Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც ბავშვი ბრაზს განიცდის, მას შიშის განცდაც ეუფლება. ამ დროს ბავშვებს საღად ფიქრი უძნელდებათ,“ - ფსიქოლოგი ხათუნა დოლიძე

„როდესაც ბავშვი ბრაზს განიცდის, მას შიშის განცდაც ეუფლება. ამ დროს ბავშვებს საღად ფიქრი უძნელდებათ,“ - ფსიქოლოგი ხათუნა დოლიძე

ფსიქოლოგმა ხათუნა დოლიძემ ბავშვებში ბრაზის მართვის უნარების ჩამოყალიბებაზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„როდესაც ბავშვი ბრაზს განიცდის, მას შიშის განცდაც ეუფლება. ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს ორგანიზმში ხდება, გონებას იმდენად იპყრობს, რომ ბავშვებს საღად ფიქრი უძნელდებათ. ბავშვების უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება იმისთვის, რომ მართოს ბრაზი, დამშვიდდეს, დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. მნიშვნელოვანია უფროსის მხრიდან იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ნერვულ ბალანსს. პირველი დახმარება ბავშვებისთვის არის მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება.“

ხათუნა დოლიძემ აღნიშნა, რომ ბავშვის სიბრაზეს მშობელი მოთმინებით უნდა შეხვდეს:

„როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ის უყურებს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ამძაფრებს მის შიშს. მშობლები უნდა იყვნენ გზის გამკვალავები. ბავშვები მშობლის იმედად არიან. როდესაც უფროსი ვერ უმკლავდება ამ ძლიერ ემოციებს და კარგავს კონტროლს, მაშინ რატომ ბრაზდება ის ბავშვზე, როდესაც ის იმავეს ვერ აკეთებს?!“

„საუკეთესო იარაღი ბრაზის მართვის სწავლების არის ემპათიით მოსმენა. ამით არამხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშვს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ძლიერ ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია,“- აღნიშნულ საკითხზე ხათუნა დოლიძემ საქართველოს პირველი არხის ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ „საქართველოს პირველი არხი“

წაიკითხეთ სრულად