Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობლებმა, დედამთილმა, მამამთილმა, ყველამ უნდა შეუწყოს ქალს ხელი, რომ აღზრდის პროცესმა არ განიცადოს დარტყმა“ - შალვა ამონაშვილი

„მშობლებმა, დედამთილმა, მამამთილმა, ყველამ უნდა შეუწყოს ქალს ხელი, რომ აღზრდის პროცესმა არ განიცადოს დარტყმა“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ტელეკომპანია იმედის გადაცემაში „იმედის დღე“ ქალის ორსულობისთვის სათანადოდ მომზადების მნიშვნელობის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვის აღზრდა მუცლადყოფნისას იწყება:

​რა არის აღზრდა? საუკეთესო ხატების ჩათესვა ბავშვში. ხატი ჩაითესება, რომ მერე აღმოცენდეს. კარგი ბგერებია, კარგი მუსიკაა, კარგი სიტყვებია, ყველაფერი ეს ბავშვში როგორც ხატი, ისე ისახება. ამ პერიოდიდან ბავშვის აღზრდა უკვე სოციალიზირებულ ხასიათს ღებულობს. ეს ყველაფერი მეცნიერულად დასაბუთებულია. თუ დედას არ უნდა შვილი, ებრძვის შვილს, ეს განცდები აქვს, მაგრამ შვილი მაინც დაიბადება, მოხდება ძალიან დიდი სირთულე აღზრდაში. გაუჭირდება დედას აღზრდა. ბავშვში აგრესია ისადგურებს. ბავშვი ცხრა წლის გახდება, ის აუცილებლად ამას გამოავლენს. რა შეიძლება გააკეთოს დედამ? ალბათ, ​ბოდიში მოუხადოს შვილს, გაიხსენოს ეს წარსული, იტიროს მასთან თანდასწრებით, ილოცოს. ამიტომ რაა საჭირო? დედამ შვილი უნდა მიიღოს თავიდანვე, როგორც ნატვრა, ესაუბროს შვილს, ეჩურჩულოს, გულში იფიქროს შვილზე, ზღაპრები უკითხოს ჩურჩულით და ხმამაღლა, კარგ მუსიკას უსმინოს, კარგ ადამიანებს შეხვდეს, ცუდთან ახლოს არ იდგეს დიდხანს, ქმარს არ ეჯიჯღინოს, არ ჰქონდეს გაუგებრობა არავისთან. ამ სირთულეებს უნდა გაუძლოს ფეხმძიმე ქალმა.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ოჯახის ყველა წევრმა ერთად უნდა იზრუნოს იმისთვის, რომ ქალს კომფორტი შეუქმნან:

„მშობლებმა, დედამთილმა, მამამთილმა, ყველამ უნდა შეუწყოს ქალს ხელი, რომ აღზრდის პროცესმა არ განიცადოს დარტყმა. მამა სახლში რომ მოვა, პირველ რიგში, მოეფეროს მუცელს, იქ მისი სისხლი და ხორცი ისახება. ​უთხარი, სად იყავი დღეს, რა ილაპარაკე, რა განცდებით დაბრუნდი. ელაპარაკე ცხოვრებაზე ბავშვს. ის ისრუტავს ამას. ალერსი მეუღლის პირველი ფუნქციაა. ხომ არსებობს ბავშვთა დაცვის დღე, ბავშვი უნდა დავიცვათ ჯერ კიდევ დედის მუცელში. კომფორტი უნდა შევუქმნათ ქალს, რაც კი შეგვიძლია. ქოხშიც შეიძლება შექმნა სასიამოვნო გარემო. თუ ასეთი ვითარებაა, ბავშვის განვითარება ნორმალურად ხდება. ბავშვი ითვისებს იმ ხატებს, რაც მომავალში უნდა გამოვიდეს, როგორც მისი კულტურა. ქალმა ცუდ რამეს არ უყუროს, ვაჟა ფშაველა იკითხოს, ილია იკითხოს, აკაკი იკითხოს. იკითხოს ყველაფერი კარგი, რაც გამოტოვა. არ უყუროს ცუდ სერიალებს, არ არის ეს საჭირო.“

​შალვა ამონაშვილმა მომავალ დედებს პრაქტიკული რჩევაც მისცა და მუცლადყოფნისას ბავშვთან საუბრის ერთ-ერთი მეთოდი გააცნო:

„ველაპარაკოთ ბავშვს. დიდი ქაღალდი აიღეთ. ძაბრივით გააკეთეთ. წვრილი თავი პირზე მიიდეთ, დიდი მუცელზე. ეჩურჩულეთ, ელაპარაკეთ ბავშვს. უთხარით: „მე შენ გელოდები, კარგ სახელს აგირჩევ, იცი როგორი მამა გვყავს ჩვენ აქ?!“ როდესაც ასე ლაპარაკობს, თვითონ დედაც მშვიდდება.“

ადრე ექიმები კატეგორიულ უარზე იყვნენ, რომ მამები მშობიარობას დასწრებოდნენ. მამის დასწრება არათუ სასურველი, არამედ აუცილებელია. დედა მშვიდდება, მამას ხელი უჭირავს ხელში. ​ყველაზე საიმედო ადამიანი გვერდით ჰყავს ქალს. ქალი ბეწვის ხიდზე გადის. უნდა ნახოს ქმარმა, რა გაიარა ქალმა, რომ მასში უფრო მეტი პატივისცემა, განცდა, მოწიწება დაიბადოს ქალის მიმართ,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

წაიკითხეთ სრულად