Baby Bag

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

- როდესაც ბავშვი გამუდმებით უხეშობს, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

ზოგადად ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. როდესაც პრობლემურ ქცევასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, ბავშვის გამუდმებულ უხეშობასთან და ხშირად მეორდება შემანარჩუნებელი შედეგი, ანუ განმტკიცება, გამორიცხულია ამ ქცევას არ ჰქონდეს წინაპირობა. ქცევათმეცნიერება (ბიჰევიორიზმი) ყველაზე ეფექტურად გვეხმარება ქცევის მართვაში, ხოლო ქცევის მომავალში გამოვლენას და დასწავლას განაპირობებს შედეგები, რომლებიც მოსდევს მას. ანუ შედეგი, რომელიც იწვევს ქცევის გამოვლენის ზრდას. თუკი ბავშვი უხეშობით, ფიზიკური აგრესიით, ყვირილით არასასურველი ქცევით აღწევს სასურველს მაგალითად:

  1. სასიამოვნო სტიმულის მიღება - მაღაზიაში უნდოდა კანფეტი, არ ყიდულობდნენ, მან იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: მიიღო სასურველი და უყიდეს;
  2. არასასიამოვნოს თავიდან არიდება - არ უნდა დაყრილი სათამაშოების ალაგება. იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: დავალება არ შეასრულა, ოღონდ დამშვიდებულიყო და ამ დავალების შესრულება აღარ მოსთხოვეს.

შესაძლოა და ხშირია ეს იყოს ყურადღების მიღებისთვის გამოვლენილი ქცევა ან სხვისი ყურადღების თავიდან აცილებისთვის. იმისათვის, რომ გავიგოთ ქცევის ფუნქცია და შედეგის მასზე ზემოქმედება, სპეციალისტები პრობლემური ქცევის დროს ვაგროვებთ და მშობელსაც ვთხოვთ ABC (Antecedent-Behavior-Consequence - წინაპირობა, ქცევა, შედეგი) მონაცემების შეგროვებას და შემდგომ ამ მონცემების ნიადაგზე გარკვეული სტრატეგიების დასახვას.

ქცევას თუ არ ექნება ის შედეგი, რისთვისაც ხორციელდება, ადრე თუ გვიან ჩაქრება და საბოლოოდ გაქრება. შესაძლოა, გარკვეული პერიოდი ქცევისაფეთქება გამოიწვიოს, მაგრამ საბოლოოდ, მაინც გაქრება. თუმცა, უნდა გავითვალისწინოთ ინდივიდუალიზმი, რომელიც ასევე გააჩნია ქცევას. ძველი და ჩვევაში გადასული ქცევის გაქრობა რთულია, ახლის გაცილებით მარტივი. შესაბამისად, მშობელი უნდა ეცადოს გაარკვიოს რა არის წინაპირობა აღნიშნული ქცევების და რა მოყვება, რა ინარჩუნებს მათ. თუკი თავად ვერ ახერხებს და უჭირს გამკლავება, მაშინ უნდა მიმართოს სპეციალისტს. მოდით, კიდევ ერთხელ ჩამოვთვალოთ რა შეიძლება იყოს აღნიშნული ქცევის განხორციელების მიზეზები: 

1. სასურველის მიღება;

2. იმპულსურობა;

3. ყურადღების მიპყრობა;

4. არახელსაყრელი გარემო;

5. იმიტირება (მიბაძვა) ოჯახის წევრის, მულტფილმის გმირის და ა.შ.;

6. თავდაცვა;

7. უნარების ნაკლებობა ( არ იცის როგორ მოითხოვოს რაიმე ან ლექსიკური მარაგი არ აქვს);

8. სტრესი (ოჯახის სირთულეები);

9. ემოციური ფონი (იმედგაცრუება, ყურადღების ნაკლებობა);

10. ფიზიოლოგიური მდგომარეობა, რუტინის დარღვევა, უძილობა, შიმშილი.

- რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება?

- იმ მომენტში არ ამახვილებთ ყურადღებას, არ ეჩხუბებით, არ ავლენთ საპასუხო აგრესიას, არ იცინით, არ ახალისებთ. როდესაც ქცევის გამოვლენა დასრულდება, ვასწავლით გამოხატვის სწორ ფორმას (სასურველის მოთხოვნის, არასასურველის თავიდან არიდების და ა.შ). ეს იმ შემთხვევაში თუკი ბავშვს მიმართული მეტყველება ესმის და თუ არა, მაშინ სხვა სტრატეგიების გამოყენება შეგვიძლია, მაგალითად, ალტერნატიული კომუნიკაცია, ჟესტით მოთხოვნა და ა.შ

- რამდენად ეფექტურია, რომ ასეთ დავაიგნოროთ?

რაც შეეხება იგნორს, აღნიშნული სტრატეგია ქცევის გამოყენებით ანალიზში ნამდვილად არსებობს და ჰქვია დაგეგმილი იგნორი, თუმცა, ეს ძალიან დიდი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ და მხოლოდ გარკვეულ სიტუაციებში, ისიც სპეციალისტთან შეთანხმებით. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ამ დროს ვაიგნორებთ ინდივიდის ქცევას და არა თავად ინდივიდს.

როცა ბავშვი ხდება აგრესიული, ვიწყებთ ძიებას, გვიჩნდება კითხვას რატომ? მშობელმა ყველა გარემოში უნდა გააანალიზოს აღნიშნული ქცევა და თუ ვერ იგებს მიზეზს, მიმართოს სპეცილისტს. მნიშვნელოვანია ერთი აღზრდის სტილი ოჯახში, არასწორია, როდესაც ოჯახის ერთი ან რამოდენიმე წევრი რაღაცას უკრძალავს და სხვები ნებას რთავენ.

- მშობლის მხრიდან, რა სახის კომუნიკაციამ შეიძლება გაამწვავოს მდგომარეობა?

მშობლის მხრიდან აგრესიაზე აგრესიით პასუხმა ერთმნიშვნელოვნად შესაძლოა გაამწვავოს მდგომარეობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„წიპწის ზეთი ბავშვებში საჭმლის მომნელებელი სისტემის ფუნქციური დარღვევების პროფილაქტიკაში დაგვეხმარება,“- პედიატრი თემურ მიქელაძე

„წიპწის ზეთი ბავშვებში  საჭმლის მომნელებელი სისტემის ფუნქციური დარღვევების პროფილაქტიკაში დაგვეხმარება,“- პედიატრი თემურ მიქელაძე

პედიატრმა თემურ მიქელაძემ წიპწის ზეთის სასარგებლო თვისებებზე ისაუბრა:

„ქართული პოპულაციისთვის ყველაზე კეთილშობილური სითხე არის ღვინო. ქართულ ღვინოს აქვს თავისი სამკურნალო თვისებები. ის უნდა იყოს მცირე რაოდენობით მიღებული. დღის განმავლობაში დაახლოებით 250-დან 300 მილილიტრამდე. მას გააჩნია, როგორც კარდიოპროტექტორული, ასევე ჰეპატოპროტექტორული აქტივობა. ღვინის ანტიოქსიდანტურ აქტივობას, კარდიოპროტექტორულ აქტივობას განაპირობებს წიპწაში შემავალი მრავალი ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერება, როგორიც არის: E ვიტამინი, P ვიტამინი, B ჯგუფის ვიტამინები. მათ აქვთ ცუდი ქოლესტერინის საწინააღმდეგო ეფექტი.

ისმის კითხვა, რა კავშირშია ეს ბავშვებთან მიმართებაში? ღვინო 18 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის საერთოდ არ არის დაშვებული. მინდა, გესაუბროთ წიპწის ზეთზე. ბავშვებში შეგვიძლია გამოვიყენოთ წიპწის ზეთი. მისასალმებელია, რომ საქართველოში დაიწყეს ცივი წნეხით გამოწურული წიპწის ზეთის დამზადება და მასში ბუნებრივი ნივთიერებები შენარჩუნებულია. მას გააჩნია ის ეპიგენეტიკური მოქმედება, რომელიც ზრდასრულ ასაკში თავიდან აგვაცილებს იშემიურ დაავადებებს, თავის ტვინის დეგენერაციულ დაავადებებს, აქვს კარდიოპროტექტორული მოქმედება, ჰეპატოპროტექტორული აქტივობა. წიპწის ზეთი ბავშვებში დაგვეხმარება საჭმლის მომნელებელი სისტემის ფუნქციური დარღვევების, კერძოდ ყაბზობის პროფილაქტიკაში.

ჩვენ სოციალური პრობლემები გვაქვს. წიპწის ზეთი ძვირია. ეს ზეთი არ უნდა წამოვადუღოთ, შესაწვავად არ უნდა გამოვიყენოთ. როდესაც ბოსტნეულს ჭამს ბავშვი, 4-5 მილილიტრამდე კვირაში 2-3-ჯერ შევთავაზოთ ბავშვს. ერთი ქილა მას ეყოფა 3-4 თვის განმავლობაში. სხვა ზეთები ჩვეულებრივად გამოვიყენოთ. ეს უნიკალური ზეთი კი კვირაში 3-4-ჯერ მივცეთ ბავშვს,“- მოცემულ საკითხზე თემურ მიქელაძემ Saperavi TV-ის ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​Saperavi TV 

წაიკითხეთ სრულად