ვლინდება ჰიპერაქტიურობა, რამდენად ახლავს ყურადღების პრობლემები და რამდენხანს გაჰყვება ბავშვს ჰიპერაქტიურობა. თუ ბავშვი უბრალოდ ცელქი და მოუსვენარია, თუმცა არ აქვს ყურადღების, დასწავლის პრობლემა, უსმენს, ითვისებს - არ არის საგანგაშო. უფრო საყურადღებოა, როდესაც ბავშვი არ გვისმენს, არ ითვისებს ასაკის შესაბამის უნარებს და ფიქსირდება ზღვარგადასული ჰიპერაქტიურობა.

იდეალურ შემთხვევაში ბავშვთან მულტიგუნდური მიდგომა გამოიყენება და მუშაობს რამდენიმე სპეციალისტი. ვიწყებთ ფსიქოედუკაციით, ანუ იგივე ფსიქოგანათლებთ, რის დროსაც მშობელს ვაწვდით ინფორმაციას, თუ რას გულისხმობს ეს სინდრომი, რა სიმპტომები შეიძლება ახლდეს, რა სირთულეებს იწვევს ეს სიმპტომები, როგორი მიდგომები შეიძლება გამოიყენოს მშობელმა და ა.შ. იდეალურ შემთხვევაში სკოლა აუცილებლად ჩართული უნდა იყოს, რაც საქართველოში ცოტა რთული საკითხია, თუმცა ნელ-ნელა მაინც არის გარკვეული მზაობა სკოლის მხრიდან, რომ მიიღონ გარკვეული რეკომენდაციები და უკეთ ააწყონ ურთიერთობა ჰიპერაქტიურ ბავშვთან.''

,,აღვნიშნავ ასევე იმას, რომ  თავის ტვინში გარკვეული ცვლილებები აისახება და კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე ჩანს ეს. აქ შეიძლება იყოს გარკვეული უბნების შემცირება, რომელიც პასუხისმგებელია ყურადღების კონცენტრაციაზე, ემოციის და ქცევის მართვაზე. ასევე არის პრეფრონტალური უბნების და მათ სისხლით მომარაგების დეფიციტი, რომელიც პასუხისმგებელია წახალისება-დასჯის მეთოდების ეფექტურობაზე. თუმცა საქართველოში კვლევის ამ ტიპის მეთოდებს ჯერ არ ვიყენებთ, არ არის ფართოდ გავრცელებული. საკმაოდ ძვირადღირებული მეთოდებია და იშვიათად მივმართავთ დიაგნოსტიკის პროცესში,'' - დასძინა თამარ-ტატა ბაზღაძემ. 

ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა მართვის მეთოდებთან დაკავშირებითაც ისაუბრა:

,,რაც შეეხება მართვის მეთოდებს, პირველივე რასაც ვეუბნებით მშობლებს არის ის, რომ ჩვენ არ გვაქვს ჯადოსნური აბი, რომელსაც ბავშვს მივცემთ და ის გახდება მშვიდი, დამჯერი და ბეჯითი. პრობლემა არის კომპლექსური და მას სჭირდება ოჯახის სრული ჩართულობა, რისთვისაც ისინი მზად უნდა იყვნენ. ფსიქოედუკაციის შემდეგ, ვთავაზობთ გარკვეულ ჩარევებს, როგორიცაა ქცევითი ტექნიკების გამოყენება და რჩევები, როგორ უნდა მართონ ჰიპერაქტიური ბავშვის ქცევა. ქცევით თერაპიას ატარებს სპეციალისტი, თუმცა მშობელი ჩართულია და ითვალისწინებს რეკომენდაციებს. თუ ქცევის მართვის მოდელი არ შეიცვალა ოჯახის ფარგლებში, მხოლოდ სპეციალისტი ამას ვერ მოაგვარებს.

მნიშვნელოვანია ჩარევის დროულად დაწყება, რადგან პრობლემასთან გამკლავება უფრო რთულია დიდ ასაკში. ყველაზე ხშირად რასაც ვხვდებით არის ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელიც ძალიან ხშირად ახლავს ჰიპერაქტიურობას. ბავშვი არის დაუმორჩილებელი, ნეგატიურად განწყობილი, მუდმივად წინააღმდეგობაშია, ყველანაირ ინსტრუქციას ცუდად იღებს, ჯიუტობს, მიუხედავად იმისა, უნდა თუ არა ეს, მაინც აკეთებს. ასეთი ქცევა ვლინდება იმ შემთხვევაში, როცა ბავშვი მუდმივად შენიშვნებს იღებს და ესმის გარშემომყოფებისგან თუ როგორი ცუდია, ცუდად იქცევა, მოუწესრიგებელია და ა.შ. ამიტომ ვითარდება ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელთან მუშაობაც მეტ პრობლემას ქმნის დიდ ასაკში, ვიდრე 4 წლის ასაკში რომ დაგვეწყო ჰიპერაქტიურობაზე მუშაობა. ასევე, შესაძლებელია სხვა პრობლემების თანდართვა, რომელსაც უფრო მეტი ზიანი მოაქვს, ვიდრე თვითონ ჰიპერაქტიურობას. მაგალითად, შფოთვითი რეგისტრის აშლილობა. შფოთვა ვლინდება გადაჭარბებული მოუსვენრობით, ნერვიულობით (როდესაც მშობელს შორდება ან სკოლაში დაფასთან გამოსვლის დროს), ნებისმიერი მოვლენა იწვევს შფოთვის განვითარებას. მოზარდობის პერიოდში, მოსალოდნელია ბიპოლარული აშლილობა, კიდევ უფრო იმატებს ამ დროს აქტივობა და შესაძლოა, ბავშვის ქცევა უკონტროლო გახდეს ან განვითარდეს დეპრესია,'' - აღნიშნა თამარ-ტატა ბაზღაძემ.

წყარო: ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

7 დამამშვიდებელი თამაში და აქტივობა ჰიპერაქტიური ბავშვისთვის
დედების დიდ ნაწილს მიაჩნია, რომ მისი შვილი ჰიპერაქტიური ბავშვია, თუმცა მსგავსი დასკვნების გამოტანამდე, უმჯობესია აღნიშნული ტერმინის მნიშვნელობას უკეთ ​გავეცნოთ. არასტაბილურობა და ყურადღების დეფიც...
„ჰიპერაქტიურობაში იგულისხმება, რომ ბავშვი ძალიან ბევრს საუბრობს, არ შეუძლია ერთ ადგილზე წყ...
​ნეიროფსიქოლოგმა ნინო მარგველაშვილმა ბავშვებში ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტივობის სინდრომის გამოვლენის შესახებ ისაუბრა. მან მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:„როდესაც მშობელი ხედავს, რომ რაღაც ის...
„ორი წლის ბავშვზე რომ გეტყვიან ჰიპერაქტიურიაო, უნდა იყოს! ეს არის მისი ინტელექტის განვითარ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლების მხრიდან ბავშვის თავისუფლების ზედმეტად შეზღუდვაზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ორი წლის ასაკში ბავშვის ჭარბი აქტიურობა ნორმალური მოვლენაა:„ორი წლის ბავშვზე რომ გეტ...
რა განსხვავებაა ცელქ და ჰიპერაქტიურ ბავშვს შორის? - ნევროლოგ გვანცა არველაძის განმარტება
​ბავშვთა ნევროლოგმა გვანცა არველაძემ ბავშვის სიცელქესა და ჰიპერაქტივობის სინდრომს შორის არსებული განსხვავებების შესახებ ისაუბრა:„ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტივობის სინდრომი გახლავთ განვითარების ა...
რა ნიშნებით ამოვიცნოთ ჰიპერაქტიურობა და ყურადღების დეფიციტი ბავშვებში? - ფსიქიატრი ტატა ბა...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში ჰიპერაქტიურობისა და ყურადღების დეფიციტის ძირითადი ნიშნების შესახებ ისაუბრა:„ჰიპერაქტიურობისა და ყურადღების დეფიციტის ძირითადი ნიშნები ორ ძირითად ჯგუფად იყოფა. ყურად...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვი არ უნდა დავარწმუნოთ, რომ ის ყველასგან გამორჩეულია და სხვებს აღემატება. თუ ასე მოვიქცევით, მას ამპარტავან ადამიანად აღვზრდით

ბავშვი არ უნდა დავარწმუნოთ, რომ ის ყველასგან გამორჩეულია და სხვებს აღემატება. თუ ასე მოვიქცევით, მას ამპარტავან ადამიანად აღვზრდით

თანამედროვე მშობლების ნაწილი შვილების მიმართ ხშირად მეტისმეტი გულახდილობით გამოირჩევა. ისინი დაუფარავად აქებენ ბავშვს, რითაც მას ქედმაღლობისკენ უბიძგებენ. ბავშვები, რომლებსაც ზედმეტად აქებენ, სხვა ადამიანებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებას ვერ ახერხებენ. მშობლებს ძალიან ეშინიათ, რომ მათი შვილები ჩვეულებრივი ადამიანები არიან. ნებისმიერი მშობლისთვის რთული წარმოსადგენია, რომ მისი შვილი სხვებისგან არ განსხვავდება. სწორედ ამიტომ უფროსები ბავშვებს ეუბნებიან, რომ ისინი განსაკუთრებულები არიან.

მშობლის მხრიდან ბავშვის შესაძლებლობების სწორად დანახვა ძალიან მნიშვნელოვანია. მან უნდა შეამჩნიოს მისი შვილი გონიერია, ინტუიციურია, სულიერად მდიდარია თუ იუმორის განსაკუთრებული ნიჭით არის დაჯილდოვებული. მშობელი შვილის წინამძღოლი უნდა იყოს და ის ბავშვს ყოველდღიურად უნდა გადასცემდეს ცოდნას, რომელსაც თავად იძენს ბავშვის უნარებზე დაკვირვების შედეგად. პიროვნების ჩამოყალიბება მისი უნარების აღიარებით იწყება. თანამედროვე კონკურენტულ გარემოშო წარმატების მისაღწევად აუცილებელია, რომ სხვებზე მეტი პოტენციალი და შესაძლებლობები გვქონდეს.

ბავშვის უნარების აღიარება მნიშვნელოვანია, თუმცა, როდესაც გამუდმებით ჩვენი შვილის განსაკუთრებულობაზე ვფიქრობთ და ვსაუბრობთ, ამით მას ქედმაღლობისკენ ვუბიძგებთ. ბავშვს უნდა ვუთხრათ, თუ რა შესაძლებლობები აქვს მას, რაშია ის განსაკუთრებული, მაგრამ ჩვენი შვილი არ უნდა დავარწმუნოთ, რომ ის ყველასგან გამორჩეულია და ყველას აღემატება. თუ ასე მოვიქცევით, მას ამპარტავან ადამიანად აღვზრდით, რომელიც შინაგანად სუსტია და რომელსაც ნებისმიერი წარუმატებლობა აშინებს. ქედმაღალი ადამიანი მაშინვე კარგავს ყოველგვარ ძალას, როდესაც აღმოაჩენს, რომ ის სხვებზე უკეთესი არ არის.

ბავშვის განსაკუთრებულობის ხაზგასმა გადაჭარბებების გარეშეც შეგვიძლია. ამისთვის რამდენიმე მნიშვნელოვანი ნაბიჯის გადადგმაა საჭირო, რასაც თანამედროვე მშობლები იშვიათად აკეთებენ. მშობელი მხოლოდ შვილის ძლიერ მხარეებზე არ უნდა იყოს კონცენტრირებული, მან ბავშვს სხვა ბავშვების განსაკუთრებული უნარების შემჩნევა უნდა ასწავლოს. შვილს მხოლოდ მის ნიჭიერებაზე არ უნდა ვესაუბროთ. მან უნდა იცოდეს, რომ სხვა ადამიანებთან უამრავი საერთო აქვს. ბავშვი მორალურ, ჰუმანურ ადამიანად ვერ ჩამოყალიბდება, თუ არ ეცოდინება, რომ ადამიანები ერთნაირები არიან და მათ უამრავი რამ აქვთ საერთო.

მშობლები წარმატების უმთავრეს ნიშნად შვილის საზოგადოებისგან გამოყოფას და გამორჩევას მიიჩნევენ. მათ სურთ, რომ ბავშვი სხვებს ყველაფერში აღემატებოდეს. მშობლის წარმატება სულ სხვა კომპონენტებით უნდა იზომებოდეს. მშობელი წარმატებულია, თუ მისი შვილი ისე იქცევა, როგორც კარგი ადამიანები უნდა იქცეოდნენ, თუ ის პასუხისმგებლიანი მოქალაქე, კარგი მოსწავლე, ერთგული მეგობარი და მოსიყვარულე ადამიანია. ეს ის უნარებია, რომელთა დეფიციტი თანამედროვე საზოგადოების უმთავრესი პრობლემაა, სწორედ ამიტომ, მშობლების უმთავრესი საზრუნავი ბავშვში კეთილშობილური თვისებების განვითარება უნდა იყოს, რაც თანამედროვე სამყაროს ასე ძალიან აკლია.

მომზადებულია ​psychologytoday.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 


წაიკითხეთ სრულად