Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„განათლებულმა მშობელმა შეიძლება მართოს შვილის მონოლოგი, მონოლოგის შემდეგ კი მოდის დიალოგი,“ - დავით ზურაბაშვილი

„განათლებულმა მშობელმა შეიძლება მართოს შვილის მონოლოგი, მონოლოგის შემდეგ კი მოდის დიალოგი,“ - დავით ზურაბაშვილი

ფსიქიატრმა დავით ზურაბაშვილმა ბავშვებში ფსიქიკური პრობლემების მატების ტენდენციის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ფსიქიატრიული პრობლემების წინასწარი განწყობა ყველა ბავშვშია, მთავარია მშობლები ჩართავენ თუ არა ამ მექანიზმს:

„ფსიქიკური პრობლემებისადმი ​წინასწარი განწყობა არის აბსოლუტურად ყველა ბავშვში, განწყობა არის აბსოლუტურად ყველა მშობელში. ჩვენ ჩვენი საქმიანობით, ცხოვრების წესით, ურთიერთობით, დასვენების წესით, შეგვიძლია ან ჩავრთოთ ეს მექანიზმი, ან არ ჩავრთოთ. მაგალითად, შაბათ-კვირას მე თეორიულად ვარ თავისუფალი და უნდა წავიდე სადღაც დასასვენებლად. მე შეიძლება ეს დასვენება გამოვიყენო საოჯახო დასვენებისთვის ან გამოვიყენო აბსოლუტურად სხვანაირად. დიდი ხნის წინ ჩემი მეგობარი აშენებდა სახლს და მკითხა, რა როგორ გაეკეთებინა. მე ვუთხარი ასეთი რამ, რომ იყიდე მხოლოდ ერთი ტელევიზორი. თუ ყველას თავისი ექნება, მაშინ არ გექნებათ ადგილი, სადაც საღამოს ერთად დასხდებით და იკამათებთ, რას უყუროთ.“

დავით ზურაბაშვილის თქმით, კამათიც ურთიერთობაა და მარტოობის დაძლევაში გვეხმარება:

​კამათიც არის ურთიერთობა. უწინ იყო გენიალური ტრადიცია, როდესაც ვიცოდით, რომ 6 საათზე ყველანი ვსადილობთ. ეს სამწუხაროდ აღარ გვაქვს, დრო აღარ გვაქვს. მე 6 საათზე მორიგეობა მეწყება, იმას 7-ზე ლექცია აქვს, ის დილით უნდა ადგეს და ა.შ. ყველაზე კარგი წამალი არის ურთიერთობა. ავიღოთ სუიციდი, ეს არის არასწორი პასუხი მარტოობაზე. მე ვერანაირი გამოსავალი, ვერანაირი გზა ვერ ვიპოვე და გადავწყვიტე, რომ დავამთავრო ამასთან ურთიერთობა. თუ მე გვერდით მყავს ვიღაც, თუნდაც არასწორი მრჩეველი, მაშინ მე იმას დაველაპარაკები. მოსმენის სურვილიც საკმარისია.“

„პირველი, რასაც ვასწავლით, არის შემდეგი: „ისწავლე სწორი მოსმენა!“ ​განათლებულმა მშობელმა შეიძლება მართოს შვილის მონოლოგი, მონოლოგის შემდეგ კი მოდის დიალოგი. რომელიც აჩერებს ან ცვლის ამ სტატისტიკას. რაც შეეხება დაძალებას, ამ ტერმინით შეიძლება სულ სხვა რამ აღვნიშნოთ. მე თქვენ შეიძლება რაღაც გაიძულოთ, მაგრამ ეს თქვენთვის კომფორტული იყოს, სასარგებლო იყოს. ჩვენ რომ გვზრდიდნენ მშობლები, სულ რაღაცას გვაძალებდნენ. ეს სწორი იყო, თუ არ იყო? სწორი იყო,“ - აღნიშნულ საკითხებზე დავით ზურაბაშვილმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად