Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დღევანდელი მშობლები გულუბრყვილოები არიან ბავშვებთან მიმართებაში უსაფრთხოების თვალსაზრისით,“ - თამარ გაგოშიძე

„დღევანდელი მშობლები გულუბრყვილოები არიან ბავშვებთან მიმართებაში უსაფრთხოების თვალსაზრისით,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, შვილების ქცევებს ყურადღებით დააკვირდნენ და ბავშვთან ურთიერთობაში ზედმეტი გულუბრყვილობა არ გამოიჩინონ:

​ჩვენ ნუ ვიქნებით გულუბრყვილოები. ჩვენ ვერც წარმოგვიდგენია, რა ფანტაზიები შეიძლება ჰქონდეს ბავშვს. ჩვენ ვერ წარმოგვიდგენია, ის რაზე შეიძლება იყოს წამსვლელი. ასეთი გულუბრყვილოებიც ნუ ვიქნებით. „ჩემი შვილი ამას არ ჩაიდენდა,“ ეს უბრალოდ ჩვენი საკუთარი თავის დაცვაა. ეს ჩვენი დაცვის სტრატეგიაა. თუ ჩვენ აღმოვაჩინეთ რაღაც ისეთი, რაც ჩვენთვის იყო მოულოდნელი, მით უმეტეს, მოგვიწევს კარგად დაკვირვება ჩვენს შვილზე. აუცილებელია იმ მიზეზების გარკვევა, ამ გარეგნული ქცევის მიღმა რა ხდებოდა.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ბავშვი ნეგატიური ქცევის მიზეზებს მშობელს ხშირად ვერ უხსნის, რის გამოც აუცილებელია, რომ მშობელი ყურადღებით იყოს და ბავშვს დააკვირდეს:

„ბავშვი მიზეზებს არ გეტყვით. შეიძლება, ის ამას არც აცნობიერებს. იმიტომ კი არა, რომ ის არ ამბობს, ვერ გეტყვით, ვერ აგიხსნით. ამიტომ ​ჩვენ მოგვიწევს ბავშვზე დაკვირვება. სანამ ფსიქოლოგამდე მივალთ, ჩვენ თვითონ კარგად უნდა დავაკვირდეთ. ჩვენი ემოციებით კი არ უნდა ვიხელმძღვანელოთ მის მიმართ: „როგორ გამიბედა?! ეს როგორ მოუვიდა თავში?!“ ყველაფერი შეიძლება თავში მოგვივიდეს და ყველაფერი შეიძლება გავბედოთ, თუ გაგვაბედინებს ჩვენი შუბლის წილი.“

„ჩემი დაკვირვებით, დღევანდელი მშობლები ცოტა გულუბრყვილოები არიან ბავშვებთან მიმართებაში უსაფრთხოების თვალსაზრისით, ბავშვის პერსონალური უსაფრთხოებით თვალსაზრისითაც, ბავშვის სექსუალური აღზრდის თვალსაზრისითაც. მეჩვენება, რომ ძალიან გულუბრყვილოები არიან. არ შეიძლება თავში მოუვიდეთ ისეთი რაღაცები, რაც ბებიაჩემს მოუვიდოდა. თუნდაც ის ფაქტი, რომ ​პატარა ბავშვებს აქვთ სოციალური ქსელი ან თავისი პატარა შვილების რაღაცნაირ სურათებს დებენ. არ არის ეს მიზანშეწონილი. ძალიან ბევრი ცუდი მოტივაციის ადამიანია ჩვენ გარშემო. ეს ჩვენ უნდა ვიცოდეთ. ეს რეალობაა. ბავშვები არ არიან დაცულნი ამ რაღაცებისგან. ჩვენ არ ვაქცევთ ყურადღებას იმას, რას უყურებენ ჩვენი შვილები, ჩვენ გარეშე რას უყურებენ, სად შედიან, რას აკეთებენ. ყველაფერი ხდება მიბაძვით. ბავშვები არიან კარგი მიმბაძველები. მათ აქვთ ძალიან ბევრი შესაძლებლობა და ინფორმაცია, ამიტომ ძალიან ბევრი რამ შეიძლება გააკეთონ მიბაძვით, ძალიან ბევრი რამ შეიძლება გააკეთონ ცნობისმოყვარეობით. ამიტომ, ჩვენ ამაზე უნდა ვიფიქროთ,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​„მშობლები განათლებისთვის“

წაიკითხეთ სრულად