Baby Bag

„არაფრით არ შეიძლება ისეთი სიტყვების თქმა, როგორიც არის: „თავი გაგიხმეს,“ სიტყვას ძალიან დიდი ძალა აქვს,“ - ფსიქოლოგი ინგა გოჩელეიშვილი

ფსიქოლოგი ინგა გოჩელეიშვილი „სხვა შუადღეში“ სიტყვის ძალის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ საუბრის დროს ადამიანი წინასწარ უნდა დააკვირდეს საკუთარ ფიქრებს:

„სიტყვას ძალიან დიდი ძალა აქვს. ადამიანის გააზრებულობასთან არის კავშირში, რომ რამდენიმე წამით გააღოს პირი და თქვას სიტყვა საკუთარ თავზე ან სხვაზე. რაც უფრო გააზრებული და დაფიქრებული ხარ, რაც უფრო ნაკლებად იმპულსური, მით უფრო მეტად შეგიძლია ამის კონტროლი. საბედნიეროდ ახლა სულ უფრო და უფრო იშვიათად მხვდება ფენომენი, როგორიც არის წყევლა. ბებოებს რომ აქვთ ასეთი გამართლება, მე თუ გწყევლი, ჩემი ძუძუები გლოცავსო, არ დაიჯეროთ. დედა და ბებია ის ადამიანები არიან, რომელთაგანაც გამოვიზარდეთ ფიზიკურად. ამ ადამიანებთან გვაქვს ჩვენ ბიოლოგიური და ენერგეტიკული კავშირი. არაფრით არ შეიძლება ისეთი სიტყვების თქმა, როგორიცაა: „თავი გაგიხმეს!“ როდესაც ოჯახის წევრისგან მოდის წყევლა, ხდება ქვეცნობიერი დაპროგრამება. ძალიან ხშირად მსმენია გამოთქმა: „გაგიხმეს თავი!“ მერე ზრდასრული ადამიანი ავადდება ალკოჰოლიზმით. გასაგებია, რომ როგორც ფოთოლი ხმება, ისე არ უხმება ადამიანს თავი.“

ინგა გოჩელეიშვილის თქმით, ადამიანები ნეგატიურ ფიქრებზე უფრო დიდ დროს და ენერგიას ხარჯავენ, რის გამოც ჩვენი უარყოფითი მოლოდინები უფრო მეტად იქცევა რეალობად, ვიდრე პოზიტიური სურვილები:

„წარმოვიდგინოთ, რომ კვირას ეკლესიაში მიხვიდეთ და რაღაც კარგი სთხოვოთ თქვენი ოჯახისთვის ღმერთს. ამაზე რამდენ ხანს ხარჯავთ? ალბათ, ხუთ-ათ წუთს ან ერთ საათს. როდესაც რაღაცის გვეშინია, როდესაც არ გვინდა, რომ ეს მოხდეს, ამაზე შეუჩერებლად ვფიქრობთ. ნეგატიურ ემოციებს და ფიქრებს მუდმივად ვაცოცხლებთ გონებაში. ჩვენი ფიქრი არის ერთგვარი წყალი, რომელ მცენარესაც დაუსხამ წყალს, ის ამოვა.“

ინგა გოჩელეიშვილი ექსპერიმენტის შესახებ საუბრობს, რომელიც სიტყვის უდიდეს ძალას უსვამს ხაზს:

„სიტყვის ძალაზე გამახსენდა ექსპერიმენტი. ორ იდენტურ ლანგარში დათესეს ბრინჯი. ერთ ლანგარს მუსიკას ასმენინებდნენ, ტკბილ სიტყვებს ეუბნებოდნენ, მეორეს კი ლანძღავდნენ და წყევლიდნენ. ერთ ლანგარში ბრინჯი აყვავდა, მეორეში კი დაობდა და გაფუჭდა. არის ასეთი ბრძნული გამონათქვამი: „ჩვენ ვერ დავუშლით ჩიტებს, რომ იფრინონ ჩვენს თავზე ცაში, მაგრამ ჩვენს თავზე ბუდეს გაიკეთებენ თუ არა, ეს ჩვენზეა დამოკიდებული.“ ფიქრიც ასევეა. მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანმა დაიჭიროს, თუ რაზე ფიქრობს დღის განმავლობაში. ჰკითხეთ საკუთარ თავს, რაზე ფიქრობთ.“

ინგა გოჩელეიშვილი აცხადებს, რომ ადამიანი ახლობლებთან საუბრისას წინასწარ უნდა დაფიქრდეს, თუ რა მიზნის მიღწევა სურს მას მათთან საუბრისას:

„როდესაც ადამიანს მიმართავთ, მით უმეტეს, ახლობელს, შვილს ან მეუღლეს, უნდა დაფიქრდეთ, თუ რა შედეგის მიღება გინდათ. ადამიანებს ასეთი რამ გვახასიათებს, რომ ერთ ხერხს ამოვირჩევთ ხოლმე ურთიერთობების მოგვარების და სულ მას ვიყენებთ ხოლმე. ადამიანი უნდა დაფიქრდეს, თუ ის ვერ იღებს შედეგს თავისი ქმედებით და სიტყვებით, მან ეს უნდა შეცვალოს.“

„ძალიან ბევრი ნეგატიური სიტყვა გვაქვს, რომელიც უნდა შევცვალოთ: „ვაიმე, უიმე, გული დამწყდა, გული გამისკდა.“ ფრაზა „გული გამისკდა“ უნდა შევცვალოთ ფრაზით: „შემეშინდა.“ სად უბრალოდ შეშინებული ადამიანი და სად გულგახეთქილი. დავუფიქრდეთ საკუთარ სიტყვებს და სწორი სიტყვები ვთქვათ. დილით რომ ვიღვიძებთ, გასაგებია, რომ ხანდახან ცუდ ხასიათზე ვართ, მაინც უნდა გავუღიმოთ საკუთარ თავს. იმ ცუდ ხასიათზე ყოფნა რას გაძლევთ?“ - აღნიშნავს ინგა გოჩელეიშვილი.

წყარო: ​სხვა შუადღე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

არასდროს უთხრათ ბავშვს, რომ ტირილი შეწყვიტოს, მას ემოციების გამოხატვის შესაძლებლობა მიეცით
​მშობლები შვილებს ხშირად ეუბნებიან, რომ ტირილი შეწყვიტონ. პატარები ზოგჯერ უფროსებისთვის უმნიშვნელო პრობლემების გამო ტირიან, რის გამოც მშობლებს მათი წუწუნის მოსმენის სურვილი არ აქვთ. როდესაც სამყაროში...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად