Baby Bag

„როდესაც ოჯახში არ არის დადებითი, სიყვარულით დამუხტული ფონი, ბავშვები ავლენენ ძალიან თვალშისაცემ აგრესიას თანატოლების მიმართ,“ - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ბავშვებში აგრესიისა და ძალადობისკენ მიდრეკილების პრობლემაზე საუბრობს და პრობლემის მოგვარებაში ოჯახის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს:

„როდესაც ოჯახში არ არის დადებითი, სიყვარულით დამუხტული ფონი, ბავშვები ავლენენ ძალიან თვალშისაცემ აგრესიას თანატოლების მიმართ. ბულინგი თანამედროვე რეალობის სერიოზული პრობლემაა. ბავშვები, რომლებსაც ჩაგრავენ სკოლაში, რომლებიც ვერ ახერხებენ თვითდამკვიდრებას (თვითდამკვიდრება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია მოზარდობის ეტაპზე), რომლებიც დაუცველად გრძნობენ თავს, დაჩაგრულები არიან. ასეთ ბავშვში შეიძლება აგრესია აკუმულირდეს. ზრდასრულობაში მან, შესაძლოა, აგრესია მიმართოს გარემოზე. ბულინგის მსხვერპლი ბავშვები ძალიან ხშირად მომავალში თავად ხდებიან აგრესორები.“

თეა გოგოტიშვილის თქმით, ადამიანის თვითშეფასება ცვალებადია და მას სოციუმთან ურთიერთობა განსაზღვრავს:

„თვითშეფასება დინამიკური ფენომენია, ის ერთხელ და სამუდამოდ არ ყალიბდება. ჩვენ მუდმივად განვიცდით თვითშეფასებაში ცვლილებებს. რადგან ადამიანი სოციალური არსებაა, მისთვის სოციუმთან ურთიერთობას დიდი მნიშვნელობა აქვს. ხშირად სკოლაში სხვა ბავშვებს ჩაგრავენ ისინი, ვინც ოჯახიდან არიან დაჩაგრულები. თუ მშობელი იგებს, რომ ბავშვს ჩაგრავენ, პირველ რიგში, აუცილებელია დამრიგებელთან კომუნიკაცია. იყო დრო, როდესაც სკოლაში იყვნენ ფსიქოლოგები. სამწუხაროდ, დღეს ფსიქოლოგი მხოლოდ სპეციალური საჭიროებების მქონე ბავშვებზეა ორიენტირებული. თუმცა, არის სკოლები, სადაც ესმით ფსიქოლოგის მნიშვნელობა. მათ აჰყავთ ახალგაზრდა, პროფესიონალი კადრები, რომლებიც ახერხებენ, რომ ემოციურად გახსნან ბავშვები, შეისწავლონ ვითარება კლასში.“

„ფსიქოლოგიაში ფონი განსაზღვრავს ფიგურას. აგრესია თავისთავად თავდაცვის მექანიზმია. აგრესია რომ არ ჰქონდეს ცოცხალ არსებას, ვერ გადარჩებოდა. ფსიქოლოგიაში აგრესია არის შედეგობრივი, ის არასდროსაა ცარიელ ნიადაგზე აღმოცენებული. აგრესია უკმაყოფილებაზე, ფრუსტრაციაზე რეაქციაა. მაგ. ბავშვი კარგად სწავლობს, ცდილობს თავის დამკვიდრებას, მაგრამ იქ თვითდამკვიდრების გზაა აგრესია, ეს პრობლემაა. შეუძლებელია ბავშვთან შედეგის ქონა, თუ მშობლებთან და აღზრდის გარემოსთან არ ხდება მუშაობა. ბავშვი სახლში რომ ბრუნდება, ის ისევ დაიმუხტება იმ ემოციური ფონით და კვლავ იმავე განწყობით იმოქმედებს. ამიტომ აუცილებელია პედაგოგსა და მშობელს შორის კომუნიკაციის გაუმჯობესება, სკოლის ფსიქოლოგის ფუნქციის გაძლიერება, რომ შემდგომში არ მივიღოთ შედეგები, რომელიც ბევრი ადამიანისთვის სავალალოა,“ - აღნიშნავს თეა გოგოტიშვილი.

წყარო: ​დილა მშვიდობისა საქართველო

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

ყვირილი ბავშვისთვის ისეთივე საზიანოა, როგორც ფიზიკური დასჯა
​უკანასკნელი წლების განმავლობაში ბავშვზე ნებისმიერი სახის ფიზიკური ძალადობა კატეგორიულად მიუღებელი გახდა. თანამედროვე მშობლები შვილებს ხშირად ხმამაღლა უყვირიან, მიუხედავად იმისა, რომ მათმა უდიდესმა ნა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად