Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„არ შეიძლება, რომ დაისვენო კურორტზე ორი კვირა და შემდეგ მთელი წლის მანძილზე უფუჭებდე ბავშვს ჯანმრთელობას,“ - ევგენი კომაროვსკი

„არ შეიძლება, რომ დაისვენო კურორტზე ორი კვირა და შემდეგ მთელი წლის მანძილზე უფუჭებდე ბავშვს ჯანმრთელობას,“ - ევგენი კომაროვსკი

ცნობილმა პედიატრმა ევგენი კომაროვსკიმ გადაცემაში „ FM პედიატრი“ მშობლებს ბავშვის ჯანმრთელობაზე სწორად ზრუნვის შესახებ საინტერესო რჩევები მისცა. მისი თქით, მთავარია სუფთა ჰაერი, ფიზიკური დატვირთვა და გაკაჟება:

„ფიზიკური დატვირთვები, გაკაჟება, სუფთა ჰაერი - ეს არის მთავარი, მაგრამ ჩვენ ვზარმაცობთ. გვინდა დავურეკოთ ექიმ კომაროვსკის ​იმის იმედით, რომ ის გვირჩევს რაღაც ოქროს აბებს და ბავშვი ავად არ გახდება. ეს სიმართლეს არ შეესაბამება, რადგან ასეთი აბები არ არსებობს.“

ევგენი კომაროვსკიმ მშობლებს ურჩია ბავშვს ბუნებრივი და ნორმალური ცხოვრების შესაძლებლობა მისცენ:

„ყველაზე მთავარია იცხოვრო ბუნებრივად და ნორმალურად. თუ ბავშვს უნდა ფეხშიშველა სიარული, არ ჩააცვათ მას ფეხსაცმელი, თუ მას არ უნდა ჭამა, ნუ აძალებთ. თუ ბავშვი ამბობს, რომ სცხელა, გახადეთ ზედმეტი ქურთუკი. იაროს ისე, როგორც მისთვის არის მოსახერხებელი. დედებმა შესანიშნავად იციან, რომ თუ ბავშვი არის მშიერი, დაუბანელი, გათოშილი, ის ავად არ ხდება. თუ ის უყვართ, ნაჭამია, არის თბილად, კარგად არის ჩაცმული, არ აკლებენ მასწავლებლებს და წამლებს, მისი ავადმყოფობა არასდროს მთავრდება. ბავშვის მიმართ სიყვარული იმაში კი არ უნდა გამოიხატებოდეს, რომ მას ახალ ტანსაცმელს ვუყიდით,​ არამედ იმაში, რომ წაიყვანთ სასეირნოდ, დახარჯავთ ფულს ველოსიპედზე, როლიკებზე. ჩვენი შვილები ნორმალური იმუნიტეტით იბადებიან და არ საჭიროებენ არანაირ გაკაჟებას. თქვენ ჯერ ზედმეტი ტანსაცმლით და გადაჭარბებული კვებით ბავშვებს აფუჭებთ, შემდეგ კი მათი გაკაჟება გსურთ. სუფთა ჰაერზე სეირნობა და ფიზიკური დატვირთვა - ამაში უნდა გამოიხატებოდეს თქვენი სიყვარული ბავშვის მიმართ.

ევგენი კომაროვსკის თქმით, ბავშვის კურორტზე წაყვანა მშობლისთვის თვითმიზანი არ უნდა იყოს:

„თუ არ გაქვთ კურორტზე გამგზავრების შესაძლებლობა, უბრალოდ სუფთა ჰაერზე სეირნობის საშუალება გამოიყენეთ. მთავარია, რომ კურორტზე წასვლა თვითმიზნად არ იქცეს. არ შეიძლება, რომ დაისვენო კურორტზე ორი კვირა და შემდეგ მთელი წლის მანძილზე აკეთო სისულელეები და უფუჭებდე ბავშვს ჯანმრთელობას. ბავშვით ყოველდღე უნდა იყოთ დაკავებული. ​რა სირთულეა იმაში, რომ გაასეირნოთ ძილის წინ ან დილით, მოაშოროთ კომპიუტერს და ტელევიზორს, აიძულოთ, რომ შეხედოს გარესამყაროს?!“

„ხუთ წლამდე ბიჭუნების 90 % ადვილად განასხვავებს მერსედესს აუდისგან, მაგრამ ვერ განასხვავებს მუხას ნეკერჩხლისგან. ​ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ გაიყვანოთ ბავშვები გარეთ, აზიაროთ ბუნებას, მზეს, ჰაერს, წყალს. არ არის აუცილებელი, რომ ამას კურორტი ერქვას. ეს უბრალოდ შეიძლება იყოს ბაღი თქვენი სახლის გვერდით,“ - აღნიშნა ევგენი კომაროვსკიმ.

წყარო:​ „LIFE FM”

წაიკითხეთ სრულად