Baby Bag

,,ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს"

,,ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს"

უბიძგებს თუ არა აგრესიისკენ ვიდეო თამაშები, რა ზეგავლენას ახდენს გონებაზე, როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ შეთხვევაში - ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებზე NLP Coach მასტერმა, Enneagrama პრაქტიკოსმა, საქართველოს გეშტალტერაპევტთან ასოციაციის PR-ისა და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ურთიერთობის კომიტეტის ხელმძღვანელმა, ფსიქოლოგიური ინტერნეტჟურნალის დამფუძნებელმა ილია ნიკაჭაძემ უპასუხა. 

- პირველ რიგში, უბიძგებს თუ არა აგესიისკენ ძალადობრივი ვიდეო თამაშები ადამიანს? 

- ჩვენზე მოქმედებს ყველაფერი, რასაც გარშემო ვხედავთ. ჩვენი ტვინი აღიქვამს და ინახავს სურათებს, რომელიც ვიდეო თამაშებით ან რაიმე სხვა სახით შემოვიდა ჩვენში. როდესაც ვირტუალურად ვხედავ აგრესიას, ჩვენში შემოდის აგრესია. უფრო ზუსტად თუ ვიტყვით, ჩვენში აგრესია ისედაც არის, მაგრამ მას ინსტრუმენტული სახე აქვს, რაც ნიშნავს რომ მას კონსტრუქციულად ვიყენებთ. აგრესიული ვიდეო თამაშები კი მას არაკონსტრუქციულ მიმართულებას აძლევს, რადგან თავად ამ თამაშებში ადამიანს არაკონსტრუქციული სახე აქვს.  

- როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ გარკვეული ზომები უნდა მიიღოს? 

- როდესაც მშობელი ხედავს რომ ბავშვი დამოკიდებული გახდა ვიდეო თამაშებზე, მას არ შეუძლია ამ თამაშების გარეშე ყოფნა, საჭირო ხდება მშობლის ჩარევა. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვს არ ჰქონდეს მიჯაჭვულობა ვიდეო თამაშებისადმი. 

- რა შედეგამდე შეიძლება მივიდეს ბავშვი და რა პრობლემები წარმოიშობა ასეთ დროს? 

- ვიდეო თამაშების ხშირი გამოყენების შედეგი შეიძლება იყოს აგრესიის დონის ზომაზე მეტად ზრდა. ამ დროს ბავშვი კონფლიქტური ხდება კლასელების, მეგობრების და ოჯახის წევრების მიმართ. კონფლიქტი შეიძლება სიტყვიერი სახით გამოიხატოს, ხშირია ხოლმე ფიზიკური დაპირისპირებებიც. ვიდეო თამაშების გამოყენება აქვეითებს კინესტეტიკურ შეგრძნებებს (ინფორმაცია ჩვენი სხეულისა და მისი ნაწილების მოძრაობისა და მდგომარეობის შესახებ). იკარგება საკუთარი სურვილებისა და გარემოს ადეკვატური აღქმა. ეს თავად თამაშის პროცესშიც ადვილად შესამჩნევია, ადამიანი სრულიად წყდება რეალობას. როდესაც „გარემოს მოწყვეტა“ ხშირად მეორდება, ხდება მისი ფიქსაცია და ეს ნორმად იქცევა ხოლმე. 

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, როცა ხვდება, რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენს თამაში ბავშვზე? 

- მშობელმა უნდა შესთავაზოს ჯანსაღი ალტერნატივა ბავშვს, რაც გულისხმობს ისეთ თამაშებს, რომლებშიც კინესტეტიკა აქტიურად მონაწილეობს. ბავშვს იზიდავს ყველაფერი საინტერესო, როცა ის გრძნობს რომ მშობელთან ერთად დროის საინტერესოდ გატარების შესაძლებლობა აქვს, ის ამას სიამოვნებით გააკეთებს. ეს ეხება მათ შორის „აგრესიულ თამაშებსაც“, მათი რეალურად გაცოცხლება ნაკლები ზიანის მომტანია და ხშირ შემთხევაში სასარგებლოც. მაგალითად, თუ ვატყობთ, რომ ბავშვს აქვს მიდრეკილება აგრესიული თამაშებისკენ, შეგვიძლია ვეჭიდავოთ, ან ვატაროთ კრივზე, ვეთამაშოთ რაგბი. ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მხოლოდ ინტელექტუალური თამაშები არის სარგებლობის მომტანი, სინამდვილეში ყველაფერი სასარგებლოა, რაც კონტაქტს და ენერგიის კონსტრუქციულ ხარჯვას გულისხმობს. 

- დასაშვებია თუ არა სრულიად აეკრძალოს მას თამაში ან რამდენია სათამაშოდ რეკომენდებული დრო? 

- რა დონით უნდა მოხდეს ვირტუალურიდან ბავშვის რეალობაში გადმოყვანა, ეს მშობელმა ინდივიდუალურად უნდა გადაწყვიტოს. მთავარი აქ არის სისტემურობა, რაც გულისხმობს არჩეული სტრატეგიის ბოლომდე მიყოლას. მაგალითად, თუ ნელ-ნელა გადაჩვევა გადაწყვიტა მშობელმა, ამ მეთოდს უნდა მიჰყვეს ბოლომდე, რომ ბავშვში გაუგებრობის შეგრძნება არ აღძრას.

ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე


შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვს ყურადღება უნდა მივაქციო არა მაშინ, როდესაც ის რაღაცას აშავებს, არამედ მაშინ, როდესაც სრული სიჩუმეა,“ - ფსიქოლოგი თინათინ ჭინჭარაული

„ბავშვს ყურადღება უნდა მივაქციო არა მაშინ, როდესაც ის რაღაცას აშავებს, არამედ მაშინ, როდესაც სრული სიჩუმეა,“ - ფსიქოლოგი თინათინ ჭინჭარაული

ფსიქოლოგმა თინათინ ჭინჭარაულმა ბავშვისთვის კონკრეტული ქცევის დასწავლის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, უფროსებს თუ სურთ, რომ ბავშვისგან რაღაც ქცევა დაინახონ, მათ ეს ქცევა ბავშვს თავად უნდა ასწავლონ:

„თუ ჩვენ გვინდა, რომ ბავშვისგან დავინახოთ რაღაც ტიპის ქცევა, გამოდის, რომ ეს ქცევა უნდა ვასწავლოთ. ვასწავლოთ რა თვალსაზრისით? ყვირილზე როდის გადადიხართ ხოლმე? როდესაც ბავშვი რაღაცას ვერ აკეთებს, ​წყნარად ვერ ვაგებინებთ, ძალა არ გვაქვს და ვყვირივართ. შეიძლება ბავშვი მოვიდა, მოგქაჩა, შენ სხვა რაღაცით ხარ დაკავებული. მერე ძლიერად მოგქაჩა, უცებ „ბახ“ რაღაც გატყდა. მომენტალურად იქ ხარ. ყვირილი ხშირ შემთხვევაში ასრულებს კომუნიკაციის ფუნქციას.“

თინათინ ჭინჭარაულმა აღნიშნა, რომ ყვირილი კომუნიკაციის ეფექტიანი სტრატეგია არ არის და მის ნაცვლად ურთიერთობის სხვა ფორმა უნდა გამოვნახოთ:

„დიდები ვიწყებთ გარკვევას, გვინდა აღმოვაჩინოთ კომუნიკაციის ეფექტიანი სტრატეგიები. ​თვითონ ვაცნობიერებთ, რომ ყვირილი არ არის ის ფორმა, რომლითაც გარესამყაროსთან უნდა ვურთიერთობდე. ჩვენ თვითონ ვიწყებთ მოძებნას რაღაც ახალი ეფექტიანი სტრატეგიების. ბავშვების შემთხვევაში ყვირილი არის ჩვენთან კომუნიკაციის ფორმა. უფროსების პასუხისმგებლობაა ვასწავლოთ მათ ჩვენთვის უფრო გასაგები ენით გაგებინება.“

თინათინ ჭინჭარაულის თქმით, ბავშვს ყურადღება მაშინ უნდა მივაქციოთ, როდესაც ის მოსაწონ ქცევას ავლენს და არაფერს აშავებს:

„ბავშვს ყურადღება უნდა მივაქციო არა მაშინ, როდესაც ის რაღაცას აშავებს, არამედ მაშინ, როდესაც სრული სიჩუმეა. დაშავების პროცესი ხმამაღალია ხოლმე. სრული სიჩუმე ნიშნავს, რომ ბავშვი რაღაცით ერთობა. ​სიჩუმე უნდა იყოს უფრო მნიშვნელოვანი ინდიკატორი ჩემ მიერ ყურადღების ბავშვისკენ წარმართვის, ვიდრე ყვირილი. ამ შემთხვევაში ბავშვი სწავლობს, რომ ყვირილი კი არ იპყრობს ადამიანების ყურადღებას, არამედ სხვა რაღაც. მე ვასწავლი ბავშვს იმ კანონზომიერებას, რომ როდესაც რაღაცას კარგად აკეთებს, მე ამას ვხედავ. როდესაც ბავშვი ხატავს, უნდა ვიპოვო რა არის იქ ლამაზი და ეს წავახალისო.“

„როდესაც ვხედავ, რომ ბავშვს პირველად აქვს მცდელობა და თვითონ იწყებს დამოუკიდებლად კოვზით ჭამას, პირველად გამობაჯბაჯდება თავისი საძინებლიდან უცნაურად, მაგრამ დამოუკიდებლად ჩაცმული, უნდა წავახალისო. მას უნდა ჰქონდეს ჩვენი მხარდაჭერა, რომ ახალი ნაბიჯები გადადგას. ​ეს გაცილებით მეტ ძალისხმევად მოითხოვს ხოლმე ოჯახის წევრებისგან, მაგრამ საბოლოო შედეგი არის ჩვენთვის ბევრად უფრო სასიხარულო. მშობლები 12-14 წლის ასაკში არ აღმოაჩენენ, რომ თურმე დამოუკიდებლად არ ჭამს ბავშვი. ისინი არ აღმოაჩენენ, რომ თურმე დამოუკიდებლად ჩაცმა არ შეუძლია ბავშვს,“ - აღნიშნა თინათინ ჭინჭარაულმა.

წყარო: ​„აზროვნების აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად