Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ექვს წლამდე ასაკში თავის ტკივილი განგაშის საგანს წარმოადგენს,“ - ნანა ტატიშვილი

„ექვს წლამდე ასაკში თავის ტკივილი განგაშის საგანს წარმოადგენს,“ - ნანა ტატიშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა ნანა ტატიშვილმა იმ სიმპტომებისა და ნიშნების შესახებ ისაუბრა, რომლებიც ბავშვის ჯანმრთელობის სერიოზულ პრობლემებზე მიგვანიშნებს. მისი თქმით, ასეთ დროს ბავშვის აქტივობა ჩვეულებრივი არ არის:

„ბავშვს როდესაც რამე სერიოზული პრობლემა უჩნდება, ის უარს ამბობს კვებაზე, დუნდება, მისი აქტივობა არ არის ჩვეულებრივი. ეს არის განგაშის ნიშანი. რაც შეეხება თავის ტკივილს, ამ შემთხვევაში ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, როგორია ბავშვის თავის გარშემოწერილობის ზრდა. ბავშვთა ასაკში თავის ტკივილი შეიძლება იყოს მხოლოდ ქალასშიდა წნევის მატებით, რაც, საბედნიეროდ, არის ძალიან იშვიათი. ​ის არის ძალიან ადვილად შესამჩნევი პედიატრიული ვიზიტის დროს. ამ დროს თავის ზომა გარშემოწერილობაში იზრდება გაცილებით უფრო მეტად, ვიდრე ეს ნორმას შეეფერება.“

ნანა ტატიშვილმა აღნიშნა, რომ ქალასშიდა წნევის მატებისას ყიფლიბანდი იჭიმება და ამოიბურცება:

„ყიფლიბანდის შესახებ ბევრია ხოლმე მშობლებისგან ჩივილი, წუხილი, სხვადასხვა მითები. თუ არის ქალასშიდა წნევის მატება, ნამდვილად იზრდება თავის გარშემოწერილობა, ყიფლიბანდი ამოიბურცება, იჭიმება. როგორც კარგად გაბერილი ბუშტი, რომლის ხელით ჩაზნექა ჩვენ გვიჭირს, ასეთი ხდება ყიფლიბანდი. ეს შემთხვევები არის ძალიან იშვიათი, საბედნიეროდ. მათ სჭირდებათ მხოლოდ ნეიროქირურგიული მკურნალობა. ​ამ შემთხვევაში აუცილებლად საჭიროა დაუყოვნებლივ ექიმთან მიმართვა. პედიატრიული ვიზიტის დროს პედიატრები ზომავენ თავის გარშემოწერილობას. თუ ის ნორმის ფარგლებშია და მშობელს მხოლოდ ის აწუხებს, რომ ბავშვის ტირილის დროს ყიფლიბანდი ამოიბერება ან ფეთქავს, ეს ნორმაა.“

„რაც შეეხება ცოტა უფრო მოზრდილი ბავშვების თავის ტკივილს, ითვლება, რომ ​ექვს წლამდე ასაკში თავის ტკივილი განგაშის საგანს წარმოადგენს. შესაძლებელია ამის უკან იმალებოდეს ნერვული სისტემის სერიოზული დაავადება. თავის ტკივილი ძალიან ხშირია, მაგრამ მისი 1 %-ია საშიში. ეს ის შემთხვევაა, როდესაც ბავშვი თავის ტკივილის გამო წყვეტს თამაშს, მოქმედებას, წავა და დაწვება, ან თუ ამ თავის ტკივილს მოჰყვება ღებინება. ეს არის განგაშის საფუძველი და აუცილებლად უნდა მიმართონ ექიმს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნანა ტატიშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად