Baby Bag

„ბავშვს სჭირდება ჩარჩოები, იმიტომ, რომ მას სჭირდება სიმყარე,“ - ფსიქოლოგი ნინო ელბაქიძე

​​ფსიქოლოგი ნინო ელბაქიძე გადაცემაში „ რა დროს ძილია“ ბავშვის სწორად აღზრდისა და განათლების შესახებ საუბრობს. ნინო ელბაქიძე ერთმანეთისგან განასხვავებს სწავლებასა და განათლებას:

​განათლება არის ის, რაც გადარჩება დასწავლილის დავიწყების შემდგომ. სწავლება არის განათლების შემადგენელი ნაწილი. ის სამი მიმართულებით ახდენს ზეგავლენას. პირველი ეს არის ცოდნა და განვითარება ადამიანის, მეორეა საკითხისადმი დამოკიდებულება, რაც არაცნობიერის საკითხია უფრო მეტად. მესამე არის ქცევა, რითაც ვლინდება ადამიანის ცოდნა და დამოკიდებულება. ამ სამი მიმართულებით გვაქვს ფოკუსი აღებული სწავლების პროცესში. სწავლება უნდა იყოს განათლების მიღებაზე ორიენტირებული. უახლოეს წარსულში აზროვნებაზე ორიენტირება ნაკლებად იყო სწავლების პროცესში. ჩვენ უნდა გვესწავლა სწორი ან არასწორი აზრი. პიროვნებებს ერთმანეთისგან განგვასხვავებს უნიკალური აზროვნების სტილი. დღეს საბედნიეროდ აქცენტი კეთდება პიროვნების ინდივიდუალური აზროვნების სტილის მიღებასა და აზროვნების პროცესის წახალისებაზე, შესაბამისად უნიკალურობის მიღებაზე.“

ნინო ელბაქიძის თქმით, სასკოლო ასაკის ბავშვის თვითშემასებაზე ყველაზე დიდ გავლენას მისი ცოდნის მასშტაბები და ხარისხი ახდენს:

​სასკოლო ასაკის ბავშვისთვის თვითშეფასების საფუძველი ხდება, თუ რა იცის მან. თუ მანამდე არის „რა გამომდის“ ახლა მთავარი ხდება „რა ვიცი.“ კულტურული ღირებულებების ათვისებასაც ამ პერიოდში სწავლობს ბავშვი. ამ დროს დიდი სიფრთხილეა საჭირო, რადგან უფროსებს გვაქვს პასუხისმგებლობა აღებული, რადგან ჩვენ ამ პროცესში შეგვაქვს წვლილი."

ნინო ელბაქიძე განმარტავს, რომ მასწავლებელი და მშობელი განმავითარებელ ობიექტებს წარმოადგენენ, რომლებიც ბავშვის ცხოვრებაში უმთავრეს როლს ასრულებენ:

​მასწავლებელიც და მშობელიც არიან განმავითარებელი ობიექტები. მათ უბრალოდ სხვადასხვა როლი აქვთ ბავშვის ცხოვრებაში. პოზიტიური აღზრდის საფუძველი არის კეთილგანწყობილი გარემოს შექმნა და ბავშვის პიროვნების მიღება. პოზიტიური აღზრდა არ გულისხმობს, რომ ბავშვს არ მივცე შენიშვნა, ბავშვს სჭირდება ჩარჩოები, იმიტომ, რომ მას სჭირდება სიმყარე. როდესაც ბავშვს ვაძლევთ შენიშვნას, ამის ფონი უნდა იყოს მისი პიროვნებისადმი კეთილგანწყობა და ფოკუსი მის ქცევაზე. პოზიტიური აღზრდის დროს დასჯის მაგალითი შემდეგია: „იმიტომ, რომ დღეს შენ ეს ასე გააკეთე, მაგრამ იცოდი, რომ არ უნდა გაგეკეთებინა, ჩვენ ვერ გავისეირნებთ.“ დასჯა არის ბავშვისთვის სასურველის მოკლება.“

„ჰიპერმზრუნველობა არის ძალადობის ერთ-ერთი ფორმა, როდესაც შენ არ უშვებ შენი მარწუხებიდან შვილს. ამ შემთხვევაში უფრო მშობლები არიან ხოლმე ამის განმახორციელებლები. მიზეზი თითქოს პოზიტიურია: ​„მე მასზე ვზრუნავ.“ აქ ზღვარის დაწესება ცალკე საკითხია. მაგ. არ აძლევ ბავშვს შესაძლებლობას, რომ თავად გადაჭრას რაღაც ამოცანები. ბავშვი პატარაა, არ იცის თასმის შეკვრა, წვალობს, ახლა სწავლობს ამას. დედა მიდის და ეუბნება: „მოიცადე, მე გავაკეთებ.“ ზოგჯერ ბავშვი ვერ ახერხებს დამოუკიდებლად მიირთვას საჭმელი, არ უსწავლია ჯერ და ამას დედა აკეთებს მის ნაცვლად. ამ დროს მშობელი ასუსტებს ბავშვის შესაძლებლობებს. ამ ქცევით მე გეუბნები: „იმას, რაც შენ არ შეგიძლია, მე ვაკეთებ შენ მაგივრად.“ აუცილებელია ბავშვს ვაჩვენოთ კონკრეტული საქმე როგორ კეთდება, შემდეგ მასთან ერთად ვცადოთ გაკეთება. მესამეა, რომ მე მას სრულად მივენდო, ვაღიარო მისი შესაძლებლობა და დავანახო ავტორიტეტმა, რომ მჯერა მისი. ამავდროულად მნიშვნელოვანია ვუთხრათ ბავშვს, რომ თუ დავჭირდებით, მასთან ვართ,“ - აცხადებს ნინო ელბაქიძე.

წყარო: ​რა დროს ძილია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რა არის პოზიტიური ყურადღება და რატომ არის ის ბავშვისთვის მნიშვნელოვანი?
​მშობელი შვილისადმი პოზიტიურ დამოკიდებულას სხვადასხვა ფორმით გამოხატავს. ის შვილს უღიმის, ნაზად უყურებს თვალებში, ეფერება, მას სასიამოვნო, დადებითი სიტყვებით ამხნევებს, მისი იდეების, აქტივობებისა და...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო,“ - ნანა ჩაჩუა

„როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო,“ - ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ ბავშვის პიროვნებად ჩამოყალიბებისთვის ოჯახის როლზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ დღის განმავლობაში მშობელთან გატარებული 20 წუთიც კი უდიდეს ზეგავლენას ახდენს ბავშვის ჩამოყალიბებაზე:

„ახლა ხშირად არის, რომ ოჯახს დამხმარე ჰყავს, შეიძლება ძიძა იყოს, დიასახლისი და ა.შ. როდესაც ბავშვები შინ მიდიან, ისინი არ არიან მარტო. ძიძა არის ოჯახში, თუ დამხმარე არის, ის ისეთ გავლენას, ზემოქმედებას ბავშვის აღზრდაზე ვერ ახდენს, როგორც თუნდაც რამოდენიმე წუთით მშობელთან ურთიერთობა. კვლევებით დადასტურებულია, რომ სულ 20 წუთიც კი საკმარისია იმისთვის, რომ სამსახურიდან შინ დაბრუნებულმა მშობელმა მიიღოს მონაწილეობა ბავშვის ყოველდღიურ ცხოვრებაში. შეიძლება ეს იყოს გაკვეთილების მომზადება, დახმარება, გამოკითხვა. ინიციატივა, თუ რა ტიპის იქნება ეს ურთიერთობა, ბავშვისგან უნდა მოდიოდეს. ​მშობელი მას თავზე არ უნდა ახვევდეს თავის სურვილს.“

​ნანა ჩაჩუას თქმით, ბავშვთან მორალის სფეროდან ლაპარაკი ახშობს იმ იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვის არის საჭირო:

„ერთი მშობელი მეუბნებოდა, რომ მამა სახლში დაბრუნებისას ბავშვს ეუბნება: „აბა, რა წაიკითხე დღეს?“ „აბა, გეყოფა ტელევიზორთან ჯდომა, შედი ოთახში.“ როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან ინიციატივას, იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო. ნელ-ნელა ამით მშობლები ბავშვებს კარგავენ, ურთიერთობებს კარგავენ. ოჯახმა რაც უნდა გააკეთოს, არის ის, რომ ადამიანი პიროვნებად ჩამოყალიბების გზაზე დააყენოს. ზრდასრული ადამიანის ქმედების ყველა ვექტორი პიროვნებად ჩამოყალიბებისკენ უნდა იყოს მიმართული.“

„ერიკ ერიკსონის მიხედვით, ფსიქო-სოციალური განვითარების სტადიები არსებობს. თუ რომელიმე ასაკობრივი სტადია წინააღმდეგობრივი აღმოჩნდება, ამის ფიქსაცია მოხდება და შესაძლოა, ადამიანმა მთელი ცხოვრების განმავლობაში ამ ასაკის სირთულე თავის თავში ატაროს. თუ მან ამის გადალახვა შეძლო, დიდი ძალისხმევა სჭირდება ამისთვის. ძალიან დიდ დახმარებას უწევს მოზარდს მხატვრული ლიტერატურა. ეს უდიდესი დამხმარე ძალაა აღზრდის პროცესში. ახლა წიგნების ბაზარზე ისეთი მდარე ხარისხის ლიტერატურას წააწყდები, რომ შეიძლება ადამიანი დაანგრიოს, არამცთუ პოზიტიური როლი შეიტანოს პიროვნულ ზრდაში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე​ ნანა ჩაჩუამ „ქართული არხის“ გადაცემაში „ფიქრი ხმამაღლა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ქართული არხი“

წაიკითხეთ სრულად