Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

უნდა ჰქონდეს თუ არა ბავშვს ჯიბის ფული? - ფსიქოლოგი ელენე ჯაფარიძე

​​ფსიქოლოგი ელენე ჯაფარიძე ბავშვებისთვის ფულთან მოპყრობის წესების სწავლების მნიშვნელობაზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ თუ ბავშვს არ მივცემთ თანხას, ის ვერ ისწავლის ფულთან ურთიერთობას:

„ფულთან მოპყრობას ვერ ისწავლის ბავშვი, თუ არ მიეცი ფული. ფულთან მოპყრობა ნიშნავს, რომ ​ბავშვმა აიღოს პასუხისმგებლობა თავის ფინანსურ მდგომარეობაზე, ისწავლოს მისი გახარჯვა. ბავშვის ფულთან ურთიერთობა სამ მნიშვნელოვან პრინციპს უნდა ემყარებოდეს: მან უნდა იცოდეს, რომ ამ ფულიდან აქვს უფლება რაღაცის გახარჯვის, რაღაც უნდა შეინახოს და რაღაც ქველმოქმედებისთვის გამოიყენოს. რა თქმა უნდა, ამას ბავშვი პირველივე ჯერზე ვერ ისწავლის და უცებ კარგი ეკონომისტი ვერ გამოვა. ეს ხშირად უფროსებსაც გვიჭირს. რაც უფრო მეტია შემოსავალი, მით უფრო მეტია გასავალი და დანახარჯიც. ასე იმიტომ ხდება, რომ ჩვენ გვიან ვიწყებთ ფულთან ურთიერთობას. ფსიქოლოგების ნაწილი თვლის, რომ ექვს წლამდე ასაკის ბავშვსაც კი, ფულთან ურთიერთობისას პასუხისმგებლობის გრძნობის ჩამოსაყალიბებლად, უნდა მივცეთ გარკვეული თანხა და ვასწავლოთ, რა შეუძლია მიიღოს ამ თანხით. ფულს ბავშვისთვის უნდა ჰქონდეს არსებითი მნიშვნელობა. ის უნდა ხვდებოდეს, რომ ფული მარტივად არ მოიძიება.“

ელენე ჯაფარიძის თქმით, ბავშვი​ ოჯახის ფინანსურ მდგომარეობას უნდა იცნობდეს:

„როგორ უნდა ვასწავლოთ ბავშვს ფულთან ურთიერთობა? ეს მარტივად არ ხდება. ის ჩართული უნდა იყოს მთლიან პროცესში. ხშირად მოზარდებმა საერთოდ არ იციან, საიდან მოდის ფული. ვერ ხვდებიან, როგორ გამოიმუშავებენ მშობლები ფულს და რა გასავალი აქვს ოჯახს. თუ ბავშვი ერთხელ მაინც ჩახედავს ​კომუნალური გადასახადის ქვითარს, ის ბევრ რამეს მიხვდება. მნიშვნელოვანია მისი ასაკის გათვალისწინებაც. ოთხი წლის ბავშვს კომუნალურ გადასახადებზე ვერ დავუწყებთ ლაპარაკს. როდესაც ვკითხულობთ, რამდენი უნდა იყოს ბავშვის ბიუჯეტი, ეს მთლიანად დამოკიდებულია ოჯახის ბიუჯეტზე. ასევე მნიშვნელოვანია, როგორ სოციუმშია ბავშვი. თუ ის დადის ძვირადღირებულ სკოლაში და მისი თანაკლასელების ბიუჯეტი მისას აღემატება, კრიზისი რომც არ იყოს, ის ხედავს ამ განსხვავებას.“

„მთავარია ბავშვს სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია, რათა ის ტრავმირებული არ იყოს . მან უნდა იცოდეს, რომ მისი ფინანსური მდგომარეობა ოჯახის ფინანსური მდგომარეობის ანარეკლია.​ ბულინგი სკოლაში ყველაზე ხშირად ფულის საკითხთან არის ხოლმე დაკავშირებული, როდესაც ხდება ბავშვისთვის ფულის გამოძალვა. სამწუხაროდ, ხდება ძალაუფლების არასწორი გადანაწილება. ამიტომ ბავშვისთვის ფულის მიცემა საფრთხილო საკითხია. ერთია, რომ ჩვენ გვინდოდეს მისთვის ფინანსური უნარების გამომუშავება, მეორეა, რომ ეს არ იქცეს ძალადობრივი მოპყრობის მიზეზად. ამ შემთხვევაშიც ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს აღზრდას და რას ვასწავლით ბავშვს ფულის შესახებ. თუ ჩვენ სისტემატურად ბავშვი გავანებივრეთ იმით, რომ მას აქვს ფული, ის პასუხისმგებლობას ვერ აიღებს. მან უნდა იცოდეს, რომ თუ ერთ თვეში 200 ლარს აძლევთ, ის კი ამ თანხას ორ დღეში გახარჯავს, მას მეტი შემოსავალი აღარ ექნება,“ - აღნიშნავს ელენე ჯაფარიძე.

წყარო: ​დილა პირველზე

წაიკითხეთ სრულად