Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„აზრი ბავშვს იცავს: როდესაც წარმოვიდგენ, რომ ბავშვს არაფერი ცუდი არ დაემართება, მას მართლა არ დაემართება ცუდი,“ - შალვა ამონაშვილი

„აზრი ბავშვს იცავს: როდესაც წარმოვიდგენ, რომ ბავშვს არაფერი ცუდი არ დაემართება, მას მართლა არ დაემართება ცუდი,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლის მხრიდან ბავშვის დაშინების მავნე ჩვევაზე ისაუბრა:

„ბავშვს აქვს ინტუიციური დაცვა. იმანაც იცის, სად არ უნდა წავიდეს, რა არ უნდა აიღოს. როდესაც გვინდა, რომ ბავშვმა ასანთი არ აიღოს ხელში, ვეუბნებით: „ოპ-ოპ, არ შეიძლება!“ ჯერ ერთი არ უნდა დაგვედო იქ, სადაც ხელი მიუწვდებოდა. თუ მაინც ხელი მიუწვდა, კი არ უნდა დააშინო. ან დანა თუ აიღო, უნდა მიხვიდე, წყნარად აიღო და უთხრა: „აი, უყურე ეს დანა რას შვრება, ამას ჭრის. უყურე როგორი წვერი აქვს.“ კი არ უნდა ატკინო ბავშვს, მაგრამ უნდა აგრძნობინო. გათავდა, ბავშვმა გამოცდილება მიიღო, იმის მაგივრად, რომ ეშინოდეს იმის.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ბავშვებს რაც შეიძლება ბევრი გამოცდილება უნდა მივცეთ:

„რაც ბევრს მივცემთ ბავშვებს ამისთანა გამოცდილებას, გვერდით ვეყოლებით, მით უკეთესი. ​ის კი არა: „არ ჩავარდე, ორმოა.“ მიდი და ან ერთად ჩახტით, ან უჩვენე, რატომ არ შეიძლება იქ ჩახტომა, რა შეიძლება მოუვიდეს ან ფეხს, ან ხელს. ეს ცოდნა და გამოცდილება ბავშვის მასწავლებელი ხდება. ჩემი თან დევნა ბავშვს აღარ სჭირდება.“

„დედა ბავშვს თან სდევს, როდესაც ეშინია, ვაითუ რაღაც მოხდეს. რა სჯობს, რომ დედამ გააკეთოს? თუ ბავშვი მისგან შორს არის, იფიქროს, რომ არაფერიც არ მოხდება. აზრი ბავშვს იცავს. მე როდესაც წარმოვიდგენ, რომ ბავშვს არაფერი ცუდი არ დაემართება, მას მართლა არ დაემართება ცუდი. თუ ცუდ წარმოდგენებს გავიჩენ, ეს მოხდება. ახალგაზრდა დედას ვურჩევ, რომ ბავშვზე იმედიანად იფიქროს და მას კარგი შეემთხვევა. ბავშვი კი არ უნდა დავაშინოთ, უნდა გავათამამოთ. თამამი შვილები გვინდა ჩვენ და არა დაშინებული შვილები,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო:​ „ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად