Baby Bag

,,ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს"

,,ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს"

უბიძგებს თუ არა აგრესიისკენ ვიდეო თამაშები, რა ზეგავლენას ახდენს გონებაზე, როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ შეთხვევაში - ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებზე NLP Coach მასტერმა, Enneagrama პრაქტიკოსმა, საქართველოს გეშტალტერაპევტთან ასოციაციის PR-ისა და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ურთიერთობის კომიტეტის ხელმძღვანელმა, ფსიქოლოგიური ინტერნეტჟურნალის დამფუძნებელმა ილია ნიკაჭაძემ უპასუხა. 

- პირველ რიგში, უბიძგებს თუ არა აგესიისკენ ძალადობრივი ვიდეო თამაშები ადამიანს? 

- ჩვენზე მოქმედებს ყველაფერი, რასაც გარშემო ვხედავთ. ჩვენი ტვინი აღიქვამს და ინახავს სურათებს, რომელიც ვიდეო თამაშებით ან რაიმე სხვა სახით შემოვიდა ჩვენში. როდესაც ვირტუალურად ვხედავ აგრესიას, ჩვენში შემოდის აგრესია. უფრო ზუსტად თუ ვიტყვით, ჩვენში აგრესია ისედაც არის, მაგრამ მას ინსტრუმენტული სახე აქვს, რაც ნიშნავს რომ მას კონსტრუქციულად ვიყენებთ. აგრესიული ვიდეო თამაშები კი მას არაკონსტრუქციულ მიმართულებას აძლევს, რადგან თავად ამ თამაშებში ადამიანს არაკონსტრუქციული სახე აქვს.  

- როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ გარკვეული ზომები უნდა მიიღოს? 

- როდესაც მშობელი ხედავს რომ ბავშვი დამოკიდებული გახდა ვიდეო თამაშებზე, მას არ შეუძლია ამ თამაშების გარეშე ყოფნა, საჭირო ხდება მშობლის ჩარევა. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვს არ ჰქონდეს მიჯაჭვულობა ვიდეო თამაშებისადმი. 

- რა შედეგამდე შეიძლება მივიდეს ბავშვი და რა პრობლემები წარმოიშობა ასეთ დროს? 

- ვიდეო თამაშების ხშირი გამოყენების შედეგი შეიძლება იყოს აგრესიის დონის ზომაზე მეტად ზრდა. ამ დროს ბავშვი კონფლიქტური ხდება კლასელების, მეგობრების და ოჯახის წევრების მიმართ. კონფლიქტი შეიძლება სიტყვიერი სახით გამოიხატოს, ხშირია ხოლმე ფიზიკური დაპირისპირებებიც. ვიდეო თამაშების გამოყენება აქვეითებს კინესტეტიკურ შეგრძნებებს (ინფორმაცია ჩვენი სხეულისა და მისი ნაწილების მოძრაობისა და მდგომარეობის შესახებ). იკარგება საკუთარი სურვილებისა და გარემოს ადეკვატური აღქმა. ეს თავად თამაშის პროცესშიც ადვილად შესამჩნევია, ადამიანი სრულიად წყდება რეალობას. როდესაც „გარემოს მოწყვეტა“ ხშირად მეორდება, ხდება მისი ფიქსაცია და ეს ნორმად იქცევა ხოლმე. 

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, როცა ხვდება, რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენს თამაში ბავშვზე? 

- მშობელმა უნდა შესთავაზოს ჯანსაღი ალტერნატივა ბავშვს, რაც გულისხმობს ისეთ თამაშებს, რომლებშიც კინესტეტიკა აქტიურად მონაწილეობს. ბავშვს იზიდავს ყველაფერი საინტერესო, როცა ის გრძნობს რომ მშობელთან ერთად დროის საინტერესოდ გატარების შესაძლებლობა აქვს, ის ამას სიამოვნებით გააკეთებს. ეს ეხება მათ შორის „აგრესიულ თამაშებსაც“, მათი რეალურად გაცოცხლება ნაკლები ზიანის მომტანია და ხშირ შემთხევაში სასარგებლოც. მაგალითად, თუ ვატყობთ, რომ ბავშვს აქვს მიდრეკილება აგრესიული თამაშებისკენ, შეგვიძლია ვეჭიდავოთ, ან ვატაროთ კრივზე, ვეთამაშოთ რაგბი. ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს. 

- დასაშვებია თუ არა სრულიად აეკრძალოს მას თამაში ან რამდენია სათამაშოდ რეკომენდებული დრო? 

- რა დონით უნდა მოხდეს ვირტუალურიდან ბავშვის რეალობაში გადმოყვანა, ეს მშობელმა ინდივიდუალურად უნდა გადაწყვიტოს. მთავარი აქ არის სისტემურობა, რაც გულისხმობს არჩეული სტრატეგიის ბოლომდე მიყოლას. მაგალითად, თუ ნელ-ნელა გადაჩვევა გადაწყვიტა მშობელმა, ამ მეთოდს უნდა მიჰყვეს ბოლომდე, რომ ბავშვში გაუგებრობის შეგრძნება არ აღძრას.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე


შეიძლება დაინტერესდეთ

წონის დეფიციტის გამომწვევი მიზეზები ბავშვებში - ეკა უბერის რეკომენდაციები მშობლებს

​​პედიატრი ეკა უბერი ბავშვებში წონის დეფიციტის პრობლემის შესახებ საუბრობს და აცხადებს, რომ მშობლები ხშირად პრობლემას სწორად ვერ აფასებენ:

„პირველ რიგში, უნდა შეფასდეს ბავშვს წონის დეფიციტი აქვს თუ არა, მშობლების ღელვა საფუძვლიანია თუ არა. ძალიან ხშირად მშობელი ჩივის, რომ ბავშვი უმადოა, თუმცა ვხვდებით ჭარბ წონას. ასეთ მდგომარეობას შერჩევითი უმადობა ეწოდება. ბავშვი იმაზე მეტ კალორიას იღებს, ვიდრე სჭირდება, მაგრამ არა იმ პროდუქტებით, რომლებიც მშობელს უნდა. პირველ რიგში, ამ შემთხვევაში დამნაშავე მშობელია, რადგან მან ბავშვს გაასინჯა ისეთი პროდუქტი, რომელიც მისთვის არ იყო სასურველი: პურ-ფუნთუშეული, შაქარი, ტკბილეული.“

ეკა უბერის თქმით, წონის დეფიციტის პრობლემის შეფასება ექიმის საქმეა:

„ყოველი კონკრეტული შემთხვევა უნდა შეაფასოს ​ექიმმა და არა მშობელმა. ექიმი ბავშვს ანთროპომეტრულად აფასებს. არსებობს ანთროპომეტრული ასაკობრივი ნორმები. ერთი წლის ბავშვი უნდა იყოს 8,5 -დან 11,5 კილომდე. ამ შუალედში ყველა მონაცემი არის ნორმა. აქედან გამომდინარე, როდესაც მშობელი ამბობს: „მეზობლის ბავშვი 11 კილოა, რა კარგი წონა აქვს და ჩემი არ არის ასე,“ უკვე არასწორია. როდესაც ექიმი შეაფასებს ბავშვს და აღმოჩნდება, რომ მას წონის დეფიციტი აქვს, მნიშვნელოვანია გაირკევს, როდის დაიწყო წონის დეფიციტი. წონის დეფიციტის მიზეზი შეიძლება იყოს სამედიცინო ან ფსიქო-სოციალური პრობლემა. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, რა წონით დაიბადა ბავშვი. დღენაკლულობა, ნევროლოგიური სიმპტომატიკა, ქრონიკული დაავადებები, ქრომოსომული დაავადებები, მემკვიდრეობითი დაავადებები, მეტაბოლური დარღვევები, ეს ყველაფერი შეიძლება იყოს წონის დეფიციტის მიზეზი.”

​ეკა უბერი იმ მიზეზებზე საუბრობს, რომლებიც წონის დეფიციტის პრობლემას განაპირობებს:

„წონის დეფიციტის მიზეზი შეიძლება იყოს კალორიების დეფიციტი ან შეწოვის დარღვევა. ბავშვი იღებს საჭირო რაოდენობის ​საკვებს, მაგრამ ორგანიზმის შეწოვადობა არის დარღვეული. შესაძლოა იყოს პირის ღრუს ანატომიური დეფექტი, საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის დარღვევები. შესაძლოა, საკვების მიღების უნარების ნაკლებობაც იყოს. ეს განსაკუთრებით ეხება დღენაკლულებს, რომლებიც ზონდით კვებას არიან მიჩვეული. მოზარდებში მადის მყარი დაკარგვის მიზეზი შეიძლება გახდეს ნევროზი. ამიტომ სასურველია, რომ მშობელმა ექიმს ყოველთვიურად შეამოწმებინოს ბავშვის ანთროპომეტრული მონაცემები. იმის მიხედვით, თუ რომელ ასაკში წყვეტს ბავშვი წონის მატებას, სხვადასხვა დაავადებებზე შეგვიძლია ეჭვის მიტანა.“

ეკა უბერის თქმით, ბავშვებში წონის დეფიციტის გამომწვევი უმთავრესი პრობლემა ცელიაკიაა:

„წონაში დეფიციტის გამომწვევი ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი ბავშვებში არის ცელიაკია. ცელიაკია არის გლუტენის აუტანლობა. ​გლუტენი არის ნივთიერება, რომელიც შედის მარცვლეულში. ამ შემთხვევაში, პირველი ექვსი თვის მანძილზე, როდესაც ბავშვი დედის რძით იკვებება, წონის დანაკლისი ფაქტობრივად არ არის. როდესაც გლუტენის შემცველი კომპონენტები შედის კვებაში, თანდათან 8-9 თვის ასაკიდან შეინიშნება წონის დეფიციტი. ცელიაკიის გამოვლინება კლინიკურად არის ძალიან ფართო. შესაძლოა, ის იყოს მინიმალური გამოვლინებით და ადამიანმა მთელი ცხოვრება ვერც გაიგოს, რომ ეს პრობლემა აქვს. შეიძლება იყოს დიარეა, ყაბზობა, გულძმარვა, ღებინება. ცელიაკია პირველ ეტაპზე, შესაძლოა, წონის დეფიციტით გამოვლინდეს და მეტი არაფრით.“

​ეკა უბერი მშობლებს ურჩევს პირველი წლის განმავლობაში ბავშვი ყოველთვიურად აჩვენონ ექიმს:

„პირველი წლის განმავლობაში მშობელმა ყოველთვიურად უნდა მიაკითხოს ექიმს პროფილაქტიკის მიზნით. ექიმმა უნდა შეაფასოს ბავშვის განვითარების მრუდი. ცელიაკიის ქვეფონური დაავადება შეიძლება იყოს დიაბეტი, დაუნის სინდრომი, სხვა ქრომოსომული დაავადებები. ცელიაკიის მკურანლობის პრაქტიკა არ არის მედიკამენტოზური, ხდება მარცვლეულის გამორიცხვა.“

​გასტროეზოფაგური რეფლუქსი ექვს თვემდე ასაკში აბსოლუტურად ბუნებრივია. ის პიკს აღწევს ექვსი თვის ასაკისთვის და ექვსი-შვიდი თვიდან ნელ-ნელა გადის. მოზრდილ ასაკში ეს უკვე ფიზიოლოგიური არ არის. ის, რომ ცოტა წამოქაფებაა, განსაკუთრებით პოზიციის შეცვლის შემდეგ, ეს ფიზიოლოგიურია. თუ ამის გამო წონის დეფიციტის პრობლემა არ არის, მაშინ ამოქაფება საშიში არ არის,“ - აცხადებს ეკა უბერი.

წყარო: ​შუადღე GDS

წაიკითხეთ სრულად