Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვი რომ ტირის და მშობელს ვურჩევთ: ხელში არ აიყვანო და ცალკე დააძინე, ეს არ არის რეცეპტი,“ - თამარ გაგოშიძე

„ბავშვი რომ ტირის და მშობელს ვურჩევთ: ხელში არ აიყვანო და ცალკე დააძინე, ეს არ არის რეცეპტი,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში გავრცელებული შიშების შესახებ ისაუბრა და მშობლებს მარტო დაძინების შიშის მქონე ბავშვებთან საჭირო მიდგომები გააცნო:

„ამერიკულ კულტურაში მიღებულია, რომ ბავშვი ერთი თვის ასაკში უნდა დატოვო მარტო დასაძინებლად. ახალი გაიდლაინებით ამერიკელებმაც კი შეცვალეს მიდგომა. რატომ? იმიტომ, რომ მიჯაჭვულობა, ემოციური დამოკიდებულება გულზე მიხუტებით დაძინებით, არ გაწყდეს. ჩვენ გვჭირდება ოქროს შუალედი. ბავშვი რომ ტირის და მშობელს ვურჩევთ: ხელში არ აიყვანო და ცალკე დააძინე, ეს არ არის რეცეპტი.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, მნიშვნელოვანია, რომ მშობლებმა ოქროს შუალედის პოვნა შეძლონ:

​არც ის არის რეცეპტი, რვა წლის ასაკში შენ გარეშე ბავშვს რომ არ ძინავს და გეუბნებიან, ერთად დაიძინეთო. რა არის ოქროს შუალედი? ორ წლამდე ასაკის ბავშვებში ეს არის ჩვეულებრივი ამბავი. ჩვეუნ უნდა ვეცადოთ, რომ მას ცალკე თავისი პატარა ადგილი ჰქონდეს. მან უნდა იცოდეს, რომ ეს არის მისი საწოლი. ჩვენ შეიძლება ვეცადოთ კიდეც, რომ ბავშვი თავის საწოლში დავაძინოთ, მაგრამ ის რომ იღვიძებს და შენთან მოძვრება, მიტინგი არ უნდა მოაწყო ამის გამო.“

თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ ყველა ბავშვს არ აქვს მშობელთან ერთნაირი მიჯაჭვულობა და ინდივიდუალური მიდგომა მნიშვნელოვანია:

„ყველა ბავშვს ერთნაირი მიჯაჭვულობა არ აქვს. განსაკუთრებით ბიჭები დედებზე ძალიან მიჯაჭვულები არიან. ბავშვი გეუბნება, რომ ჩამიქრე სინათლე, უნდა ჩაუქრო. საბავშვო სანათების დაბალი შუქი საკმარისი შუქია. ბავშვს რომ რაღაც მოელანდოს, ეს ორიენტირი აქვს, დაცულია. ზოგი ბავშვი ამბობს, რომ აქ არ მინდა შუქი, სხვა ოთახში ამინთე და კარი დამიტოვე ღია. უნდა გააკეთო ეს. არის რაღაცები, რაშიც ჩვენ ბავშვს ვუყურებთ და მივყვებით. ისედაც ბევრ რაღაცებზე ვძალადობთ ჩვენ ბავშვებზე. ერთი და ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც ყველა მშობელმა უნდა იცოდეს, არის ის, რომ ​გაჯეტები და ტელევიზორები გამოიტანოს საბავშვო ოთახიდან. საძინელებელი ოთახი არის საძინელებელი ოთახი. ეს უნდა იყოს წესი. არც შენ უნდა გქონდეს თან ტელეფონი. მერე ბავშვი გეუბნება: აბა შენ რომ გაქვს?!“

„ყველა ბავშვი ინდივიდუალურია. ვიღაცას არ სჭირდება ბევრი რწევა. რომ ხედავ ​ბავშვს თავისით ეძინება, არ უნდა არწიო. ამიტომ სჯობს ბავშვი არ მივაჩვიოთ ხელში დაძინებას. არიან მძიმე ტემპერამენტის ბავშვები, რომლებიც თუ არ მიიხუტე, არ დაიძინებენ. ამას ვერ გაექცევი. მშობლები გეუბნებიან, რომ არ დამერწია, არ დაიძინებდა. ასეთი ბავშვი რომ გაიზრდება, ვნახავთ, რომ მას სენსორული პრობლემები აქვს. ის ასეთი იყო მაშინაც. მას ეს სჭირდებოდა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ გაგოშიძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „დღის შოუ“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დღის შოუ“


წაიკითხეთ სრულად