Baby Bag

,,ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს"

,,ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს"

უბიძგებს თუ არა აგრესიისკენ ვიდეო თამაშები, რა ზეგავლენას ახდენს გონებაზე, როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ შეთხვევაში - ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებზე NLP Coach მასტერმა, Enneagrama პრაქტიკოსმა, საქართველოს გეშტალტერაპევტთან ასოციაციის PR-ისა და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ურთიერთობის კომიტეტის ხელმძღვანელმა, ფსიქოლოგიური ინტერნეტჟურნალის დამფუძნებელმა ილია ნიკაჭაძემ უპასუხა. 

- პირველ რიგში, უბიძგებს თუ არა აგესიისკენ ძალადობრივი ვიდეო თამაშები ადამიანს? 

- ჩვენზე მოქმედებს ყველაფერი, რასაც გარშემო ვხედავთ. ჩვენი ტვინი აღიქვამს და ინახავს სურათებს, რომელიც ვიდეო თამაშებით ან რაიმე სხვა სახით შემოვიდა ჩვენში. როდესაც ვირტუალურად ვხედავ აგრესიას, ჩვენში შემოდის აგრესია. უფრო ზუსტად თუ ვიტყვით, ჩვენში აგრესია ისედაც არის, მაგრამ მას ინსტრუმენტული სახე აქვს, რაც ნიშნავს რომ მას კონსტრუქციულად ვიყენებთ. აგრესიული ვიდეო თამაშები კი მას არაკონსტრუქციულ მიმართულებას აძლევს, რადგან თავად ამ თამაშებში ადამიანს არაკონსტრუქციული სახე აქვს.  

- როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ გარკვეული ზომები უნდა მიიღოს? 

- როდესაც მშობელი ხედავს რომ ბავშვი დამოკიდებული გახდა ვიდეო თამაშებზე, მას არ შეუძლია ამ თამაშების გარეშე ყოფნა, საჭირო ხდება მშობლის ჩარევა. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვს არ ჰქონდეს მიჯაჭვულობა ვიდეო თამაშებისადმი. 

- რა შედეგამდე შეიძლება მივიდეს ბავშვი და რა პრობლემები წარმოიშობა ასეთ დროს? 

- ვიდეო თამაშების ხშირი გამოყენების შედეგი შეიძლება იყოს აგრესიის დონის ზომაზე მეტად ზრდა. ამ დროს ბავშვი კონფლიქტური ხდება კლასელების, მეგობრების და ოჯახის წევრების მიმართ. კონფლიქტი შეიძლება სიტყვიერი სახით გამოიხატოს, ხშირია ხოლმე ფიზიკური დაპირისპირებებიც. ვიდეო თამაშების გამოყენება აქვეითებს კინესტეტიკურ შეგრძნებებს (ინფორმაცია ჩვენი სხეულისა და მისი ნაწილების მოძრაობისა და მდგომარეობის შესახებ). იკარგება საკუთარი სურვილებისა და გარემოს ადეკვატური აღქმა. ეს თავად თამაშის პროცესშიც ადვილად შესამჩნევია, ადამიანი სრულიად წყდება რეალობას. როდესაც „გარემოს მოწყვეტა“ ხშირად მეორდება, ხდება მისი ფიქსაცია და ეს ნორმად იქცევა ხოლმე. 

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, როცა ხვდება, რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენს თამაში ბავშვზე? 

- მშობელმა უნდა შესთავაზოს ჯანსაღი ალტერნატივა ბავშვს, რაც გულისხმობს ისეთ თამაშებს, რომლებშიც კინესტეტიკა აქტიურად მონაწილეობს. ბავშვს იზიდავს ყველაფერი საინტერესო, როცა ის გრძნობს რომ მშობელთან ერთად დროის საინტერესოდ გატარების შესაძლებლობა აქვს, ის ამას სიამოვნებით გააკეთებს. ეს ეხება მათ შორის „აგრესიულ თამაშებსაც“, მათი რეალურად გაცოცხლება ნაკლები ზიანის მომტანია და ხშირ შემთხევაში სასარგებლოც. მაგალითად, თუ ვატყობთ, რომ ბავშვს აქვს მიდრეკილება აგრესიული თამაშებისკენ, შეგვიძლია ვეჭიდავოთ, ან ვატაროთ კრივზე, ვეთამაშოთ რაგბი. ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს. 

- დასაშვებია თუ არა სრულიად აეკრძალოს მას თამაში ან რამდენია სათამაშოდ რეკომენდებული დრო? 

- რა დონით უნდა მოხდეს ვირტუალურიდან ბავშვის რეალობაში გადმოყვანა, ეს მშობელმა ინდივიდუალურად უნდა გადაწყვიტოს. მთავარი აქ არის სისტემურობა, რაც გულისხმობს არჩეული სტრატეგიის ბოლომდე მიყოლას. მაგალითად, თუ ნელ-ნელა გადაჩვევა გადაწყვიტა მშობელმა, ამ მეთოდს უნდა მიჰყვეს ბოლომდე, რომ ბავშვში გაუგებრობის შეგრძნება არ აღძრას.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე


შეიძლება დაინტერესდეთ

რჩევები დღესასწაულის შემდეგ ბავშვების ყოველდღიურობაში დასაბრუნებლად

რჩევები დღესასწაულის შემდეგ ბავშვების ყოველდღიურობაში დასაბრუნებლად

დღესასწაულის შემდგომ ბავშვების ჩვეულ რეჟიმში დაბრუნებაზე ​MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი, ფსიქოთერაპევტი მზიკო დალაქიშვილი ესაუბრა.

- რა ასაკიდან ენიჭება ბავშვებისთვის მნიშვნელობა დღესასწაულების აღნიშვნას? 

- დღესასწაული გულისხმობს ემოციების გაცვლას, სიხარულის გამოხატვას, სიყვარულს ერთმანეთის მიმართ. ამ მდგომარეობას ასაკი არ აქვს, ბავშვი დაბადების დღიდან საჭიროებს ემოციების გაცვლას და დადებითი ენერგიის ემოციებად მიღებას, შესაბამისად, დღესასწაულში ბავშვის ჩართულობა ყველა ასაკში მისაღებია, მთავარია, ვიცოდეთ ბავშვის განვითარების თავისებურებები და ფიზიოლოგია, არ დავარღვიოთ ბავშვის რეჟიმი ისე, რომ მისი ნერვული სისტემა დაზიანდეს, მოხდეს ზედმეტი აგზნება, რაც გამოიწვევს გაღიზიანებას და ქცევის ცვლილებებს. ზედმეტი ხმაური, ხმამაღალი გარემო, ჭარბი გამღიზიანებელი ზოგადად არღვევს ორგანიზმის ჰომეოსტაზს და მშობლებს გვმართებს ყურადღება ეს გარემო გამღიზიანებლები ვაკონტროლოთ ბავშვის განვითარებისა და ფსიქო-ემოციური მდგომარეობის შესაბამისად. ზეიმი და დადებითი ემოციების მიღება კი ყველა ასაკს უხდება!

- რა პერიოდიდან არის ასე ვთქვათ, ღირებული, რომ ბავშვს დავურღვიოთ ცხოვრების რუტინა დღესასწაულების გამო?

- გააჩნია რას ვგულისხმობთ ცხოვრების რუტინის დარღვევაში... გვიან დაძინება, ზედმეტი ტკბილეული, დიდი დოზით ტელევიზორი, ხმაურიანი გარემო და ხალხმრავლობა - ეს ბავშვობის არცერთი ასაკისთვის არ არის რეკომენდებული. თუ უბრალოდ არდადეგები იგულისხმება, სადაც ბავშვები მშობლებთან და მეგობარ-ახლობლებთან ერთად მხიარულობენ და აქვთ იმის საშუალება, რომ თავისუფლად, სტრესის გარეშე გაატარონ დრო მხიარულებაში, ამაში პრობლემას ვერ ვხედავ. მსგავსი სიტუაციები აუცილებელიც კი არის განსატვირთად და გამოცდილების მისაღებად, ახლო ადამიანებთან დიდი დოზით დროის გატარება და მხიარულება მხოლოდ კარგის მომტანია განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც მშობლებს არ გვაქვს საშუალება, წლის განმავლობაში დავუთმოთ დრო და ენერგია ჩვენს შვილებს და ვიყოთ მათი მხიარულების გამზიარებელნი.

- დღესასწაულების შემდეგ როგორ უნდა დავიწყოთ ბავშვის ემოციების და სადღესასწაულო განწყობის დარეგულირება?

- დღესასწაულის შემდეგ ყოველთვის არის რუტინულ ცხოვრებასთან დამაკავშირებელი გარდამავალი პერიოდი. სწორედ ეს გარდამავალი პერიოდია რაც ბავშვს უხეშად არ წყვეტს ერთ რეალობას და არ გადაჰყავს მეორეში. ახალი წლის პერიოდს თუ ავიღებთ, მაგალითად, ყველა მხიარულებას აქვს როგორც დასაწყისი, ისე დასასრული, ნაძვის ხეს ერთად ვრთავთ, შემდეგ ერთად ვშლით, ვინახავთ. მე პირადად, მთავარი მგონია ბავშვის ყველა პროცესში ჩართულობა (ასაკის ინტერესისა და განვითარების შესაბამისად) და ცხოვრების ციკლისა და რიტმის შეგრძნების ცნობიერება, რაც, ჩვენზე, მშობლებზეა დამოკიდებული - მათთან ერთად მოვემზადოთ დღესასწაულისთვის, ერთად ვიზეიმოთ და ერთად დავალაგოთ/ავალაგოთ საზეიმო გარემო, ასე ხელს შევუწყობთ პროცესის ჯანსაღად გავლას, გამოცდილების ინტეგრირებას, დროებით დამშვიდობებას დღესასწაულთან, მომზადებას ახალი, ხვალინდელი დღისთვის.

რჩევები ყოველდღიურობაში დასაბრუნებლად:

ჩართეთ ბავშვები სუფრის ალაგების პროცესში, ნაძვის ხეც ერთად დაშალეთ, გააზიარეთ ამ დღესასწაულის კარგი ემოციებისა და შთაბეჭდილებების შესახებ, მოყევით და ბავშვსაც მოუსმინეთ, რა იყო კარგი, ასევე თქვით და მოუსმინეთ, რა მოგენატრათ ყოფითი რუტინული ცხოვრებიდან, ბაღი, სკოლა, მეგობრები, მასწავლებლები, მეცადინეობა, სპორტზე სიარული.... თქვენც უდავოდ  გექნებათ თქვენი საყვარელი საქმე და სიტუაციები, რაც მოგენატრებოდათ, გააზიარეთ ეს. ერთად უთხარით მადლობა დღესასწაულს და დასვენების პერიოდს დაემშვიდობეთ, რომელიც აუცილებლად დაბრუნდება! წელიწადი ხომ რამდენჯერმე გვთავაზობს სხვადასხვა ჩვენთვის საყვარელ დღესასწაულს, ამის გაზიარებაც დაეხმარება ბავშვს, გაუშვას რაც იყო, დაუბრუნდეს აწმყოს და ჰქონდეს მოლოდინი მსგავსი სიტუაციის, დღესასწაულის მოსვლის! დაუბრუნდით იმ ყოველდიურობას, რომელიც შესაძლოა არც კი იცით, მაგრამ შესაძლოა, მოგენატრათ კიდეც. დიალოგში აზრები ლაგდება და ცნობიერდება ის, რაც არის ჩვენში, ამიტომ გირჩევთ დიალოგს ბავშვთან, ასაკისა და განვითარების შესაბამისად.

გავაცილოთ დღესასწაული, რომ მოგვენატროს და მისი მოსვლა ხელახლა იქცეს დღესასწაულად!

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

წაიკითხეთ სრულად