Baby Bag

,,ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს"

,,ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს"

უბიძგებს თუ არა აგრესიისკენ ვიდეო თამაშები, რა ზეგავლენას ახდენს გონებაზე, როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ შეთხვევაში - ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებზე NLP Coach მასტერმა, Enneagrama პრაქტიკოსმა, საქართველოს გეშტალტერაპევტთან ასოციაციის PR-ისა და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ურთიერთობის კომიტეტის ხელმძღვანელმა, ფსიქოლოგიური ინტერნეტჟურნალის დამფუძნებელმა ილია ნიკაჭაძემ უპასუხა. 

- პირველ რიგში, უბიძგებს თუ არა აგესიისკენ ძალადობრივი ვიდეო თამაშები ადამიანს? 

- ჩვენზე მოქმედებს ყველაფერი, რასაც გარშემო ვხედავთ. ჩვენი ტვინი აღიქვამს და ინახავს სურათებს, რომელიც ვიდეო თამაშებით ან რაიმე სხვა სახით შემოვიდა ჩვენში. როდესაც ვირტუალურად ვხედავ აგრესიას, ჩვენში შემოდის აგრესია. უფრო ზუსტად თუ ვიტყვით, ჩვენში აგრესია ისედაც არის, მაგრამ მას ინსტრუმენტული სახე აქვს, რაც ნიშნავს რომ მას კონსტრუქციულად ვიყენებთ. აგრესიული ვიდეო თამაშები კი მას არაკონსტრუქციულ მიმართულებას აძლევს, რადგან თავად ამ თამაშებში ადამიანს არაკონსტრუქციული სახე აქვს.  

- როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ გარკვეული ზომები უნდა მიიღოს? 

- როდესაც მშობელი ხედავს რომ ბავშვი დამოკიდებული გახდა ვიდეო თამაშებზე, მას არ შეუძლია ამ თამაშების გარეშე ყოფნა, საჭირო ხდება მშობლის ჩარევა. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვს არ ჰქონდეს მიჯაჭვულობა ვიდეო თამაშებისადმი. 

- რა შედეგამდე შეიძლება მივიდეს ბავშვი და რა პრობლემები წარმოიშობა ასეთ დროს? 

- ვიდეო თამაშების ხშირი გამოყენების შედეგი შეიძლება იყოს აგრესიის დონის ზომაზე მეტად ზრდა. ამ დროს ბავშვი კონფლიქტური ხდება კლასელების, მეგობრების და ოჯახის წევრების მიმართ. კონფლიქტი შეიძლება სიტყვიერი სახით გამოიხატოს, ხშირია ხოლმე ფიზიკური დაპირისპირებებიც. ვიდეო თამაშების გამოყენება აქვეითებს კინესტეტიკურ შეგრძნებებს (ინფორმაცია ჩვენი სხეულისა და მისი ნაწილების მოძრაობისა და მდგომარეობის შესახებ). იკარგება საკუთარი სურვილებისა და გარემოს ადეკვატური აღქმა. ეს თავად თამაშის პროცესშიც ადვილად შესამჩნევია, ადამიანი სრულიად წყდება რეალობას. როდესაც „გარემოს მოწყვეტა“ ხშირად მეორდება, ხდება მისი ფიქსაცია და ეს ნორმად იქცევა ხოლმე. 

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, როცა ხვდება, რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენს თამაში ბავშვზე? 

- მშობელმა უნდა შესთავაზოს ჯანსაღი ალტერნატივა ბავშვს, რაც გულისხმობს ისეთ თამაშებს, რომლებშიც კინესტეტიკა აქტიურად მონაწილეობს. ბავშვს იზიდავს ყველაფერი საინტერესო, როცა ის გრძნობს რომ მშობელთან ერთად დროის საინტერესოდ გატარების შესაძლებლობა აქვს, ის ამას სიამოვნებით გააკეთებს. ეს ეხება მათ შორის „აგრესიულ თამაშებსაც“, მათი რეალურად გაცოცხლება ნაკლები ზიანის მომტანია და ხშირ შემთხევაში სასარგებლოც. მაგალითად, თუ ვატყობთ, რომ ბავშვს აქვს მიდრეკილება აგრესიული თამაშებისკენ, შეგვიძლია ვეჭიდავოთ, ან ვატაროთ კრივზე, ვეთამაშოთ რაგბი. ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს. 

- დასაშვებია თუ არა სრულიად აეკრძალოს მას თამაში ან რამდენია სათამაშოდ რეკომენდებული დრო? 

- რა დონით უნდა მოხდეს ვირტუალურიდან ბავშვის რეალობაში გადმოყვანა, ეს მშობელმა ინდივიდუალურად უნდა გადაწყვიტოს. მთავარი აქ არის სისტემურობა, რაც გულისხმობს არჩეული სტრატეგიის ბოლომდე მიყოლას. მაგალითად, თუ ნელ-ნელა გადაჩვევა გადაწყვიტა მშობელმა, ამ მეთოდს უნდა მიჰყვეს ბოლომდე, რომ ბავშვში გაუგებრობის შეგრძნება არ აღძრას.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე


შეიძლება დაინტერესდეთ

„ფრაზა „დიდი ხარ და დაუთმე“ ბავშვებში პროტესტს აჩენს, ის ყველას მტკივნეულად ახსოვს,“ - ფსიქოლოგი ეკა ნინოშვილი

„ფრაზა „დიდი ხარ და დაუთმე“ ბავშვებში პროტესტს აჩენს, ის ყველას მტკივნეულად ახსოვს,“ - ფსიქოლოგი ეკა ნინოშვილი

ფსიქოლოგმა ეკა ნინოშვილმა ბავშვებში გავრცელებულ ქცევის თავისებურებებზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ პატარებს ემოციების დარტყმის, კბენის ან სხვა აგრესიული ფორმით გამოხატვა ახასიათებთ. მისი თქმით, მშობელმა ბავშვს მსგავსი ქცევა უნდა აუკრძალოს:

„ეს ყველაფერი ასაკთან არის ბმაში. განსაკუთრებით ხშირია პატარა ასაკის ბავშვებთან დარტყმა, კბენა, თმების მოქაჩვა. ბავშვს არ ჰყოფნის ლექსიკური მარაგი, რომ სწორად გამოხატოს, რას გრძნობს. ბავშვი ძალიან ემოციურია, პირველ რიგში, ემოცია მოდის. გამოხატვის ეს ფორმა უფრო ხშირად პატარა ასაკის ბავშვებს ახასიათებთ, ვიდრე მოზრდილ ბავშვებს. მშობელი როდესაც ამბობს, რომ არაუშავს, ​ეს არასწორი რეაქციაა. აუცილებელია აკრძალვა, ხელის გაკავება, მკაცრი ტონით თქმა, რომ ეს არ შეიძლება.“

ეკა ნინოშვილის თქმით, მშობლებს ლოიალობასა და სიმკაცრეს შორის ოქროს შუალედის დაცვა ყველაზე მეტად უჭირთ:

​ოქროს შუალედის დაცვა არის პრაქტიკაში ყველაზე ძნელი, მე როდის ავუკრძალო და როდის ვიყო ლიბერალური მშობელი, რაღაცებს არ მივაქციო ყურადღება. უკიდურესობა არასდროს არის მისაღები. არის სიტუაცია, როდესაც აკრძალვა აუცილებელია. მშობლისა და შვილის ურთიერთობა არის განუმეორებელი მოდელი. ყველა მშობელს და შვილს აქვს ურთიერთობის თავისი სტრუქტურა. არსებობს ზოგადი მოდელი, რომელიც მიღებულია. არის როგორც წახალისების, ისევე დასჯის ფორმებიც.“

ეკა ნინოშვილი აღნიშნავს, რომ ბავშვის აღზრდისას მეტისმეტი კეთილგანწყობის გამოჩენა მას სერიოზულ ზიანს აყენებს:
„როდესაც ბავშვს ყველაფრის უფლებას ვაძლევ, ის ეჩვევა, რომ მზამზარეული უნდა მიეცეს ყველაფერი. მისი მსოფლმხედველობა ასე ყალიბდება: „მე ვიმსახურებ იმას, რომ ცხოვრებამ ყველაფერი უნდა მომცეს.“ გარკვეული ფორმით ის ოჯახში შემდეგ ტირანადაც შეიძლება იქცეს, დანარჩენი ოჯახის წევრები კი მისი მარიონეტები გახდნენ. ბავშვს ეს ოჯახიდან გააქვს გარეთ, ის ამას ითხოვს თანატოლებისგანაც, იწყება ​სოციალიზაციის პრობლემები. თანატოლები ასე მზამზარეულს აღარ იღებენ. თუ ოჯახი სათბურში კეთილგანწყობით ზრდიდა ბავშვს, საბოლოოდ ეს მისთვის გამოდის არასასურველი შედეგის მომტანი.“

„უფროს დედმამიშვილებს ძალიან მტკივნეულად ახსოვთ მსგავსი გამოცდილება. ​ფრაზა „დიდი ხარ და დაუთმე“ ყველას მტკივნეულად ახსოვს. ყოველთვის ჩნდება პროტესტი. ბავშვს სჭირდება სამართლიანობის განცდა მშობლის მხრიდან. არგუმენტი, რომ შენ დიდი ხარ და დაუთმე, მიუხედავად იმისა, რომ პატარა დედმამიშვილმა რაღაც არასწორად გააკეთა, აბსოლუტურად არასწორია. მშობელმა აუცილებლად უნდა ასწავლოს ბავშვებს სწორი ურთიერთობის ფორმა. არ აქვს მნიშვნელობა ასაკობრივი ზღვარი როგორია. თუ მშობელმა მედიატორის როლი არ ითამაშა, შესაძლოა, დედმამიშვილებს შორის აგრესიაც კი გაჩნდეს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ეკა ნინოშვილმა ტელეკომპანია იმედის გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​იმედის დღე

წაიკითხეთ სრულად