Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, როდესაც ხედავს, რომ ბავშვს აქვს დიდი პოტენციალი, რომელსაც სათანადოდ არ იყენებს - ფსიქოლოგი ბარბარე ჭკუასელი

ფსიქოლოგმა ბარბარე ჭკუასელმა ბავშვის ცხოვრებაში მშობლის ჩარევის შედეგებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„დღეს აღარ გვაქვს დავა იმაზე, რომ ბავშვზე ძალადობა წარმოუდგენელია და მის სურვილს პატივი უნდა ვცეთ. იმაზეც არ გვაქვს დავა, რომ მშობლები გადავიდნენ აღზრდის ჰუმანურ სტილზე, ბავშვების სურვილებს პატივი სცეს და ზოგჯერ გამოვიდა ისე, რომ შედეგიც ცუდი მივიღეთ და ზოგჯერ თერაპიაზე მშობლების დაცვა გვიწევს ხოლმე. საზღვრები იმდენად აირია, რომ ბავშვი ფიქრობს, ის არის წამყვანი ოჯახში და როგორც თვითონ უნდა, ისე ხდება ყველაფერი. არცერთ პოლუსზე ყოფნა არ არის მომგებიანი. აუცილებლად პატივი უნდა ვცეთ ბავშვის სურვილებს, მაგრამ უნდა ვიყოთ მისი მხარდამჭერი და მიმართულების მიმცემი.

მშობელმა მხარი უნდა დაუჭიროს ბავშვს და სწორი მიმართულება მისცეს. თქვენ ზრდასრულ ასაკში თქვენი პერსპექტივით როგორც ხედავთ ვითარებას, მაგალითისთვის, თქვენი 11 წლის შვილი ამ პერსპექტივით ვერ ხედავს. მიუხედავად იმისა, რომ მას შეიძლება ძალიან კარგად გამოსდის კალათბურთი, სხვა ინტერესებიც აქვს ცხოვრებაში. წარმოიდგინეთ, რომ თქვენ მიეძალეთ და მის ცხოვრებაში დარჩა გაკვეთილები და სპორტი, როგორ ფიქრობთ, არის იმის შანსი, რომ მას გაუჩნდეს პროტესტის განცდა კალათბურთთან დაკავშირებით, რომელიც მას ძალიან კარგად გამოსდის?!

მე მაქვს გამოცდილება სპორტსმენებთან მუშაობის. გარდა იმისა, რომ მათ იმ კონკრეტულ სპორტში ძალიან დიდი უნარ-ჩვევები სჭირდებათ, მათ ფსიქო-ემოციურ მდგომარეობას აქვს გადამწყვეტი მნიშვნელობა. მყოლია სხვადასხვა სპორტის სახეობის სპორტმენი და ყოველთვის რაზეც ვმუშობ არის მათი გამბედაობა, თვითშეფასება, შეჯიბრის პერიოდში სიმშვიდის შენარჩუნება. ადამიანები, რომლებიც „გადარჩნენ“ ერთეულები არიან და იცით რამდენი ვერ „გადარჩა?“ თუ თქვენი შვილი წარმატებულია კალათბურთში და გინდათ, რომ მას მხარი დაუჭიროთ, აუცილებლად თანამშრომლობაა საჭირო არა იმ კონკრეტულ სიტუაციაში, როდესაც 11 საათზე არ სძინავს ღამით შეჯიბრის წინ, არამედ შეთანხმება გქონდეთ რაღაც საკითხებთან დაკავშირებით,“- მოცემულ საკითხზე ბარბარე ჭკუასელმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დილა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დილა“

წაიკითხეთ სრულად