Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც ხდები დედა, უნდა კითხულობდე ფსიქოლოგიურ წიგნებს აღზრდასთან დაკავშირებით,“ - დეკანოზი შალვა კეკელია

„როდესაც ხდები დედა, უნდა კითხულობდე ფსიქოლოგიურ წიგნებს აღზრდასთან დაკავშირებით,“ - დეკანოზი შალვა კეკელია

დეკანოზმა შალვა კეკელიამ ბავშვთან ურთიერთობისას მშობლის სწორი მიდგომების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვი მშობლისგან ინფორმაციას მარტივად ისრუტავს:

„დააკვირდით ბავშვებს, როდესაც სტუმარი მოგივათ სახლში შვილებთან ერთად. ბავშვები ცალკე თამაშობენ, მშობლები აქეთ სხედან და რაღაც თემებს არჩევენ. შემდეგ ბავშვი გეკითხება, ამაზე რატომ ლაპარაკობდი იქ?! შენ გგონია, რომ ბავშვები იქით თამაშობენ, თქვენ ყურადღებას არ გაქცევენ. ამ დროს მთელი მათი ყურადღება თქვენკენ იყო მომართული, რომ ეს თქვენი საუბარი დაემახსოვრებინა ბავშვს.​ ძალიან ისრუტავს ბავშვი ამას. თამაშით ამ ყველაფერს კიდევ უფრო მარტივად აკეთებს.“

მამა შალვა კეკელიას თქმით, ბავშვი ყველაზე თავისუფალია და მას ვერ შევზღუდავთ:

„ბავშვი თავისუფალია, ის შეზღუდული არ არის. ​ბავშვი ყველაზე თავისუფალია. ბავშვს ვერაფრით ვერ შეზღუდავ. ადამიანების, რომლებიც უკვე დიდები ვართ, შეზღუდვა კიდევ შეიძლება. ჩვენ საკუთარი თავი მონობას მივაჩვიეთ. ძალიან ბევრი რამ გვზღუდავს: შეხედულებები, აზრები, ფიქრები. უამრავი რამ ზღუდავს ჩვენს გარეგნულ საქციელს. რაც გვინდა რომ ვაკეთოთ, ზოგჯერ ვერ ვაკეთებთ, იმიტომ, რომ რაღაც-რაღაცებით შეზღუდულები ვართ. ბავშვებს შეზღუდვა არ აქვთ. ბავშვს შეუძლია გაშიშვლდეს კიდეც და ისე გაიაროს, იმიტომ, რომ მას სრული შინაგანი თავისუფლება აქვს.“

„ბავშვს არ აინტერესებს შენ რას ფიქრობ მასზე. ის იმას აკეთებს, რაც უნდა. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვს ეს თავისუფლება არ შეეზღუდოს. თან ამ არშეზღუდვაში ნელ-ნელა ასწავლო მას საკუთარი თავის ფლობაც. სადღაც რაღაცაზე უარის თქმაც უნდა ასწავლო ბავშვს. შენ ბავშვს უნდა დაეხმარო, უნდა გაზარდო ბავშვი ამ ყველაფერში. სწორ მიდგომაზე კარგი არაფერი არ არის. როდესაც ხდები დედა, უნდა კითხულობდე ფსიქოლოგიურ წიგნებს აღზრდასთან დაკავშირებით. უამრავი ლიტერატურა არსებობს თუნდაც ქრისტიანული, სადაც ბავშვების აღზრდაზეა საუბარი. ა​რის იოანე ოქროპირის „ბავშვთა აღზრდის შესახებ.“ ეს საოცარი სწავლებაა,“ - აღნიშნულ საკითებზე დეკანოზმა შალვა კეკელიამ საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „განთიადი“ ისაუბრა.

წყარო: ​„განთიადი“

წაიკითხეთ სრულად