Baby Bag

„ბავშვს სჭირდება ჩარჩოები, იმიტომ, რომ მას სჭირდება სიმყარე,“ - ფსიქოლოგი ნინო ელბაქიძე

​​ფსიქოლოგი ნინო ელბაქიძე გადაცემაში „ რა დროს ძილია“ ბავშვის სწორად აღზრდისა და განათლების შესახებ საუბრობს. ნინო ელბაქიძე ერთმანეთისგან განასხვავებს სწავლებასა და განათლებას:

​განათლება არის ის, რაც გადარჩება დასწავლილის დავიწყების შემდგომ. სწავლება არის განათლების შემადგენელი ნაწილი. ის სამი მიმართულებით ახდენს ზეგავლენას. პირველი ეს არის ცოდნა და განვითარება ადამიანის, მეორეა საკითხისადმი დამოკიდებულება, რაც არაცნობიერის საკითხია უფრო მეტად. მესამე არის ქცევა, რითაც ვლინდება ადამიანის ცოდნა და დამოკიდებულება. ამ სამი მიმართულებით გვაქვს ფოკუსი აღებული სწავლების პროცესში. სწავლება უნდა იყოს განათლების მიღებაზე ორიენტირებული. უახლოეს წარსულში აზროვნებაზე ორიენტირება ნაკლებად იყო სწავლების პროცესში. ჩვენ უნდა გვესწავლა სწორი ან არასწორი აზრი. პიროვნებებს ერთმანეთისგან განგვასხვავებს უნიკალური აზროვნების სტილი. დღეს საბედნიეროდ აქცენტი კეთდება პიროვნების ინდივიდუალური აზროვნების სტილის მიღებასა და აზროვნების პროცესის წახალისებაზე, შესაბამისად უნიკალურობის მიღებაზე.“

ნინო ელბაქიძის თქმით, სასკოლო ასაკის ბავშვის თვითშემასებაზე ყველაზე დიდ გავლენას მისი ცოდნის მასშტაბები და ხარისხი ახდენს:

​სასკოლო ასაკის ბავშვისთვის თვითშეფასების საფუძველი ხდება, თუ რა იცის მან. თუ მანამდე არის „რა გამომდის“ ახლა მთავარი ხდება „რა ვიცი.“ კულტურული ღირებულებების ათვისებასაც ამ პერიოდში სწავლობს ბავშვი. ამ დროს დიდი სიფრთხილეა საჭირო, რადგან უფროსებს გვაქვს პასუხისმგებლობა აღებული, რადგან ჩვენ ამ პროცესში შეგვაქვს წვლილი."

ნინო ელბაქიძე განმარტავს, რომ მასწავლებელი და მშობელი განმავითარებელ ობიექტებს წარმოადგენენ, რომლებიც ბავშვის ცხოვრებაში უმთავრეს როლს ასრულებენ:

​მასწავლებელიც და მშობელიც არიან განმავითარებელი ობიექტები. მათ უბრალოდ სხვადასხვა როლი აქვთ ბავშვის ცხოვრებაში. პოზიტიური აღზრდის საფუძველი არის კეთილგანწყობილი გარემოს შექმნა და ბავშვის პიროვნების მიღება. პოზიტიური აღზრდა არ გულისხმობს, რომ ბავშვს არ მივცე შენიშვნა, ბავშვს სჭირდება ჩარჩოები, იმიტომ, რომ მას სჭირდება სიმყარე. როდესაც ბავშვს ვაძლევთ შენიშვნას, ამის ფონი უნდა იყოს მისი პიროვნებისადმი კეთილგანწყობა და ფოკუსი მის ქცევაზე. პოზიტიური აღზრდის დროს დასჯის მაგალითი შემდეგია: „იმიტომ, რომ დღეს შენ ეს ასე გააკეთე, მაგრამ იცოდი, რომ არ უნდა გაგეკეთებინა, ჩვენ ვერ გავისეირნებთ.“ დასჯა არის ბავშვისთვის სასურველის მოკლება.“

„ჰიპერმზრუნველობა არის ძალადობის ერთ-ერთი ფორმა, როდესაც შენ არ უშვებ შენი მარწუხებიდან შვილს. ამ შემთხვევაში უფრო მშობლები არიან ხოლმე ამის განმახორციელებლები. მიზეზი თითქოს პოზიტიურია: ​„მე მასზე ვზრუნავ.“ აქ ზღვარის დაწესება ცალკე საკითხია. მაგ. არ აძლევ ბავშვს შესაძლებლობას, რომ თავად გადაჭრას რაღაც ამოცანები. ბავშვი პატარაა, არ იცის თასმის შეკვრა, წვალობს, ახლა სწავლობს ამას. დედა მიდის და ეუბნება: „მოიცადე, მე გავაკეთებ.“ ზოგჯერ ბავშვი ვერ ახერხებს დამოუკიდებლად მიირთვას საჭმელი, არ უსწავლია ჯერ და ამას დედა აკეთებს მის ნაცვლად. ამ დროს მშობელი ასუსტებს ბავშვის შესაძლებლობებს. ამ ქცევით მე გეუბნები: „იმას, რაც შენ არ შეგიძლია, მე ვაკეთებ შენ მაგივრად.“ აუცილებელია ბავშვს ვაჩვენოთ კონკრეტული საქმე როგორ კეთდება, შემდეგ მასთან ერთად ვცადოთ გაკეთება. მესამეა, რომ მე მას სრულად მივენდო, ვაღიარო მისი შესაძლებლობა და დავანახო ავტორიტეტმა, რომ მჯერა მისი. ამავდროულად მნიშვნელოვანია ვუთხრათ ბავშვს, რომ თუ დავჭირდებით, მასთან ვართ,“ - აცხადებს ნინო ელბაქიძე.

წყარო: ​რა დროს ძილია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რა არის პოზიტიური ყურადღება და რატომ არის ის ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი?
​მშობელი შვილისადმი პოზიტიურ დამოკიდებულას სხვადასხვა ფორმით გამოხატავს. ის შვილს უღიმის, ნაზად უყურებს თვალებში, ეფერება, მას სასიამოვნო, დადებითი სიტყვებით ამხნევებს, მისი იდეების, აქტივობებისა და...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე?

რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე?
რა იწვევს მშობლებში გადამეტებულ შფოთვას და რა ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვზე? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.
- ხშირად მშობლები ზედმეტად ბევრს შფოთავენ ბავშვთან დაკავშირებულ ყველა დეტალზე. ცუდად ხომ არ აისახება ეს პატარას ფსიქიკაზე?
- მშობლებს, განსაკუთრებით კი ახალბედა მშობელებს, რომლებსაც ახალშობილი ჰყავთ სახლში, ხშირად აქვთ შფოთვა, შიში ყველა დეტალის გამო, რომელიც ბავშვს უკავშირდება. ეს შფოთვა ხშირ შემთხვევაში ქრება ან მცირდება, დროსთან ერთად, მშობლები მეტ გამოცდილებას იღებენ და უფრო მარტივად უმკლავდებიან ახალ გამოწვევებს. თუმცა ზოგჯერ ისეც ხდება, რომ მშობლის შფოთვა გრძელდება და თან ახლავს ბავშვის განვითარების ყველა ეტაპს, ყოველდღიურობას.

​ბავშვები აკვირდებიან მშობლების რეაქციებს, თუ მშობელი გამუდმებით შეშფოთებული და შეშინებულია, ბავშვი იფიქრებს, დაადგენს, რომ სხვადასხვა სცენარი, მოვლენა საშიშია, თავადაც მოერიდება ახალი გამოცდილებების მიღებას. ასეთ შემთხვევაში, გენეტიკური რისკ-ფაქტორებისა და დასწავლილი ქცევის კომბინაციით, ბავშვსაც გადაეცემა მშობლის შფოთვა.

​- რა განსხვავებაა ამ კუთხით დედებსა და მამებს შორის? თითქოს დედები უფრო მეტად შფოთავენ და მეტ პასუხისმგებლობას გრძნობენ.

​- რადგან დედები უფრო აქტიურად არიან ჩართულები ბავშვის მოვლასა და აღზრდაში, შესაბამისად, უფრო თვალსაჩინოა ხოლმე დედის შფოთვა, რადგან მას უფრო მეტი გადაწყვეტილების მიღება უწევს ბავშვთან დაკავშირებით. თუმცა მამებიც ხშირად განიცდიან შიშს და შფოთვას, განსაკუთრებით, ახალბედა მამები. ორივე მშობლის შემთხვევაში, შფოთვის რისკი უფრო მაღალია მაშინ, როცა წარსულში ადამიანს ჰქონდა დეპრესია ან შფოთვითი აშლილობა. როდესაც ადამიანს არ აქვს ემოციური და სოციალური მხარდაჭერა, აქვს ფინანსური პრობლემები, მშობიარობამ რთულად ჩაიარა, თუ ბავშვს ჯანმრთელობის პრობლემები აქვს და ა.შ.

​მშობლის შფოთვა შეიძლება უკავშიდებოდეს ნებისმიერ საკითხს, ბავშვის ძილს, ჭამას, მის თანატოლებთან ურთიერთობას. შფოთვა, ჩვეულებრივ, ჩნდება მაშინ, როცა მშობელი ფიქრობს, რომ ვერ ახერხებს საკითხის, პრობლემის მოგვარებას.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ დაძლიონ ეს პრობლემა?

​- მშობლებს ვურჩევ, უფრო მეტი ისაუბრონ იმ საკითხებზე, რაც აწუხებთ, ისაუბრონ სხვა მშობლებთან, მეგობრებთან, ოჯახის წევრებთან. ინფორმაციის, გამოცდილების გაცვლა მნიშვნელოვანია. ხშირად მშობელი რაღაცას ძალიან განიცდის, ფიქრობს, რომ სერიოზული პრობლემის წინაშე დგას. სხვა მშობლებთან საუბრის დროს და მათი გამოცდილების მოსმენით, აღმოაჩენს ხოლმე, რომ „პრობლემა“ უბრალოდ ასაკობრივია, მისი გადაჭრის მეთოდები კი მრავალფეროვნი და სახალისო.

​საჭიროების შემთხვევაში, რა თქმა უნდა, სპეციალისტს უნდა მიმართონ.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად