Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ მოვიქცეთ, ბავშვმა რომ სხვების ცუდ ქცევას არ მიბაძოს?

როგორ მოვიქცეთ, ბავშვმა რომ სხვების ცუდ ქცევას არ მიბაძოს?

ბავშვებს მიმბაძველობა ახასიათებთ. ისინი სხვების ცუდ ქცევას ხშირად იმეორებენ. როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ამ დროს და რა უნდა გააკეთოს იმისთვის, რომ ბავშვმა ცუდი საქციელი ნორმად არ ჩათვალოს? ბავშვები მიმბაძველ ქცევებს ორი წლის ასაკში განსაკუთრებული სიხშირით ავლენენ. მართალია, ამ დროს მათ ქცევის შეფასების უნარი არ აქვთ, მაგრამ თუ ისინი სხვას მიუღებელ ქცევაში ბაძავენ, ​რამდენიმე წელიწადში მსგავსი ქცევა მოსაწონი ნამდვილად არ იქნება. საბედნიეროდ ბავშვის მოქნილი გონება აღნიშნულ ქცევებს მარტივად ივიწყებს და მათ სხვა ქცევებით ჩაანაცვლებს. სამწუხაროდ, მშობელს ხშირად უჭირს ბავშვის მიმბაძველობასთან ბრძოლა. შესაბამისად, როდესაც პატარა ზრდასრული ადამიანის ნეგატიურ ქცევას იმეორებს, მშობელმა სწორედ უფროსებთან უნდა იმუშაოს და არა ბავშვთან .

ორი წლის ბავშვი ვერ აცნობიერებს კონკრეტულ ვითარებაში რა სახის ქცევა ითვლება მისაღებად. ზრდასრულები ხშირად ბავშვების თანდასწრებით უწმაწურ სიტყვებს ამბობენ, უხამსად ხუმრობენ ან სხვა სახის ნეგატიურ ქცევას ახორციელებენ. ბავშვები კი ამ ყოველივეს ბუნებრივ ქცევად აღიქვამენ. რა თქმა უნდა, მიმბაძველობაში ცუდი არაფერია. ბავშვი აღნიშნულ უნარს კარგი ქცევების ასათვისებლადაც წარმატებით იყენებს. მშობელმა აუცილებლად უნდა დააწესოს გარკვეული საზღვრები, რომელიც ბავშვთან ურთიერთობაში ოჯახის ყველა წევრმა უნდა დაიცვას. მშობელმა უნდა უზრუნველყოს მისი შვილის დაცულობა. მშობელი ვალდებულია, ყველა ახლობელი გააფრთხილოს, რომ 10 წლის შვილისთვის ალკოჰოლის მცირე დოზით მიცემასაც კატეგორიულად ეწინააღმდეგება.

მშობელმა ოჯახის წევრებთან და ახლობლებთან აქტიურად უნდა იმუშაოს, რათა ბავშვის მიმბაძველობა პოზიტიურ მხარეს მიმართოს. იმისთვის, რომ ოჯახმა მშობლის მიმართ თანადგომა გამოხატოს, შემდეგი მითითებების გათვალისწინებაა საჭირო:

  • ​აუცილებელია პრობლემის იდენტიფიკაცია. შესაძლოა, პრობლემა იყოს ის, რომ უფროსები არ ითვალისწინებენ მშობლის თხოვნას, არ გამოავლინონ ნეგატიური ქცევა ბავშვის თანდასწრებით, როდესაც ბავშვი აღნიშნულ ქცევას იმეორებს.
  • მშობელმა კატეგორიულად უნდა მოითხოვოს, რომ მისი რეკომენდაციები გაითვალისწინონ და ბავშვს არ ასწავლონ უწმაწური სიტყვები, უფროსებთან შეურაცხმყოფელი საუბარი და ა.შ.
  • თუ მშობელი ამჩნევს, რომ ოჯახში არ ითვალისწინებენ მის თხოვნას და უფროსები ბავშვს კვლავ ცუდ მაგალითს აძლევენ, მან პატარა სხვა ოთახში უნდა გაიყვანოს ან გარეთ გაასეირნოს, რათა ყველა დარწმუნდეს, რომ მშობელი არ ხუმრობს.
  • მშობელმა სიმტკიცე უნდა შეინარჩუნოს და აღნიშნულ საკითხთან მიმართებაში პოზიცია არ უნდა შეიცვალოს.

მშობელმა ოჯახის წევრებთან და ახლობლებთან ​ყოველთვის გულახდილად უნდა ისაუბროს პრობლემაზე და აღნიშნოს, თუ რატომ უდგება ის აღნიშნულ საკითხს ასეთი სერიოზულობით. აქტიური კომუნიკაცია საუკეთესო საშუალებაა გარშემომყოფების დასარწმუნებლად, რათა ისინი მეტი სერიოზულობით მოეკიდონ პრობლემას. თუ ბავშვს უფროსები მხოლოდ კარგ მაგალითს აძლევენ, ცხადია, მიმბაძველობა მას მხოლოდ სიკეთეს მოუტანს და ჯანსაღი ჩვევების ათვისებაში დაეხმარება.

მომზადებულია ​parents.com - ის მიხედვით 

წაიკითხეთ სრულად