Baby Bag

ზარმაცი ბავშვები არ არსებობენ, არსებობენ უფროსები, რომლებსაც მათი მოტივირება ეზარებათ

ზარმაცი ბავშვები არ არსებობენ, არსებობენ უფროსები, რომლებსაც მათი მოტივირება ეზარებათ

ზარმაცი ბავშვები არ არსებობენ. მშობლები და მასწავლებლები ხშირად აღნიშნავენ, რომ ბავშვები ზარმაცობენ, ისინი საშინაო დავალებებს არ ასრულებენ ან ოთახს არ ალაგებენ. მშობელს თუ ვკითხავთ, რატომ უნდა შეასრულოს ბავშვმა საშინაო დავალება, ის გვიპასუხებს, რომ ამის გაკეთება ძალიან მნიშვნელოვანია. თუმცა, არ დააკონკრეტებს, ვისთვის არის მნიშვნელოვანი საშინაო დავალების შესრულება, ბავშვისთვის თუ უფროსებისთვის.

ზრდასრულ ადამიანს თუ ჰკითხავთ, რატომ დადის დარბაზში სავარჯიშოდ, ის გიპასუხებთ, რომ მას ჯანსაღი ცხოვრების წესი მოსწონს, ან გახდომა სურს. უფროსების ქცევა ყოველთვის გარკვეული მოტივატორით არის განპირობებული. ბავშვები, რომლებიც არ აკეთებენ იმას, რასაც მათგან მშობლები და მასწავლებლები ითხოვენ, მოტივირებულები არ არიან. უფროსებიც იშვიათად აკეთებენ იმას, რისი მოტივაციაც არ აქვთ. თუ თქვენ აბაზანის გაწმენდა არ გსურთ, ასე არ მოიქცევით. ზრდასრული ადამიანი ხშირად ისე იქცევა, როგორც არ სურს, რადგან აცნობიერებს, რომ მას ეს ქცევა გარკვეულ სარგებელს მოუტანს. ბავშვებს მსგავსი მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების დადგენა უჭირთ. ამის გასაცნობიერებლად მათ საკმაოდ დიდი დრო სჭირდებათ.

ბავშვს ზარმაცის იარლიყს თუ მიაკრავთ, ამით მას შეურაცხყოფას მიაყენებთ. იმის გამო, რომ ბავშვის მოტივირებაში სათანადო შრომას არ დებთ, მას ზარმაცი არ უნდა უწოდოთ. პატარების მოტივირებას შრომა და მონდომება სჭირდება, რაც უფროსებს ხშირად უძნელდებათ. თუ გსურთ, რომ ბავშვმა თქვენი მითითებები შეასრულოს, უფროსებისთვის სასურველი ქმედებები მისთვის მოსაწონი უნდა გახადოთ. გარეგანი მოტივაციის ზრდაზე მეტად გირჩევთ ბავშვის შინაგანი მოტივაციის ამაღლებაზე იზრუნოთ. თუ ბავშვის შინაგან მოტივაციას გაზრდით, ის თქვენთვის მოსაწონ ქცევას საკუთარი სურვილით განახორციელებს, რადგან მისი დადებითი მნიშვნელობა გააზრებული ექნება.

ბავშვი აქტიური და მოტივირებული რომ გახდეს, ყოველდღიური, რუტინული აქტივობები მრავალფეროვანი და საინტერესო უნდა გახადოთ. ბავშვის გარეგანი მოტივაციის ამაღლება არასდროს ამართლებს. თუ თქვენი შვილი დასჯის შიშით გარკვეულ ქცევაზე უარს ამბობს და წახალისების მიზნით კონკრეტულ ქცევას ახორციელებს, მისი ქმედება გარეგანი მოტივატორებით არის განპირობებული. გარეგანი მოტივაცია დროებითია, ის გძელვადიან შედეგს არ იძლევა და საბოლოოდ ბავშვის დემოტივაციას იწვევს.

ბავშვის მოტივაციის გაზრდა თუ გსურთ, დაივიწყეთ მოსაზრება, რომ ბავშვი ზარმაცია. ამის ნაცვლად მისი პასიურობის მიზეზების შესწავლა დაიწყეთ. შესაძლოა, ბავშვის ქცევა მოტივაციის ნაკლებობით, კონკრეტული ქცევის ღირებულების გაუცნობიერებლობით ან თქვენი მოთხოვნების ბუნდოვანი ხასიათით იყოს განპირობებული.

ბავშვებს ოთახის დალაგება ნაკლებად უყვართ. თუ გსურთ, რომ შვილს სისუფთავე შეაყვაროთ, მას ჭკუის დარიგებას ნუ დაუწყებთ. ამის ნაცვლად ბავშვს აგრძნობინეთ, რომ წესრიგი გიყვართ. თავად ყოველთვის მოწესრიგებული იყავით და სახლი ხშირად დაალაგეთ. ბავშვი სისუფთავის მნიშვნელობას ასე უფრო გაიგებს. თუ მას ეტყვით, რომ ოთახი უნდა დაალაგოს, შესაძლოა, თქვენ შორის დისტანცია გაჩნდეს, ბავშვმა ჩათვალოს, რომ ის საკმარისად კარგი არ არის, რაც მის დემოტივაციას შეუწყობს ხელს.

მასწავლებლებმა და მშობლებმა დავალება ბავშვისთვის საინტერესო და მრავალფეროვანი უნდა გახადონ, რათა მისი დაინტერესება შეძლონ. მნიშვნელოვანია, რომ უფროსებმა ბავშვის გონებრივი შესაძლებლობები და ინტერესები გაითვალისწინონ, როდესაც მისგან კონკრეტული დავალების შესრულებას ელიან. მასწავლებელი დავალების მიცემისას მშობლებზე შთაბეჭდილების მოხდენას არ უნდა ცდილობდეს, ის ბავშვების სურვილებსა და ინტერესებს უნდა ითვალისწინებდეს.

მოტივაციის ნაკლებობა ბავშვებს მხოლოდ სწავლის ან დალაგების საკითხებთან დაკავშირებით არ აქვთ. პატარები პარკში ძალიან კარგად ერთობიან, როდესაც მშობლებთან ერთად დარბიან და თამაშობენ, მაგრამ თუ მშობლები თავად პასიურები არიან და ბუნებაში ყოფნისას სკამზე უძრავად სხედან, ბავშვების აქტივობაც იკლებს.

მნიშვნელოვანია, რომ მშობლებმა ბავშვის სიზარმაცის შესახებ მითი დაამსხვრიონ და გააცნობიერონ, რომ შვილის მოტივირებისთვის ძალიან ბევრი შრომაა საჭირო.

მომზადებულია​ indianlink.com.au - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

როდის უნდა ვუთხრათ შვილს, რომ ნაშვილებია, როგორი კომუნიკაცია უნდა დავამყაროთ მასთან, რათა თავიდან ავარიდოთ ფსიქოლოგიური ტრავმა?

როდის უნდა ვუთხრათ შვილს, რომ ნაშვილებია, როგორი კომუნიკაცია უნდა დავამყაროთ მასთან, რათა თავიდან ავარიდოთ ფსიქოლოგიური ტრავმა?

როდის უნდა ვუთხრათ შვილს, რომ ნაშვილებია, როგორი კომუნიკაცია უნდა დავამყაროთ მასთან, რათა თავიდან ავარიდოთ ფსიქოლოგიური ტრავმა? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა. 

- ქალბატონო მარიამ, როდის უნდა ვუთხრათ შვილს, რომ ის ნაშვილებია, ანუ არსებობს საუკეთესო დრო ამის სათქმელად? 

- როდის შეიძლება ვუთხრათ ბავშვს რომ ის ბიოლოგიური შვილი არ არის? - ამ კითხვაზე კონკრეტული რეცეპტი არ არსებობს. ვერ ვიტყვით რომ შეგვიძლია დავასახელოთ უნივერსალური დრო, ასაკობრივი ზღვარი, როდესაც შეიძლება ეს ინფორმაცია მივაწოდოთ. ბავშვის ინფორმირება ინდივიდუალური მახასიათებლებიდან და კონკრეტული შემთხვევიდან გამომდინარე, ადრეული ასაკიდანვე უნდა მოხდეს. აუცილებელია ეტაპობრივად შევამზადოთ ბავშვი. თავდაპირველად ამისთვის შეგვიძლია გამოვიყენოთ ზღაპრები, ანიმაციები, ისტორიები, სხვა ადამიანებზე. ეს აქტივობები დაეხმარება ბავშვს შემდეგ ეტაპზე მომზადებული შეხვდეს პირადი ინფორმაციის მიღებას. მთავარია საინფორმაციო მესიჯი და მიმართულება უნდა იყოს ის, რომ შესაძლოა შვილი არ იყოს ბიოლოგიური, მაგრამ ის ისეთივე სასურველი იყოს მშობლებისთვის და ისევე უყვარდეთ, როგორც ბიოლოგიური შვილი, მთავარი ხომ ემოციური კავშირია, რაც ბავშვს და მშობლებს შორის უნდა ყალიბდებოდეს. 

- რა უნდა გავითვალისწინოთ, რათა ბავშვის ფსიქიკური მდგომარეობა არ დავაზიანოთ? 

- ხშირად გვსმენია ისეთი ისტორიები, როდესაც შვილად აყვანის შემდეგ ოჯახმა შეიცვალა საცხოვრებელი ადგილი, შეწყვიტა კონტაქტი მეგობრებთან და ნათესავებთან, შეუცვალეს ბავშვს სახელი და დაბადების რიცხვი, რათა მაქსიმალურად „დაეცვათ“, დაემალათ ისტორია, თუმცა ბავშვს მაინც მიუღია ინფორმაცია კლასელისგან ან სრულიად უცხო „კეთილის მსურველი“ ადამიანისგან. ხშირად ამ ფაქტის შესახებ ინფორმაციის მიღება ზრდასრულობის ასაკში ხდება და რა თქმა უნდა, უფრო მწვავე რისკები, უარყოფითი შედეგები დგება. რომ შევაჯამოთ, სასურველია ბავშვს ინფორმაცია მივაწოდოთ ეტაპობრივად, ადრეული ასაკიდან, თუმცა ამ პროცესის დაწყებამდე აუცილებელია შევაფასოთ მისი ასაკობრივი, ფსიქიკური მზაობა, ემოციური ფონი და აუცილებლად ჩავრთოთ ფსიქოლოგი, კონსულტაციის ფორმატში. 

- ზოგადად, რა სახის ტრავმის მომტანია ეს ბავშვისთვის? 

- უნდა გავითვალისწინოთ, ინფორმაციის მიღების შემდეგ ბავშვს შესაძლოა გაუჩნდეს შერეული ემოციები, წამოვიდეს ქცევითი სირთულეები, ეს სრულიად ბუნებრივია, პროცესის ნაწილია და მნიშვნელოვანია მშობლებს ამ ცვლილებების მისაღებად, გასამკლავებლად ჰქონდეთ მზაობა. მოგეხსენებათ, ოჯახი არის პირველი სოციალური გარემო, მოდელი, სადაც ბავშვის იდენტობა ყალიბდება. როდესაც ბავშვი დგება ტყუილის წინაშე, რა თქმა უნდა შესაძლოა დადგეს იდენტობის კრიზისი, რომელიც აუცილებლად უნდა იმართოს და ჩართული იყოს სპეციალისტი, რათა სხვა მწვავე სირთულეები არ წარმოიშვას. 

- რა თქმა უნდა, ყველა ოჯახის შემთხვევა ინდივიდუალურია, თუმცა ზოგადად რომ ვთქვათ, როდესაც ოჯახში ჩნდება ბიოლოგიური ბავშვი, მშობელი როგორ უნდა მოიქცეს, ასეთ დროს, როგორი კომუნიკაცია უნდა დაამყაროს არაბიოლოგიურ შვილთან, რათა ბავშვს აარიდოს ეჭვიანობა, სტრესი და სხვა სახის პრობლემები? 

- ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვი გრძნობდეს უპირობო მიმღებლობას, სითბოს, ზრუნვასა და სიყვარულს. იცოდეს, რომ ოჯახში მას კონკრეტული ადგილი აქვს, როგორც ოჯახის სხვა წევრებს. არ შევადაროთ შვილები ერთმანეთს, მაქსიმალურად ვცადოთ დროის დაბალანსება, ხშირად წამოვწიოთ და ხაზი გავუსვათ ბავშვის მიღწევებს, ძლიერ მხარეებს. ხშირად გაუზიარეთ, როგორი ბედნიერი ხართ რომ ის თქვენს ცხოვრებაში არის, რამდენი რამ ისწავლეთ მისგან, როგორც პიროვნებამ და როგორც მშობელმა.

- ზოგადად, რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს?

- როგორც ვახსენე, ინფორმაციის მიღების შემდეგ ბავშვს (ზრდასრულს) შესაძლოა შერეული ემოციები გაუჩნდეს, შეწყვიტოს თქვენთან კომუნიკაცია ან პირიქით, ეს ცვლილებები ბუნებრივია და პროცესი თავისთავად გულისხმობს. მთავარია, ბავშვმა იცოდეს რომ თქვენ ისევ ხართ აქ, მისთვის. ისევ გიყვართ, ისევ უპირობოდ იღებთ და პატივს სცემთ მის ემოციებს. როდესაც სურვილი გაუჩნდება უფრო მეტი კითხვა დასვას და უფრო მეტი გაიგოს საკუთარი თავის, ისტორიის შესახებ თქვენ ამაში დაეხმარებით და არაფერს დაუმალავთ. ბავშვმა უნდა იცოდეს რომ ინფორმაციის გაგება ან მისი რეაქცია თქვენს სურვილს არ შეცვლის, ისევ გქონდეთ ჯანსაღი, თბილი ურთიერთობა და ისევ გიყვარდეთ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად