Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

მშობლის 7 შეცდომა, რომელიც ბავშვს რყვნის და ათამამებს

მშობლის 7 შეცდომა, რომელიც ბავშვს რყვნის და ათამამებს

ბავშვის მიუღებელი ქცევის გამომწვევი მიზეზი უმეტესწილად მშობლის შეცდომაა. თუ გსურთ, რომ თქვენი შვილი პატივისცემით გეპყრობოდეთ და გათამამებული ბავშვივით არ იქცეოდეს, მის მიმართ დამოკიდებულებაში გარკვეული ცვლილებების შეტანა მოგიწევთ.

  • არ დაალაგოთ ბავშვების სათამაშო სივრცე მათ ნაცვლად

მშობლებისთვის გაცილებით ადვილია ბავშვების მიერ არეული სახლის მილაგება, ვიდრე მათთვის სათანადო ინსტრუქციების მიცემა. გირჩევთ, მოთმინება გამოიჩინოთ და თამაშის დასრულების შემდეგ ბავშვებს დავალებები მისცეთ. თითოეულ ბავშვს გარკვეული დავალება მიეცით და დაელოდეთ, როდის დაალაგებენ ისინი საკუთარ სათამაშოებს.

  • არ მისცეთ ბავშვს უფლება უპატივცემულოდ მოგმართოთ ან ბრძანებითი ტონით გესაუბროთ

ბავშვებს მანიპულაციის განსაკუთრებული უნარი აქვთ. თუ მათ სწორ მაგალითს არ მისცემთ, ისინი ყველაფერში თქვენ დაგადანაშაულებენ. როგორც კი იგრძნობთ, რომ თქვენი შვილი სიტყვებით მანიპულირებს, მაშინვე უნდა დაიწყოთ ზრუნვა მისი ქცევის შეცვლაზე. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რა როლს ასრულებს ურთიერთობაში მშობელი და რა როლი აქვს მას თავად.

  • ნუ აუსრულებთ ბავშვს ყველა სურვილს

საზღვრის დაწესება ყველა ადამიანისთვის აუცილებელია. ბავშვებს შეზღუდვები ნაკლებად მოსწონთ, მაგრამ ეს მათთვის აუცილებელია. შვილისთვის გარკვეული საზღვრების დაწესებაზე მშობლებმა ერთობლივად უნდა იზრუნონ. მშობლებმა უნდა გადაწყვიტონ, რომელი ონლაინ თამაშების თამაშის უფლება აქვთ შვილებს, მათ უნდა განსაზღვრონ, რომელი საკვები პროდუქტებია ბავშვებისთვის მავნებელი, რომელი ფილმების ყურება არ შეიძლება მათთვის ან როგორ ადამიანებთან მეგობრობაა საზიანო. ბავშვის ასაკის მატებასთან ერთად შეზღუდვების რიცხვმა უნდა მოიკლოს. მშობლებმა შვილებს რეკომენდაციები და რჩევები უნდა მისცენ, თუ რა იქნება მათთვის უკეთესი.

  • ბავშვის ყველა გადაწყვეტილებას არ უნდა დაეთანხმოთ

თქვენი შვილი სპორტისთვის თავის დანებებას თუ გადაწყვეტს, მისი გადაწყვეტილების რეალური მიზეზი გამოიკვლიეთ. შესაძლოა, ის სწორად იქცევა, ამ შემთხვევაში, მას მხარი უნდა დაუჭიროთ. თუ ბავშვის გადაწყვეტილების მიზეზი სიზარმაცეა, მის გადაწყვეტილებას ნუ დაეთანხმებით. კლასგარეშე და სპორტული აქტივობები ბავშვის განვითარებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

  • ნუ გაამართლებთ ბავშვის ცუდ ქცევას იმით, რომ ის ბავშვია

ბავშვის უხეშობა, სხვა ადამიანისადმი გამოვლენილი უპატივცემულობა და გულგრილობა არ უნდა გაამართლოთ მხოლოდ იმის გამო, რომ ის ბავშვია. არსებობს გარკვეული ჩვევები, რომლებსაც ბავშვი ასაკის მატებასთან ერთად იძენს. ის ნელ-ნელა სწავლობს ცოცვას და ხოხვას. მიუხედავად ამისა, ბავშვის ასაკი მის უხეშ და უპატივცემულო ქცევას არ ამართლებს. მშობლებმა შვილის გამართლება არ უნდა სცადონ, როდესაც ის ამგვარად იქცევა.

  • დისციპლინის დადგენილ წესებს არასდროს გადაუხვიოთ

მშობელი დისციპლინის დადგენილ წესებს თუ გადაუხვევს, ის ბავშვს აგრძნობინებს, რომ მის სიტყვას ფასი არ აქვს. თუ შვილს ეუბნებით, რომ ცუდი ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში, მას მის ოთახში გაუშვებთ, ასეც უნდა მოიქცეთ. თქვენი სიტყვა საქმით უნდა განამტკიცოთ.

  • თქვენი შვილის გასაკეთებელ საქმეს მის ნაცვლად ნუ გააკეთებთ

ზრდასრულ ასაკში ადამიანი დამოუკიდებელი უნდა გახდეს, რაც ძალიან რთულია, თუ მას მეტისმეტად მზრუნველი მშობლები ზრდიდნენ. თუ თქვენ ყველაფერს თქვენი შვილის ნაცვლად აკეთებთ, მას დამოუკიდებელ და თავისუფალ ადამიანად ჩამოყალიბება გაუჭირდება. ბავშვი ნელ-ნელა მიაჩვიეთ დამოუკიდებლობას. მას ოჯახში გარკვეული პასუხისმგებლობები უნდა დააკისროთ. თქვენს შვილს ტელევიზორთან ან კომპიუტერთან დიდხანს ყოფნის ნებას ნუ მისცემთ. ბავშვი შრომას უნდა მიაჩვიოთ, რათა მან დამოუკიდებელ ადამიანად ჩამოყალიბება შეძლოს.

მომზადებულია imom.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად