Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

10 სტერეოტიპი, რომელიც თანამედროვე მშობლებმა წარსულში უნდა დატოვონ

10 სტერეოტიპი, რომელიც თანამედროვე მშობლებმა წარსულში უნდა დატოვონ

ადამიანების დიდი ნაწილი თვლის, რომ ადამიანის ღირსეულ პიროვნებად ჩამოყალიბებაში მშობლები და აღზრდა უდიდეს როლს ასრულებს. ბედნიერი ბავშვობის მთავარ საწინდარს ბედნიერი მშობლების ყოლა წარმოადგენს. თანამედროვე მშობელს გარკვეული სტერეოტიპები ხელს უშლის, რომ თავი ბედნიერად იგრძნოს და შვილს მშვიდი ატმოსფერო შეუქმნას. ჩვენს სტატიაში იმ 10 სტერეოტიპის შესახებ გესაუბრებით, რომელიც თანამედროვე მშობლებმა უნდა დაივიწყონ და წარსულში დატოვონ.

  • 1.დანაშაულის შეგრძნება მოუწესრიგებელი სახლის გამო

ბავშვის დაბადების შემდეგ სახლის მოწესრიგება მშობლის ერთ-ერთ მთავარ საზრუნავს წარმოადგენს. ბავშვები იატაკზე დახოხავენ და ყველა ნივთს პირში იდებენ, რის გამოც ჰიგიენას უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება, თუმცა აუცილებელი არ არის სახლში სრულად სტერილური გარემო იყოს. ბავშვის იმუნური სისტემა იმაზე ძლიერია, ვიდრე ეს უფროსებს ჰგონიათ. მშობლებმა ზოგჯერ თავს დასვენების უფლება უნდა მისცენ. სიმშვიდე და კარგი განწყობა ხშირად მოწესრიგებულ სახლზე მნიშვნელოვანია.

  • 2.მცდელობა, რომ ყოველთვის იდეალურად გამოიყურებოდე

ახალბედა დედები ძალიან ბევრს ფიქრობენ იმაზე, თუ როგორ უნდა გამოიყურებოდნენ. ისინი ცდილობენ, რომ არამხოლოდ ბავშვი იყოს იდეალურ ფორმაში, არამედ თავადაც ყოველთვის მოწესრიგებულები იყვნენ, ამასთან არც სახლი დატოვონ უყურადღებოდ. ზოგიერთ დედას ბავშვის გაჩენიდან რამდენიმე თვის მანძილზე ზოგჯერ დღის განმავლობაში შხაპის მიღების დროც კი არ რჩება. ამ შემთხვევაში დედებმა გარკვეულ ხრიკებს უნდა მიმართონ. ბავშვის ძილის დროით ისარგებლონ, ან ბავშვი აბაზანაში შეიყვანონ, როდესაც თავს იწესრიგებენ.

  • 3.გამუდმებით სახლში ყოფნა

გადაწყვეტილება იმის შესახებ, თუ როდის შეიძლება ბავშვის საჯარო სივრცეში გაყვანა, პედიატრმა უნდა მიიღოს და არა ოჯახის ახლობლებმა ან ნათესავებმა. თუ ბავშვი ჯანმრთელია, მასთან ერთად საჯარო სივრცეში გასვლა დაბადებიდან რამდენიმე თვეში შეგიძლიათ. მშობლებმა საკუთარ სურვილებსა და ოცნებებზეც უნდა იფიქრონ. აუცილებელი არ არის ყოველთვის ნათესავების, კეთილმოსურნე ახლობლების და მეგობრების რეკომენდაციებს დაეყრდნოთ.

  • 4.სირცხვილის შეგრძნება ატირებული ბავშვის გამო

ბავშვები საჯარო სივრცეში ხშირად აწყობენ ისტერიკებს. ეს იმას არ გულისხმობს, რომ ისინი საზოგადოებაში არ უნდა გაიყვანოთ. სიტყვები „არ იტირო,“ ბავშვს ხშირად ესმის, როგორც ემოციების გამოხატვის აკრძალვა და ბრძანება, რომ თავი ყოველთვის ბედნიერად იგრძნოს. მშობლებს არ უნდა რცხვენოდეთ იმის, რომ ზოგჯერ ბავშვი მოსაწონად არ იქცევა. ბავშვი ჩვეულებრივი ადამიანია. მას აქვს უფლება დაიღალოს, მოიწყინოს და გაბრაზდეს.

  • 5.სირცხვილის შეგრძნება ბავშვური ქცევის გამოვლენის გამო

ბავშვები ხშირად იმეორებენ მშობლების ქცევებს. ეს გართობის და მხიარულების ჩვევასაც ეხება. თამაშის უნარებს მშობლებთან ერთად გართობა ყველაზე უკეთ ავითარებს და ეს ბავშვის ჩამოყალიბებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

  • 6.ადრეულ ასაკში ბავშვის განათლებაზე ზრუნვა

მშობლები და ექსპერტები ჯერ ვერ თანხმდებიან იმაზე, უნდა ვასწავლოთ თუ არა ბავშვებს ადრეული ასაკიდან. ამ პროცესს თავისი დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს. მართალია, სკოლაში მისულ ბავშვს ადრეულ ასაკში მიღებული გამოცდილება ეხმარება, თუმცა მცირეწლოვან ბავშვს მეცადინეობა ბავშვობის ბედნიერ წუთებს ართმევს. ნებისმიერი მშობელი თავად წყვეტს, როგორ მოიქცეს ამ შემთხვევაში.

  • 7.რწმენა, რომ შეიძლება იდეალური მშობელი გახდე

იდეალური მშობლობა ნამდვილად არ არის ის მიზანი, რომლისკენაც უნდა მივილტვოდეთ. ამას მშობელი ხშირად მიჰყავს ნევროზულობამდე და ემოციურ გადაწვამდე. არაფერია უცნაური იმაში, რომ დრო ვერ გამონახოთ ყველაფრის გასაკეთებლად და არც იმაში, რომ ყველა წვრილმანზე გაღიზიანდეთ, როდესაც გადაღლილი ხართ.

  • 8.გამუდმებული შიში, რომ მზრუნველობით ბავშვს გაათამამებთ

ჩვილი ბავშვის გათამამება შეუძლებელია. 9 თვემდე ბავშვს უფროსებით მანიპულაციის უნარი არ აქვს. ის მხოლოდ იმ შემთხვევაში ტირის, თუ რაღაც აწუხებს. მაშინაც კი, როდესაც ბავშვი მთელი დღის განმავლობაში ხელში გიჭირავთ, თქვენ მას არ ათამამებთ. ჩვილები თავს დაცულად გრძნობენ, როდესაც მშობელი მათ გვერდით არის.

  • 9.ბავშვისა და საკუთარი თავის ცრემლებამდე მიყვანა აკრძალვებით

ცნობილია, რომ ეკრანთან დროის გატარება ბავშვისთვის საუკეთესო აქტივობად არ მიიჩნევა. მართალია, ბავშვს მულტფილმების ყურებისას გარკვეული ზღვარი აუცილებლად უნდა დაუწესოთ, მაგრამ როდესაც დაღლილი ხართ და გრძნობთ, რომ დაუყოვნებლივ გჭირდებათ მოსვენება, შეგიძლიათ, ნახევარი საათით ბავშვს უფლება მისცეთ საყვარელ ანიმაციას უყუროს, თქვენ კი ამოისუნთქოთ. უკიდურეს შემთხვევებში ბავშვისა და საკუთარი თავის ცრემლებამდე მიყვანას სჯობს ორივე განიტვირთოთ.

  • 10.თავის მოვლაზე უარის თქმა

საკუთარი თავისთვის დროის გამონახვა და განტვირთვა ყველა მშობელს სჭირდება. თუ შესვენებას არ აიღებთ, ეს თქვენზე და პატარაზეც ნეგატიურად აისახება. როდესაც დედა ან მამა გადაწყვეტს, რომ რამოდენიმე საათი საკუთარ თავს დაუთმოს, აჯობებს ბავშვი ბებია-ბაბუასთან, ნათესავთან ან ძიძასთან დარჩეს.

მომზადებულია: ​brightside.me– ს მიხედვით

წაიკითხეთ სრულად