Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

მეცნიერების მტკიცებით, მეორე შვილი უფრო რთული აღსაზრდელია, ვიდრე პირველი

მეცნიერების მტკიცებით, მეორე შვილი უფრო რთული აღსაზრდელია, ვიდრე პირველი

მშობლებს შემჩნეული აქვთ, რომ მეორე ბავშვი პირველ შვილთან შედარებით უფრო მეამბოხე და ცელქია. უახლესი კვლევებით დასტურდება, რომ ოჯახში რიგით მეორე ბავშვი უფრო რთული აღსაზრდელია, ვიდრე პირველი. მეცნიერების მტკიცებით, უმცროსი შვილის სტატუსი ადამიანის ხასიათსა და მის თვისებებზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. მეორე შვილი უფრო რთული აღსაზრდელია, თუ ის ბიჭია.

კალიფორნიის უნივერსიტეტში ჩატარებული კვლევის შედეგები ბევრი ადამიანისთვის მოულოდნელი აღმოჩნდა. მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ოჯახში დაბადებული მეორე ბავშვი სკოლაში უფრო წარუმატებელია, ვიდრე პირველი. ამასთან ზრდასრულ ასაკში კარიერულ წინსვლას რიგით პირველი შვილები უფრო ახერხებენ, ვიდრე მეორეები. კვლევის შედეგები მით უფრო გასაოცარი იყო, რადგან მასში მონაწილე ბავშვები სრულფასოვან ოჯახებში იზრდებოდნენ. მშობლები შვილებს განვითარების თანაბარ შესაძლებლობებს აძლევდნენ. კვლევებით ასევე დადგინდა, რომ ოჯახში რიგით მეორე ბავშვს ზრდასრულობის ასაკში კანონთან 40 %-ით უფრო ხშირად ექმნება პრობლემა, ვიდრე პირველს .

ოჯახებში, სადაც პირველი ბავშვი ჯანმრთელი იბადება, მეორეც უმეტესად უპრობლემო ჯანმრთელობით გამოირჩევა. ბავშვებს გონებრივი შესაძლებლობებიც ასბოლუტურად თანაბარი აქვთ. ბავშვებს შორის ხასიათის რადიკალური განსხვავება უმეტესად მშობლების შვილებისადმი არასწორი დამოკიდებულებითაა გამოწვეული.

მშობლები პირველ შვილთან მიმართებაში უფრო ფრთხილები და მკაცრები არიან. ისინი ბავშვისთვის როლურ მოდელებს წარმოადგენენ. ხოლო მეორე შვილისთვის როლური მოდელი უფროსი და ან ძმაა, რომელიც ჯერ კიდევ ბავშვია. მშობლები მეორე ბავშვისადმი მეტ ლოიალურობას იჩენენ. მეცნიერები მშობლებს ურჩევენ მეორე შვილისადმი უფრო მეტი ყურადღება გამოიჩინონ და მასზე პირველი შვილის გავლენა შეამცირონ. ამ გზით ისინი ბავშვს დისციპლინას მიაჩვევენ. ცხადია, თქვენს შვილს უფლება უნდა მისცეთ, რომ ის იყოს, ვინც არის, თუმცა ქცევის კორექცია ზოგჯერ აუცილებელია.

მშობლებმა შვილებს გარკვეული მიმართულება უნდა მისცენ. მნიშვნელობა არ აქვს პირველ ბავშვზეა საუბარი თუ მეორეზე. სერიოზული მეთვალყურეობისა და კონტროლის გარეშე ბავშვი დამოუკიდებლად ვერ განვითარდება.

მომზადებულია ​brightside.me - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად