Baby Bag

„მისნაირებთან კონტაქტი ბავშვისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, წინააღმდეგ შემთხვევაში, შეიძლება, შეუქცევადი პროცესები განვითარდეს,“- ფსიქოლოგი ნანა გოგიჩაშვილი

​​ბავშვთა ფსიქოლოგი ნანა გოგიჩაშვილი გადაცემაში „პოსტ ალიონი“ ბავშვებზე სტრესის გავლენის შესახებ საუბრობს:

„ბავშვობა არის განსაკუთრებული, უნიკალური პერიოდი, რომელიც არასდროს აღარ მეორდება. ბავშვი გაივლის ორ ძალიან მნიშვნელოვან ეტაპს. პირველი კრიზისი არის სამი წლის ასაკში, როდესაც დგება სოციალიზაციის პირველი ეტაპი. ბავშვი მიდის​ ​საბავშვო ბაღში, ეცნობა თანატოლებს. შემდეგი ეტაპი არის 6 წლის ასაკი, როდესაც ბავშვი მიდის სკოლაში და ეცვლება სტატუსი. ადამიანი არის ბიო-ფსიქო-სოციალური არსება. მისნაირებთან კონტაქტი ბავშვისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, წინააღმდეგ შემთხვევაში, შეიძლება, შეუქცევადი პროცესები განვითარდეს, დაისტრესოს ბავშვი, ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე აისახოს ეს. სტრესს როგორც მაორგანიზებელი, ისე მადეზორგანიზებელი ეფექტი აქვს.“

ნანა გოგიჩაშვილის თქმით, კოვიდ-19-მა მოულოდნელად შეცვალა ბავშვების ცხოვრების წესი, რაც მათზე უდიდეს გავლენას ახდენს:

„ამ შემთხვევაში, მოულოდნელად შეიცვალა ცხოვრების წესი და რუტინა. მოხდა ბავშვის იძულებითი დისტანცირება თანატოლებისგან, მეგობრებისგან, სასკოლო სივრცისგან. არ არის პასუხი, ეს ყველაფერი არაპროგნოზირებადია. რა თქმა უნდა, ლომის წილი მოდის მშობლების კეთილგონიერებაზე. მშობლების მიერ პრობლემის აღქმასა და ბავშვამდე ინფორმაციის გასაგები ენით მიტანაზე. ​მშობლის განწყობა პირდაპირ გადადის ბავშვზე. ბავშვებს მათთვის გასაგებ ენაზე უნდა მივაწოდოთ ინფორმაცია, რა არის პანდემია, რატომ მოუწიათ სახლში ჯდომა, რას ნიშნავს ონალინ სწავლება. დამიჯერეთ, პირველივე კვირის ბოლოს ყველა ბავშვს უნდოდა სკოლაში დაბრუნება. ბავშვები მიხვდნენ, რომ ეს არ არის კომუნიკაციის ის ფორმა, რომელიც მათთვის სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა. არამარტო სკოლა, სპორტის წრეები, სახელოვნებო წრეები, კომუნიკაციის ყველა ფორმატი აღიკვეთა. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ დადო ოფიციალური სტატისტიკა, რომ ოჯახურმა ძალადობამ მოიმატა. ეს საქართველოზეც აისახა. უცბად ერთ სივრცეში რამდენიმე ადამიანი ჩაიკეტა.“

ნანა გოგიჩაშვილი აღნიშნავს, რომ სკოლის ჩაკეტვა სოციალური დისტანცირების ერთ-ერთი საუკეთესო ინსტრუმენტია:

​სკოლის ჩაკეტვა მოცემულ ეტაპზე არის სოციალური დისტანცირების ყველაზე ქმედითი ინსტრუმენტი. მილიარდზე მეტი მოსწავლე გადასულია სწავლების ონლაინ ფორმატზე. კაცობრიობამ პაუზა აიღო. ბავშვებს ხელების ხშირი დაბანის სწავლებაში თავადაც ვეხმარებოდი, არომატულ საპონს ვყიდულობდი. ახლა პატარამ თვითონ მოიფიქრა, რომ საპნის ბუშტებს ბერავს ხელების დაბანისას. ჟანდარმივით არ უნდა დაადგე ბავშვს, არ უნდა უთხრა: „დაიბანე ხელი!“ რა თქმა უნდა, ამას წახალისება სჭირდება, ბავშვი უნდა შევაქოთ. აქცენტები უნდა გავაკეთოთ ბავშვის პიროვნულ თვისებებზე. როგორც კი ბავშვს მათთვის გასაგებ ენაზე ავუხსნით, რა საფრთხეს შეიცავს გარეთ გასვლა, ის ამას გაიგებს.“

„ორი მთავარი რამ არის: ​პედაგოგების გულისხმიერება და მშობლების ყურადღება. ბავშვების მიმღებლობის ხარისხი ოჯახში განსაზღვრავს იმ თვისებების განვითარებას, რომელიც სამომავლოდ მისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია სოციალიზაციისა და კომუნიკაციის თვალსაზრისით. ციფრულ მედიას, წიგნიერებას და ა.შ. ჩვენ ვეღარ შევაჩერებთ. ეს ტექნიკური პროგრესია, რომელიც აუცილებელიც არის. აქ ისევ მშობელზე გავდივართ. ბევრი მშობელი მინახავს, ბავშვს ტელეფონს აჩეჩებს, ოღონდ ბავშვი გაჩუმდეს, ან წუხს, რომ ბავშვი ცელქია. დღევანდელი თაობა ნამდვილად განიცდის მშობლებთან კომუნიკაციის ნაკლებობას. მოუგვარებელი პრობლემა არ არსებობს. ფსიქიკის სიჯანსაღე კომპიუტერთან ჯდომით არ ირღვევა. უბრალოდ ბავშვს უნდა ავუხსნათ დამოკიდებულება. ისევ მშობელზე გავდივარ. ბავშვს უნდა აუხსნას მშობელმა: „ახლა ასეა საჭირო და ეს აუცილებელია.“ განსაკუთრებით პირველიდან მეხუთე-მეექვსე კლასამდე, როდესაც ბავშვებს აქვთ მოტორული ენერგია. სკოლა ბავშვისთვის არის დაცვის თანამშრომლიდან დაწყებული, მისი კლასი, მისი მერხი, მისი თანაკლასელები, რომელთა დანაკლისს განიცდის. მშობლებმა მაქსიმალურად უნდა შეუწყონ ხელი იმ მეტ-ნაკლებ კომუნიკაციას, რომელიც ბავშვებმა კლასელებთან შეიძლება დაამყარონ,“ - აღნიშნავს ნანა გოგიჩაშვილი.

წყარო: ​პოსტ ალიონი

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ბევრი ბავშვი მეუბნება, რომ მშობელი პატივს არ სცემს. ბავშვს შეუძლია სიყვარულსა და პატივისც...
​ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე გადაცემაში „შემდეგი გაჩერება“ ბავშვის ცხოვრებაში დამოუკიდებელი ეტაპის დაწყების შესახებ საუბრობს და აცხადებს, რომ მოცემულ ეტაპზე ბავშვს ყველაზე მეტად მშობლისგან ემოციური...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა შეიძლება იყოს ბავშვის აგრესიული ქცევის გამომწვევი მიზეზი და რა რეაგირება უნდა ჰქონდეთ გარშემომყოფებს?

​რა შეიძლება იყოს ბავშვის აგრესიული ქცევის გამომწვევი მიზეზი და რა რეაგირება უნდა ჰქონდეთ გარშემომყოფებს?

რა შეიძლება იყოს ბავშვის აგრესიული ქცევის გამომწვევი მიზეზი და რა რეაგირება უნდა ჰქონდეთ გარშემომყოფებს? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ქცევითი თერაპევტი მაკო გაგნიძე.

- რა შეიძლება იყოს ბავშვის აგრესიული ქცევის გამომწვევი მიზეზი?

- ბავშვები განვითარების სხვადასხვა ეტაპზე არც თუ ისე იშვიათად მიმართავენ აგრესიულ ქცევას. ხშირად გარშემომყოფთა ქცევაზე დაკვირვების შედეგად დაისწავლიან აგრესიულ ქცევას, შესაბამისად, მათ განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ოჯახის, სამეზობლოს, სკოლის, ზოგადად, სოციუმის ფაქტორი, რადგან სწორედ იქ და მათზე დაკვირვებით იღებს ქცევის პირველ გამოცდილებას. აგრესიით კომუნიკაცია შესაძლოა, ბევრად უფრო რთულ და სიღრმისეულ პრობლემებზე მიუთითებდეს, ვიდრე მხოლოდ დასწავლილი ქცევა, ის ხშირად სოციალური და ემოციური პრობლემების მანიშნებელია.

ასევე გარემოს სხვადასხვა მახასიათებელი, რომელშიც ადამიანი იმყოფება, ზრდის ან ამცირებს აგრესიული ქმედებების ალბათობას. გარდა ამისა, ადამიანის ინდივიდუალური მახასიათებლები მნიშვნელოვან როლს თამაშობს აგრესიული ქცევის გამოვლინებაში. ბავშვის აგრესიული ქცევის ჩამოყალიბებაზე შესაძლოა, გავლენა მოახდინოს უამრავმა ფაქტორმა, როგორც სამედიცინო დიაგნოზმა, ასევე სოციალურმა ფაქტორებმა.

აღსანიშნავია, რომ ბოლო დროს იზრდება იმ სამედიცინო კვლევების რაოდენობა, რომლებიც ადასტურებენ ტელეეკრანებზე ნანახი ძალადობის სცენების ხელშეწყობას და აუდიტორიის აგრესიის დონის ამაღლებას.

- რა ფორმებით შეიძლება გამოვლინდეს აგრესიული ქცევა?

- არსებობს აგრესიული ქცევის სხვადასხვა ფორმა, თუმცა ალბათ მნიშვნელოვანია ყურადღების გამახვილება ფიზიკურ და ვერბალურ აგრესიაზე. ფიზიკური აგრესია არის ფიზიკური ძალის გამოყენება სხვა ადამიანის მიმართ (მაგალითად, დარტყმა, საგნების სროლა). ვერბალური აგრესია, მაგალითად, ყვირილი, გინება, ლანძღვა, მუქარა, სიტყვიერი შეურაცხყოფა. პატარა, კერძოდ, სკოლამდელ ასაკში აგრესიულ ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს გარკვეული ფუნქცია, იყოს არასასურველის არიდებით გამოწვეული, ან სასურველის მისაღებად განხორციელებული. ამ შემთხვევაში, მნიშვნელოვანია ურთიერთშეთანხმება და სწორი ფორმის სწავლება.

- რა უნდა იცოდეს გარშემომყოფმა იმისთვის, რომ სწორად გაუმკლავდეს გამოვლენილ აგრესიას?

- აბსოლუტურად გასაგებია, რომ „ბუნებრივი“ აგრესიული პოტენციალი არსად არ ქრება, უბრალოდ ბავშვმა უნდა ისწავლოს საკუთარი იმპულსების კონტროლი, ან მათი გამოხატვა საზოგადოებაში მისაღები ფორმით. სწორედ აქ, მნიშვნლოვანია სოციუმი, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ - ოჯახი, აღზრდის ტიპი, მშობლის და შვილის ემოციური ფონი. გავიმეორებ და კიდევ ერთხელ აღვნიშნავ, რომ ბავშვისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი მაგალითი, მშობლის ქცევა და დამოკიდებულებაა, ამიტომ აგრესიული ქცევის პრევენციის ერთ-ერთი მთავარი პირობაა მშობლის სიზუსტე საკუთარ თავთან და შვილთან მიმართებაში. ის (მშობელი)  უნდა ეცადოს, რომ არა მხოლოდ შეგონებით, არამედ საკუთარი ქცევითი მაგალითით ბავშვი პატარა ასაკიდანვე მიაჩვიოს პრობლემების აგრესიული მეთოდების გარეშე გადაჭრას, გამოსავლის მშვიდად ძიებას და პოვნას. ყველა ბავშვი არის ინდივიდუალური, თუკი მშობლის ძალისხმევის მიუხედავად პრობლემა მაინც დაუძლეველია, დაიხმარეთ სპეციალისტი (ფსიქოლოგი, ქცევითი თერაპევტი). კომპეტენტური სპეციალისტის რეკომენდაციით, სხვადასხვა ტექნიკით შესაძლებელია აღმოვფხვრათ პრობლემა.

- რა შემთხვევაში შეიძლება გამწვავდეს მდგომარეობა?

- არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება აგრესიაზე აგრესიითვე პასუხი. ასეთ დროს მდგომარეობა ნამდვილად გამწვავდება, შესაძლოა გაჩნდეს დამატებითი სირთულეებიც. მშობელი-შვილის ურთიერთობის სირთულე, დამატებითი ქცევითი სირთულეები, ამიტომ თუკი მშობელი ვერ უმკლავდება გარკვეულ გამოწვევებს, სჯობს მიმართოს სპეციალისტს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად