Baby Bag

„როდესაც გაიაზრებ, თვითონვე ხვდები, რომ ძალიან ბევრ შეცდომას უშვებ ურთიერთობაში," - ზურა მხეიძე

​ფსიქოლოგი ზურა მხეიძე იმ შეცდომებზე საუბრობს, რომლებსაც ადამიანები ერთმანეთთან ურთიერთობაში ხშირად უშვებენ:

„დედმამიშვილებს შორის ხშირია ქონებრივი დავა. ხშირად ამბობენ: „მე მეტი მეკუთვნოდა, იმან მეტი მიიღო, იმან ორი ხალიჩით მეტი წაიღო, იმას ჭურჭელი გაატანეს.“ უსამართლობის განცდებია. იმას მეტი შეხვდა, მე ნაკლები. ასეთი განცდები ბევრს აქვს, უბრალოდ რამდენად ქმნის ადამიანი ამისგან პრობლემას, ეს არის განსხვავება. შეიძლება მე მქონდეს ეს განცდა, მაგრამ ხმა არ ამოვიღო, ან მქონდეს განცდა და ჩაქუჩი ვურტყა ჩემს ძმას. განსაკუთრებით ეს მძაფრდება გათხოვების შემდეგ. ​ოჯახი რომ იყოფა, ფიქრობენ, რომ არასწორი განაწილება მოხდა. ცოლების ბრალი არის ხოლმე ეს ხანდახან. ცოლი გეუბნება: „შენს ძმას ისინი გადაყოლილები არიან, ჩვენ რა? ჩვენ მოგვაქციეს ყურადღება? ბავშვს ერთი სათამაშო მოუტანეს და იმასთან ნახე როგორ არიან.“ ეს ბუნებრივია. უჩვეულოა, თუ ამ ვითარებას დაალაგებ. საინტერესო ის არის, რომ იმაზე ზემოთ დადგე, რაზეც სხვები დგანან. ტვინი იმიტომ მუშაობს, რომ ამ სისულელეებზე არ ავარდე.“

ზურა მხეიძე აღნიშნავს, რომ სპონტანურად მოქმედება ხშირად დიდ შეცდომებს გვაშვებინებს და ურთიერთობებს აზარალებს:

„წარმოვიდგინოთ ასეთი სიტუაცია: მეუღლემ დააგვიანა, მაშინ მობილური არ იყო, ვინერვიულე. დაღამდა, ძალიან ვინერვიულე. ამ დროს ვხედავ, თანამშრომლებთან ყოფილა სადღაც, ძალიან კარგ ხასიათზე. ჩემი პირველი რეაქციაა, რომ ამაზე ძალიან​ ვეჩხუბო. ამ დროს როგორ მუშაობს თავი? მე ვეუბნები ჩემს თავს: „შენ ახლა ხარ ცუდ ხასიათზე, ის კარგ ხასიათზეა. მე თუ ვეჩხუბები, სახლში ორივე ვიქნებით ცუდ ხასიათზე.“ იქვე ვცვლი გადაწყვეტილებას და ვამბობ, რომ ერთი ოჯახის წევრი მაინც უნდა დავტოვო კარგ ხასიათზე. ამიტომ ვირჩევ, რომ არაფერი ვუთხრა. ხმა არ ამომიღია და ოთხი დღის მერე სადილზე ვთქვი, რომ ასე არ უნდა ყოფილიყო. გაცილებით მეტი მოგება იყო ურთიერთობაში. სპონტანურად რა უნდა ყოფილიყო? უნდა მეთქვა: „სად დადიხარ, რომ დადიხარ?“ ისიც ჩაგაშხამე, სადაც იყავი, ხომ?“

​ზურა მხეიძე საკუთარი ცხოვრებიდან ერთ-ერთ ეპიზოდს იხსენებს, როდესაც ის ემოციებს აჰყვა და ქცევა არ გააკონტროლა:

„ჩემი დეიდაშვილი დამეკარგა, პატარაა ჩემზე, ვინერვიულე. თურმე ჩემს მეგობრებს გაჰყოლია, მერე ვიღაც მიუცილებია. მე ვეძებდი. რომ დარეკა ზარი და კარი გავუღე, ჩემგან სილა მოხვდა. მერე დავფიქრდი, რას ვაკეთებ. ვინერვიულე, რომ ცუდად არ იყოს. მოვიდა კარგად და გავხადე ცუდად. მე გამიხარდებოდა, რომ ცუდად ყოფილიყო, იმიტომ რომ მართალი აღმოვჩნდებოდი, ხომ? ამიტომ მე ამას ვაანალიზებ ხოლმე, სანამ სპონტანური რეაქცია მექნება. კარგად რომ გააანალიზებ რაღაცებს, მიხვდები, რა იდიოტობას აკეთებდი. შედეგზე ორიენტირებული უნდა იყო.“

„ასეთი ექსპერიმენტი ჩატარდა. ადამიანს ჯგუფში გავუვრცელეთ, რომ ვითომ სიმსივნე ჰქონდა. მთელი ჯგუფის დამოკიდებულება შეიცვალა ამ ადამიანისადმი. ზოგი კანფეტს ჩუქნიდა, ​ყურადღებას იჩენდნენ. ბოლოს ვუთხარით ჯგუფს, რომ ეს იყო ტყუილი. იმის მაგივრად, რომ ეს გახარებოდათ, აგრესია ჰქონდათ. განიცადეს, რომ ტყუილად მოუტანეს კანფეტი. ეს საინტერესო ფენომენია. იმდენად ეგოისტი ვარ, რომ როდესაც კვდები გაგიკეთე ბევრი რამ, მაგრამ რომ აღარ კვდები, ეს არ მომეწონა. როდესაც გაიაზრებ, თვითონვე ხვდები, რომ ძალიან ბევრ შეცდომას უშვებ ურთიერთობაში,“ - აცხადებს ზურა მხეიძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„მშობლები ინსტინქტურად ამზადებთ შვილებს ვიღაცის სამსახურში ჩასაყენებლად, ეს არის შეცდომა....
​ფსიქოლოგი ზურა მხეიძე მშობლებს ბავშვის ფანტაზიებისა და სურვილების მხარდაჭერისკენ მოუწოდებს და აღნიშნავს, რომ ბავშვს ამბიციები კი არ უნდა ჩავუხშოთ, არამედ გავუძლიეროთ:„მშობლები ინსტინქტურად ამზადებთ შ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:

„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“

ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:

„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“

ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:

„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“

„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

წაიკითხეთ სრულად