Baby Bag

რა არის პოზიტიური ყურადღება და რატომ არის ის ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი?

რა არის პოზიტიური ყურადღება და რატომ არის ის ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი?

მშობელი შვილისადმი პოზიტიურ დამოკიდებულას სხვადასხვა ფორმით გამოხატავს. ის შვილს უღიმის, ნაზად უყურებს თვალებში, ეფერება, მას სასიამოვნო, დადებითი სიტყვებით ამხნევებს, მისი იდეების, აქტივობებისა და ინტერესების მიმართ აღტაცებას ვერ მალავს.

პოზიტიური ყურადღება ბავშვს ძალიან სჭირდება. მისთვის მნიშვნელოვანია, რომ თავს საჭირო ადამიანად გრძნობდეს. ბავშვი უნდა გრძნობდეს, რომ მას სხვებისთვის სიხარული და ბედნიერება მოაქვს. მშობლების მხრიდან გამოჩენილი პოზიტიური ყურადღება, დადებითი რეაქციები და დამოკიდებულებები ბავშვს თავს დაფასებულ, სრულფასოვან ადამიანად აგრძნობინებს.

ბავშვი საკუთარი თავის შესახებ წარმოდგენას წლების განმავლობაში იქმნის. ყველაფერი იმაზეა დამოკიდებული, თუ როგორ ექცევიან მას მშობლები და ის უფროსები, რომლებიც მისთვის მნიშვნელოვანი ადამიანები არიან. იმისთვის, რომ თქვენმა შვილმა თავი უსაფრთხოდ იგრძნოს, მისი შიშები ყოველთვის სათანადო არგუმენტების დახმარებით უნდა დაამარცხოთ, მას ახალ გარემოსთან ადაპტაციაში უნდა დაეხმაროთ და ყოველთვის მის გვერდით იყოთ, როდესაც ეს სჭირდება.

ყოველდღიური აქტივობების დროს მშობელსა და შვილს შორის ძლიერი ურთიერთკავშირი მყარდება. საფენის გამოცვლისას, კვების პროცესში ან ბავშვის სკოლაში წაყვანისას, თქვენ ბავშვს განსაკუთრებული ყურადღება უნდა დაუთმოთ. როდესაც ბანაობის შემდეგ ბავშვს პირსახოცით ამშრალებთ, მისი კოცნა და მოფერება პატარასთვის პოზიტიური გამოცდილებაა. ის გრძნობს, რომ მშობელი მისთვის ყველაფერს სიყვარულით აკეთებს.

ბავშვის ასაკს მნიშვნელობა არ აქვს. მის მიმართ სიყვარულისა და სითბოს გამოსახატად, შეგიძლიათ შემდეგი რეკომენდაციებით იხელმძღვანელოთ:

  • ბავშვს რაც შეიძლება ხშირად გაუღიმეთ.
  • გამოიჩინეთ ინტერესი ყველაფრისადმი, რასაც თქვენი შვილი აკეთებს.
  • ბავშვის საუბარს ყურადღებით და ინტერესით მოუსმინეთ.
  • შვილთან ერთად გარკვეული რიტუალები ჩამოაყალიბეთ.

პოზიტიური ყურადღების გამოხატვის სხვადასხვა გზა არსებობს, რომლებიც ბავშვის ასაკის მატებასთან ერთად იცვლება.

პოზიტიური ყურადღების გამოხატვა ჩვილი ბავშვებისადმი

ბავშვი დაბადებიდანვე გრძნობს, თუ რა დამოკიდებულება გაქვთ მისდამი, რას აკეთებთ და როგორ იქცევით. მართალია, ჩვილებს თქვენ მიერ ნათქვამი სიტყვების მნიშვნელობა არ ესმით, მაგრამ ისინი თქვენი საუბრის ტონს, მიმიკებს და ქცევებს ყურადღებით აკვირდებიან.

  • ატირებულ ბავშვს განსაკუთრებული ყურადღება მიაქციეთ, რათა დამშვიდდეს.
  • ჩვილის ღიმილს ყოველთვის ღიმილით უპასუხეთ.
  • ჩვილს ხშირად ესაუბრეთ.
  • ახალშობილს თქვენი გრძნობები ხშირად გაუმხილეთ.
  • ყურადღება მიაქციეთ, რა აინტერესებს ჩვილს. თუ მას ფერადი სათამაშო მიიზიდავს, ასწავლეთ, როგორ უნდა დაიჭიროს ის ხელში.

პოზიტიური ყურადღების გამოვლენა 1-3 წლამდე ასაკის ბავშვების მიმართ

ბავშვი ასაკის მატებასთან ერთად უკეთ იგებს, თუ რას ეუბნებით ან როგორ ეუბნებით.

  • ყოველთვის აღნიშნეთ თქვენი შვილის მოსაწონი ქცევა. აუხსენით ბავშვს, რომ ძალიან მოგწონთ, როდესაც ის კუბიკებით თამაშობს.
  • ბავშვის განცდების გაზიარება სცადეთ. მასთან ერთად იხტუნავეთ და ითამაშეთ.
  • როდესაც ბავშვს ესაუბრებით, მას პასუხის გაცემის შესაძლებლობა მიეცით. მაშინაც კი, თუ ბავშვს არ შეუძლია სრულფასოვნად საუბარი.

პოზიტიური ყურადღების გამოხატვა სკოლამდელი ასაკის ბავშვისადმი

სკოლამდელი ასაკის ბავშვისადმი პოზიტიური დამოკიდებულების გამოვლენა ძალიან ბევრი ფორმით შეგიძლიათ.

  • ბავშვისთვის საყვარელი აქტივობებით მასთან ერთად დაკავდით, კუბიკებით ითამაშეთ, ირბინეთ, ერთად დახატეთ ან იმღერეთ.
  • ბავშვის პოზიტიური ქცევა აუცილებლად წაახალისეთ. თუ თქვენი შვილი სადილის შემდეგ თეფშს ონკანში ჩადებს, შეაქეთ და უთხარით, რომ ის ძალიან გეხმარებათ.
  • დილით გაღვიძებისას ბავშვს ღიმილით შეეგებეთ, მას თვალებში უყურეთ და მოეფერეთ.

პოზიტიური ყურადღების გამოხატვა სკოლის ასაკის ბავშვისადმი

მართალია, სკოლაში წასვლის შემდეგ ბავშვის ცხოვრება უფრო მრავალფეროვანი ხდება, მაგრამ თქვენი სითბო, მოფერება და ყურადღება მისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

  • როდესაც ბავშვს თქვენთან საუბარი სურს, მიატოვეთ საქმე, რომელსაც აკეთებთ და თქვენს შვილს მოუსმინეთ. შესაძლოა, სკოლის ამბების მოყოლა მან სახლში დაბრუნებისთანავე არ მოისურვოს და ამის შესახებ ძილის წინ გიამბოთ. ბავშვის ამბების მოსასმენად დრო ყოველთვის უნდა გამონახოთ.
  • როდესაც ბავშვი გესაუბრებათ, მას კითხვები დაუსვით, რათა თქვენი ინტერესი გამოხატოთ და საუბარი გამოაცოცხლოთ.
  • ბავშვის პოზიტიური ქცევები წაახალისეთ. შეაქეთ ის, თუ მან მეგობრისადმი ყურადღება და ემპათია გამოავლინა.

ყოველთვის პოზიტიურ განწყობაზე ვერ იქნებით და ეს სავსებით ნორმალურია. მთავარია, რომ ბავშვმა თქვენგან უმეტესად სითბო და სიყვარული იგრძნოს. თუ მშობელს ბავშვისთვის დრო არასდროს აქვს, ეს ბავშვზე ნეგატიურ ზეგავლენას ახდენს. ბავშვი მშობლის უყურადღებობას ადრეული ასაკიდანვე გრძნობს. ჩვილები სტრესის ნიშნებს ექვსი თვის ასაკიდან ავლენენ, როდესაც მშობლის ყურადღება აკლდებათ. მშობლის უყურადღებობა ბავშვის ჯანმრთელობასა და კეთილდღეობას უდიდეს ზიანს აყენებს.

მომზადებულია ​raisingchildren.net.au - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ ბავშვს, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ - ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია

რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ ბავშვს, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ - ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია
როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი ბავშვს, რომელიც არ უჯერებს (მაგალითად, ჭამის, ჩაცმის, მეცადინეობის დროს) და რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ პატარას, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ? ამ საკითხებზე ​Momsedu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია.

​- ქალბატონო ანა, ხშირად მშობლები ბავშვებს აშინებენ (პოლიცია მოვა, „ბუა“ წაგიყვანს და ა.შ.), რომ საჭმელი აჭამონ, ჩააცვან, დაუჯერონ. რა სახის ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვის ფსიქო-ემოციური განვითარებაზე?

​- მინდა გითხრათ, რომ საკმაოდ ნეგატიური გავლენა აქვს. მარტივად რომ ვთქვათ, ასე ბავშვებს ვასწავლით, საკუთარ საჭიროებებს არ მოუსმინონ. მათ ცხოვრებაში 0-1 წლამდე არის პერიოდი, როცა ბავშვი დამოკიდებულია მშობელზე და გარშემომყოფ უფროსებზე. ბავშვზე მზრუნველი ადამიანი მისი ტირილით უნდა მიხვდეს, თუ რა აწუხებს და რა სჭირდება მას. ასე უყალიბდება პატარას გარემოსა და ადამიანებისადმი ნდობა. თუმცა ამ დროსაც კი ბავშვი მიგვანიშნებს, როდის დანაყრდა, აღარ შია და ა.შ. ე.ი. მნიშვნელოვანია მოსმენა. ასაკის მატებასთან ერთად ნელ-ნელა სწავლობს, რომ მიგვანიშნოს და მერე გვითხრას თავისი საჭიროებების შესახებ, მაგალითად, როდის შია, წყალი უნდა თუ წვენი და ასე შემდეგ. ამ პერიოდში უყალიბდება დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვის სურვილი და დამოუკიდებლობის ხარისხიც იზრდება. როცა მშობელი ბავშვს საკუთარი საჭიროებების დაკმაყოფილების შესაძლებლობას აძლევს და ბავშვთან ერთად ცდილობს ამოიცნოს მისი საჭიროებები, პატარა სწავლობს იმის გარჩევას, თუ რა მოსწონს ან არ მოსწონს, როდის სცივა ან შია, რა აინტერესებს და ა.შ. მაშინ კი, როცა მშობელი ბავშვის მაგივრად აკეთებს რაღაცას და თან არ უსმენს, მაგალითად, აცმევს 5 ან 4 წლის ასაკში, მხოლოდ იმას, რაც თავად სურს, ოთახსაც ისე უწყობს, როგორც თავად წარმოუდგენია, მაშინ აჭმევს და მხოლოდ იმას, რაც თვითონ უნდა, ასე ბავშვს ვეუბნებით და ვასწავლით, რომ ის, რაც მას სურს და აინტერესებს უმნიშვნელოა, სხვისი ინტერესები და საჭიროებები მეტად მნიშვნელოვანია, ვასწავლით საკუთარი თავის მიმართ უნდობლობას.

​- არის თუ არა დაშინებით მიღწეული შედეგი ბავშვზე ძალადობა?

​- დაშინება ემოციური, ფსიქოლოგიური ძალადობის ერთ-ერთი ფორმაა, რაც საკმაოდ ნეგატიურად აისახება ბავშვის ემოციურ მდგომარეობაზე და შემდეგ ქცევაზეც. „გუდიანით“ შეშინება კი ცალკე პრობლემაა, რადგან ამით, მშობელი ბავშვს მესიჯს აწვდის, რომ ის თავის პატარას ვერ დაიცავს, რაც უკიდურეს შფოთვასთან ასოცირდება. შედეგად კი ბავშვისგან შეიძლება, მივიღოთ უარესი ქცევა, რადგან მისი ემოციური მდგომარეობა არეულია. შესაძლოა, მშობლები იყენებდნენ დაშინებით მეთოდს და თავადაც ვერ ხვდებოდნენ ამას, ერთ-ერთი მაგალითია, როცა დედა, მამა ან ბებია-ბაბუები ეუბნებიან ხოლმე ბავშვს: „ამის მერე შენი დედა (მამა, ბაბუა) აღარ ვიქნები“, „ე.ი. არ გიყვარვარ, ხო? მაშინ აღარ მოხვიდე, არც მე მიყვარხარ!“. ამით ბავშვის უსაფრთხოების განცდას პირდაპირ ზიანს ვაყენებთ და ვეუბნებით, რომ თუ ის „კარგია“, ჩვენთან იქნება და თუ „ცუდია“, აღარ გვჭირდება. თანაც „ცუდია“ და „კარგია“ განისაზღვრება ბავშვისგან საკუთარი სურვილების, ინტერესების ან საჭიროებების დაცვის დროს (ზოგადად ბავშვის ამ კატეგორიებად დაყოფა, კიდევ ცალკე პრობლემას წარმოადგენს). თუნდაც, როდესაც ვეუბნებით, ჭამე თორე ბუა წაგიყვანს, ამ დროს, ბავშვს არ შია, ან საჭმელი არ მოსწონს და უარს გვეუბნება, ჩვენ კი ამით ვაწვდით მესიჯს, რომ თუ შენ საკუთარ ინტერესებს იცავ, ცუდი ხარ, მე აღარ მჭირდები. ჩვენ მათ ვაყენებთ არჩევანის წინაშე, ან საკუთარი თავი ან მშობელი (ბებია, ბაბუა). სევდიანია, არა?!

​- რამდენად დიდია შანსი, რომ ასეთი ქმედებით ბავშვის ფსიქიკა არასრულფასოვნად (არაჯანსაღად) ჩამოყალიბდეს?

​- როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ასეთ დროს ადამიანს, ბავშვს უჩნდება დაუცველობის განცდა, მომატებული შფოთვა, ექმნება თვითშეფასებასთან დაკავშირებული პრობლემები, დანაშაულის შეგრძნება სხვადასხვა საკითხის მიმართ.

​- არის კატეგორია ბავშვების, რომლებიც არანაირი ქმედებით არ უჯერებენ მშობლებს, ასეთ შემთხვევაში რას ურჩევდით, როგორ მიუდგნენ შვილებს?

​- მგონია, რომ ასეთი ბავშვები არ არსებობენ. ალბათ, ბავშვი, როცა ასეთ წინააღმდეგობას გვიწევს, აქვს განცდა იმისა, რომ არ უსმენენ და მხოლოდ ასე თუ შეძლებს, გააგებინოს მშობელს თავად რა სურს. მეორე ვარიანტია, რომ ბავშვი ზომავს სადამდე შეუძლია საკუთარი საზღვრის გადაწევა, ამიტომაც, ორივე შემთხვევისთვის მნიშვნელოვანია, რომ მშობელს ჰქონდეს ​ავტორიტეტული აღზრდის სტილი. ფსიქოლოგები საკმაოდ დიდხანს იკვლევდნენ და ეძებდნენ ოპტიმალურ აღზრდის სტილს და კვლევების თანახმად აღმოჩნდა, რომ ავტორიტეტული აღზრდის სტილით ბავშვის აღზრდა საუკეთესოა. ამ დროს, პატარებში ნაკლებია შფოთვა, დეპრესია, თვითშეფასების პრობლემები და ასეთ ოჯახში აღზრდილი ბავშვებიც თავს უფრო ბედნიერად და წარმატებულად გრძნობენ. ავტორიტეტული აღზრდა გულისხმობს სითბოსა და წესების დაცვას შორის ბალანსის დაჭერას. სადაც, ერთი მხრივ, ვითვალისწინებთ ბავშვის სურვილებსა და ინტერესებს, მის ხასიათს, გუნება-განწყობის ამოცნობას, პატივისცემას ვცდილობთ და ამასთან, წესების დაცვით ვამყარებთ ბალანსს. აქ ვგულისხმობ, რომ გვაქვს წესები (რამდენიმე, რასაც ოჯახის ყველა წევრი აუცილებლად იცავს) და ვაკვირდებით ბავშვის ემოციურ მდგომარეობას, რა აწუხებს, რა სურს და ა.შ.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად