Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ ზრდიან ქართველი დედები „დედიკოს ბიჭებს,“ რომლებიც მშობლებზე დამოკიდებულები არიან? - ფსიქოლოგ ნინო კერესელიძის პასუხი შეკითხვაზე

რატომ ზრდიან ქართველი დედები „დედიკოს ბიჭებს,“ რომლებიც მშობლებზე დამოკიდებულები არიან? - ფსიქოლოგ ნინო კერესელიძის პასუხი შეკითხვაზე

ფსიქოლოგმა ნინო კერესელიძემ იმ შეცდომების შესახებ ისაუბრა, რომელსაც ქართველი დედები შვილის აღზრდისას ხშირად უშვებენ:

„ძალიან ხშირად ქართველ და ებრაელ დედებს ერთმანეთს ამსგავსებენ. ეს არის ჰიპერმზრუნველი დედის არქეტიპი, რომელიც ყველაფერს აკეთებს ბავშვისთვის და ბავშვის მაგივრადაც. ავტონომია დასაწყისშივე უნდა იყოს, მაგალითად, კვების ჩვევის ჩამოყალიბება, წყლის დალევა.არაფერი არ მოუვა ბავშვს ზედმეტი, თუ თუნდაც თავის ჰიგიენას მიხედავს და აქ არ იქნება მშობელი ჩართული.“

ნინო კერესელიძის თქმით, მამაკაცის მხრიდან ქალზე ძალადობის გამომწვევი ერთ-ერთი მიზეზი აღზრდაც არის:

„აღზრდა მამაკაცის ქალზე ძალადობის გამომწვევი ერთ-ერთი ფაქტორი შეიძლება იყოს. როდესაც ადამიანს თვითშეფასების პრობლემა აქვს, როდესაც მან არ იცის, ვინ არის თვითონ. ​ის გარემოსგან მოითხოვს იმ მზრუნველობას, რომელსაც მიჩვეული იყო. ძალიან დიდი პრობლემაა მეუღლისა და დედის ერთმანეთთან შედარება. კაცმა როგორი ურთიერთობის სტილიც დაისწავლა, იმ სტილით ეძებს პარტნიორს.“

„ხანდახან გვერევა რა არის სიყვარული და რა არის მესაკუთრეობა. მესაკუთრეობის დროს „მე და შენ“ ვხდებით „ჩვენ.“ მაგალითისთვის, როდესაც ბავშვი მიგვყავს აცრაზე, ვამბობთ „ჩვენ მივდივართ აცრაზე,“ „ჩვენ სკოლაში წავედით,“ „ჩვენ ცოლი მოვიყვანეთ“ და „ჩვენ ცოლს გავშორდით.“ ძალიან ხშირია, როდესაც დედა ამ დოზით არის ჩართული. სიყვარული და ურთიერთგაგება შვილთან მოდის იმით, რომ მე შენს არჩევანს ვენდობი,“ - აღნიშნულ საკითხზე ნინო კერესელიძემ ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „დღის პოსტი“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დღის პოსტი“

წაიკითხეთ სრულად