Baby Bag

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა შევიკავოთ“

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ“

უნდა შევიკავოთ თუ არა თავი ემოციების გამოხატვისგან? - აღნიშნულ კითხვას ​ფსიქოთერ​აპიისა და კონსულტაციის სახლ „დიალოგის ფსიქოლოგმა ქეთი მესხსიშვილმა უპასუხა.

„ემოციების გამოხატვისგან თავი არ უნდა  შევიკავოთ. თუმცა მნიშვნელოვანია, რა ფორმით გამოვხატავთ ემოციას. ყოველი შეკავებული ემოცია დროთა განმავლობაში ძალიან ცუდად მოქმედებს თითოეულ ჩვენგანზე. ადამიანი ნელ-ნელა ივსება შეკავებული ემოციისგან და მერე, ვისაც რომელი ორგანო აქვს სუსტი, იმაზე ხდება ჩაჭიდება და პრობლემების გაჩენა. მაგალითად, ინსულტი, თრომბი...

გაბრაზება მოძრაობას, მოქმედებას ითხოვს. სტრესის, გაღიზიანების დროს სისხლძარღვებში დიდი რაოდენობით გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც სისხლძარღვებში მოძრაობს და „გამოსტყორცნა“ სჭირდება. ამ დროს სუნთქვა ხდება ზედაპირული, ადრენალინის ინტენსივობა ნელ-ნელა იკლებს, თუმცა აგრძელებს მოძრაობას და ჩერდება კუნთებში, რადგან ეს ის ორგანოა, რომელიც მუდმივად მოქმედებაშია და ადრენალინს კი როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სწორედ მოძრაობა სჭირდება.

ბავშვები როდესაც ბრაზდებიან, ხელ-ფეხს აქნევენ, ყვირიან, კივიან... ეს კარგია. მთავარია, ამ დროს ბავშვი არ დაზიანდეს. ემოციებისგან განთავისუფება აუცილებელი და საჭიროა.

ჩვენი კულტურული და აღზრდის თავისებურებიდან გამომდინარე, გაბრაზება უმეტესად აკრძალულია, განსაკუთრებით მძაფრი ფორმებით (წივილ-კივილი, ჩხუბი). გაბრაზება კი ზუსტად ასეთი ძლიერი ემოციაა, რომლისგანაც ადამიანი აუცლებლად უნდა დაიცალოს. როცა ემოციების გამოხატვისგან თავს ვიკავებთ და გონებით ვაკონტროლებთ ამ ყველაფერს, ეს კი წლების განმავლობაში გრძელდება, მერე საკმაოდ ბევრ დაავადებას იწვევს. როგორც უკვე ვახსენე,  ნებისმიერი დაავადება შეიძლება იყოს ფსიქო-სომატური, ანუ ემოციების ფონზე გაჩენილი. თუნდაც დაავადებამდე სანამ მივალთ, უძილობა, ქრონიკული თავის ტკივილები, გადაღლიილობა, დაღლილი გაღვიძება. ეს ის მდგომარეობაა, როცა კუნთები ამდენი შეკავებული ემოციისგან ძალიან არის დაჭიმული, ვეღარ ხერხდება მოდუნება და შესაბამისად, თუ კუნთები არ მოდუნდა, ვერ ისვენებს ადამიანი.

რა არის გამოსავალი?

გაბრაზებას სჭირდება კონკრეტული ადრესატი, მე თუ ვინმეზე ვარ გაბრაზებული, უნდა მივიდე და ვუთხრა. როგორ უნდა მოხდეს ეს? - კი არ უნდა უთხრათ, თუ როგორი უპასუხისმგებლო და უზრდელია, არამედ უნდა აუხსნათ, რას გრძნობთ. ეს შეგიძლიათ შემდეგი სიტყვებით გამოხატოთ - შენ რომ ასე მოიქეცი, მე გავბრაზდი, მე მეწყინა, მე გავღიზიანდი. აქცენტი უნდა გაკეთდეს „მეზე“. მე წინადადებებით ნათქვამს მეორე ადამიანი თავდასხმად არ აღიქვამს, გისმენს და შემდეგ მისი ნებაა, მიიღებს შენს ნათქვამს თუ არა. აქ ყველზე მნიშვნელოვანია, რომ მე ვთავისუფლდები შეკავებული ემოციისგან. იმის გაჟღერებაც კი, რომ „მე გაბრაზებული ვარ“, ზოგჯერ საკმარისია ემოციების დაცლისთვის. თუ ეს არ არის საკმარისი, მაშინ კარგია, განმარტოება და თუნდაც კედელს მიარტყა ხელი (თავი არ უნდა დაიზიანო), კალამი გადატეხო და თქვა - უხ, როგორი გაბრაზებული ვარ. საკუთარ თავთან გულახდილი ლაპარაკი ასევე საუკეთესო საშუალებაა ემოციებისგან დასაცლელად“, - აღნიშნა ​ფსიქოლოგმა ქეთი მესხიშვილმა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ზედმეტი შექებისთვისაც ბოდიში მოვიხადოთ. უსაფუძვლო ქება-დიდებას არაფერი კარგი არ მოაქვს,“ - პაატა ამონაშვილი

„ზედმეტი შექებისთვისაც ბოდიში მოვიხადოთ. უსაფუძვლო ქება-დიდებას არაფერი კარგი არ მოაქვს,“ - პაატა ამონაშვილი

ფსიქოლოგმა პაატა ამონაშვილმა ბავშვის თვითშეფასების ამაღლებისთვის მშობლის მხრიდან შვილთან სწორი კომუნიკაციის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„კარგი იქნება, დავფიქრდეთ, ​როგორ მიგვყავდა საუბარი ბავშვთან წლების განმავლობაში. მომწამლავი შეფასებები, კრიტიკა ბავშვის მიმართ ადრეული ასაკიდან შემდეგ თვითშეფასებაში გადადის. თვითშეფასების ცნებას უფრო გავაღრმავებდი. საკუთარი თავის რწმენაზე ხომ არ სჯობს ხანდახან ვილაპარაკოთ. რაც უფრო მეტია ბავშვში საკუთარი თავისა და შესაძლებლობების რწმენა, მით უფრო მეტ წარმატებებსაც მიაღწევს. ეს ძალიან ადრეულ ასაკში ყალიბდება ხოლმე.“

პაატა ამონაშვილის თქმით, ნეგატიური შეფასებები დაბლა სწევს ბავშვის თვითშეფასებას:

„ჩვენი შეფასებები: „რითი ფიქრობ? რა ვერ გააკეთე?“ დაბლა სწევს თვითშეფასებას უკვე მომავალში. თუ ეს მოხდა და ვგრძნობთ, რომ ჩვენი ბრალია, ​მე მოვიხდიდი ბოდიშს ბავშვის წინაშე. მოვუყვებოდი ბავშვს: როგორ კრიტიკულად გაფასებდი, როგორ ვერ ვხედავდი შენს შესაძლებლობებს, ნაკლები რწმენა მქონდა შენი, ახლა შემეცვალა ეს პოზიცია, ახლა სულ სხვანაირად ვხედავ, ახლა მჯერა შენი. ამ საუბარს ჩავატარებდი დასაწყისისთვის მაინც.“

„გავაკონტროლებდი ჩემს თავს, რომ ნაკლებად შემეფასებინა ბავშვი კრიტიკულად, უფრო მეტად წავახალისებდი. თუ ბევრი იყო კრიტიკა ბავშვის მიმართ ბავშვობაში, ამისთვის ვთხოვდი პატიებას. ზედმეტი შექებისთვისაც ბოდიში მოვიხადოთ. უსაფუძვლო ქება-დიდებას აზრი არ აქვს და არაფერი კარგი არ მოაქვს. ჰუმანური პედაგოგიკის ცნებაა: რწმენა ბავშვის შესაძლებლობებში. თუ ეს რწმენა გვაქვს, საფუძვლიანადაც გამოვხატავთ ამ რწმენას. გვექნებოდა განხილვა, რა არ გამოსდის ბავშვს. ვისაუბრებდით, როგორ გავაუმჯობესოთ ის, რასაც ვაკეთებთ, იმიტომ, რომ მჯერა შენი შესაძლებლობების. ბავშვის შესაძლებლობების რწმენა ჯერ მშობელში ჩნდება ხოლმე,​ შემდეგ გამოხატულია ურთიერთობებში და მერე შესაბამისად არის ბავშვშიც. სჯობს რეალობის აღქმა გვქონდეს, მაგრამ გვქონდეს რწმენა ჩვენი შესაძლებლობების," - აღნიშნულ საკითხზე პაატა ამონაშვილმა ტელეკომპანია იმედის" გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად