Baby Bag

რამ შეიძლება გამოიწვიოს ღამის შიშები ბავშვებში და როგორ დავეხმაროთ პატარებს - ინტერვიუ ნეიროფსიქოლოგ მარიამ ხვადაგიანთან

რამ შეიძლება გამოიწვიოს ღამის შიშები ბავშვებში და როგორ დავეხმაროთ პატარებს - ინტერვიუ ნეიროფსიქოლოგ მარიამ ხვადაგიანთან

ღამის შფოთვები, კოშმარები, სიბნელის და მარტო დარჩენის შიში არაერთ ბავშვს აწუხებს. როგორ უნდა დაეხმარონ მშობლები შვილებს ასეთ შემთხვევებში. ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი.

- ქალბატონო მარიამ, რამ შეიძლება გამოიწვიოს ღამის შიში ბავშვებში?

​- ღამის შიში, ერთი მხრივ, შესაძლოა, გამოწვეული იყოს კოშმარებისგან. 3-დან 6 წლამდე ბავშვებს ხშირად ახასიათებთ გამოღვიძება, რადგან ნახეს ცუდი სიზმარი და ითხოვენ მშობელთან გადასვლას. ამის მიზეზი, თუ რატომ ესიზმრებათ, ზუსტად არ არის ახსნილი, მაგრამ არის გზები, რითაც პრევენციას მოვახდენთ და დავეხმარებით. მსგავსი კოშმარები შესაძლოა, პროვოცირებული იყოს ტრავმით. ეს ტრავმა შეიძლება გამოიწვიოს, მარტივად რომ ვთქვათ, ფოიერვერკის ხმამაც, რომელსაც არ ელოდებოდა და შეეშინდა. ანუ, რაღაც ისეთი ფაქტორი, რამაც შეიძლება, მასში შიში ან სტრესი გამოიწვიოს.

​- რა უნდა გააკეთოს მშობელმა და როგორ უნდა ესაუბროს ბავშვს, რომ დაეხმაროს ღამის შიშების დაძლევაში?

​- როდესაც ბავშვი მსგავსი ტიპის სიზმრებს ნახულობს და ეღვიძება, მშობლებს ეძახის ხოლმე დასახმარებლად, რომ დაამშვიდონ ჩახუტებით ან სიტყვიერად. თუმცა სასურველია, რომ შემდეგ ბავშვი დაბრუნდეს თავის საწოლში. ყოველთვის, როდესაც გაეღვიძება, თუ ის გადაწვება მშობელთან, დარჩება შთაბეჭდილება, რომ იქ ნაკლებად საშიშია, ვიდრე თავის საწოლში, სადაც უფრო შეეშინდება. ამ შემთხვევაში ზღვარია დასაცავი. თავდაპირველად, ვრწმუნდებით, რომ ის უსაფრთხოდ და კარგად გრძნობს თავს და შემდეგ ვუხსნით, რომ შეუძლია მშვიდად განაგრძოს ძილი თავის საძინებელ ოთახში. თუ ბავშვს ეშინია სიბნელის, არის ნათურები, რომლებმაც შეიძლება, დააბალანსოს სინათლე და დაბალ შუქზე იყოს დაყენებული. სასურველია, რომ კარი ღია დავტოვოთ, თუ ცალკე ოთახში სძინავს ბავშვს. ასეთ დროს, იყენებენ ხოლმე სათამაშოს, რომელსაც ბავშვი აირჩევს. მას შეგრძნება რჩება, რომ ამ სათამაშოსთან ერთად იძინებს. ასევე, კარგია აბაზანის მიღება, ოღონდ არა ძლიერი შხაპით, რომ აღგზნება არ მივიღოთ, არამედ უფრო მომადუნებელი პროცედურა.

​კარგი საშუალებაა დღის მანძილზე ვკითხოთ, თუ ახსოვს რა დაესიზმრა, ან ვთხოვოთ დახატოს სიზმარი. არის ერთ-ერთი მეთოდი, რომ შეიძლება თავისი დახატული დახიოს, გადააგდოს და ემოციურად გამოიტანოს შიშები. კიდევ არსებობს წიგნები, ასევე მულტფილმები იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორ დავძლიოთ შიში. კარგი იქნება, მშობელმა ბავშვთან ერთად გაიაროს ეს, ოღონდ მარტივ ენაზე. მშობელს შეუძლია თავისი გამოცდილებაც გაუზიაროს, რომ მასაც ესიზმრებოდა ხოლმე, პატარა რომ იყო, თუმცა იცოდა, რომ ეს სიზმარი იყო და შემდეგ აგრძელებდა ხოლმე ძილს.

​- რა არ უნდა გააკეთოს მშობელმა, რომ უარესი შედეგი არ გამოიწვიოს?

​- პრევენციისთვის ბავშვებმა ძილის წინ არ უყურონ საშიში შინაარსის მულტფილმებს და ზოგადად, რეკომენდაცია არის, რომ დაძინებამდე მინიმუმ ორი საათით ადრე ტექნიკასთან ურთიერთობა აღარ ჰქონდეთ. მნიშვნელოვანია, არ მოხდეს იგნორირება, მაგალითად, როდესაც ბავშვი ამბობს, რომ ეშინია ძაღლის, არ უნდა ვუთხრათ, სისულელეა ძაღლის რომ ეშინია. პირველ რიგში, უნდა მივიღოთ ეს ემოცია და შემდეგ გავშალოთ. ზოგჯერ ძაღლი ყეფს და ეს არ ნიშნავს, რომ რამეს დაუშავებს მას, ადამიანები ლაპარაკობენ, ძაღლები ყეფენ.
მშობელმა ჰიპერმზრუნველობაც არ უნდა გამოიჩინოს, რადგან ხელს შეუშლის ბავშვს, რომ შეეჩვიოს მარტო დაძინებას.

​- როდიდან უნდა დაიძინოს პატარა მარტომ და როგორ მივაჩვიოთ ამას?

​- ასეთი სტანდარტი არ არსებობს. დიდ ქვეყნებში ჩვილობიდან აძინებდნენ, თუმცა შემდეგ თქვეს, რომ ჩვილისთვის კარგია ჩახუტება. კვლევებითაც დასტურდება, რომ მშობელთან ერთად ყოფნა მნიშვნელოვანია. ეს არის მშობლის გადასაწყვეტი, თუ ბავშვი უსაფრთხოდ გრძნობს თავს შესაძლოა, მანამდეც, მაგრამ ორი წლიდან უკვე ნამდვილად შეუძლია ბავშვს ცალკე ოთახში დაიძინოს, თუმცა აქაც მთავარია კომუნიკაცია, იმაში დასარწმუნებლად, რომ ის უსაფრთხოდ გრძნობს თავს. 

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დ​ედების ჯგუფი“)

„ყურადღების დეფიციტის მიზეზი ბავშვთან შეიძლება იყოს სტრესი, შფოთვა და გარემო,“ - ნეიროფსიქ...
​ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი გადაცემაში „პოსტ ალიონი“ ბავშვებში ყურადღების დეფიციტის პრობლემის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ბავშვს ყურადღების პრობლემა სხვადასხვა მიზეზით ექმნება:„ყურადღე...
„არავითარ შემთხვევაში არ არის რეკომენდებული, რომ ბავშვს ყველაფრის უფლება მივცეთ," - ნეიროფ...
​ნეიროფსიქოლოგი მარიამ ხვადაგიანი ბავშვთან ურთიერთობისას სიტყვა „არას“ გამოყენების შეზღუდვის საჭიროებაზე საუბრობს და მშობლებს ურჩევს, რომ არას სანაცვლოდ მათ ბავშვს სხვა ალტერნატივა შესთავაზონ:„ბავშვებ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ხშირად მშობელი შეიძლება იყოს შიშის მაპროვოცირებელი. ამას ჰქვია დასწავლილი შიში,“ - ფსიქოთერაპევტი მარიამ სისაური

„ხშირად  მშობელი შეიძლება იყოს შიშის მაპროვოცირებელი. ამას ჰქვია დასწავლილი შიში,“ - ფსიქოთერაპევტი მარიამ სისაური

ფსიქოთერაპევტმა მარიამ სისაურმა ბავშვებში გავრცელებული შიშების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ შიში ხშირად თავდაცვითი რეაქციაა და მნიშვნელოვანია, რომ ის ფობიაში არ გადაიზარდოს:

„ზოგჯერ ეს არის თავდაცვითი რეაქციაც. ამ დროს ფიზიკურ თუ ემოციურ საფრთხეს გრძნობს ორგანიზმი და აქვს შესაბამისი მოქმედების, განრიდების რეაქცია. ​მთავარია, რომ ეს შიში არ გადაიზარდოს ფობიაში, არ გახდეს ისეთი ინტენსიური, რომ ადამიანის ყოველდღიური ცხოვრება შეაფერხოს.“

მარიამ სისაურის თქმით, ბავშვს სხვადასხვა ასაკში განსხვავებული შიშები აქვს:

„თითოეულ ასაკს ახასიათებს შიშის თავისი პერიოდები. ორ წლამდე ასაკის ბავშვს თუ უფრო დიდი რეაქცია აქვს ხმაურზე, მკვეთრ მოძრაობებზე, ოთხი წლის ასაკში უკვე შემოდის ფანტაზიები, როგორიცაა ჯადოქრები, მონსტრები, სიბნელის შიში. ​ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მშობლის სწორ მიდგომას, მშობელი რას აკეთებს ასეთ დროს. ხშირად თავად მშობელი შეიძლება იყოს შიშის მაპროვოცირებელი. ამას ჰქვია დასწავლილი შიში. თავად მშობელს თუ ეშინია რაღაცის და ამას ბავშვის თანდასწრებით ხშირად გამოხატავს, დასწავლა ხდება. ანალოგიურად ბავშვსაც ეშინია იმ რაღაც კონკრეტულის, რისიც მშობელს.“

მარიამ სისაურმა აღნიშნა, რომ მშობლები ასეთ დროს ფრთხილად უნდა იყვნენ და ბავშვებთან საუბრისას წინდახედულობა გამოიჩინონ:

„ძალიან საფრთხილოა მშობლის ქმედება შემდეგი თვალსაზრისით: „შეჭამე, თორემ წაგიყვანენ,“ - ​ასეთი ხასიათის მაპროვოცირებელი შიში არის ძალიან საფრთხილო. მნიშვნელობა ენიჭება თვითონ მშობლები როგორ ხვდებიან ბავშვის შიშს. აუცილებელია, რომ სანამ მშობელი თავად იქნება მაპროვოცირებელი, რომ დაასწავლოს ბავშვს, რისი უნდა ეშინოდეს, კარგად გააცნობიეროს, თუ რა შედეგები შეიძლება ამას მოჰყვეს.“

„ღამის კოშმარები არის კავშირში აკვიატებულ შიშებთან. ​მნიშვნელობა ენიჭება იმ ანიმაციებსა და თამაშებს, რომლითაც დაკავებულია ბავშვი. ეს ყველაფერი ხშირად აისახება შემდგომ მის შიშსა და კოშმარულ სიზმრებზეც. მშობლის ჩართულობა აქ ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან მშობელმა არ უნდა უგულებელყოს ბავშვის შიში. კომენტარები: „ამ შიშისთვის შენ დიდი ხარ, ეს შენი ფანტაზიის ნაყოფია,სისულელეა,“ - ბავშვს უფრო ჩაკეტილს ხდის. მას აქვს დაუცველობის განცდა. მნიშვნელოვანია, რომ მშობელი დიალოგში შევიდეს ბავშვთან, რათა ბავშვმაც უკეთ შეძლოს სახელდება და აღწერა იმის, თუ რეალურად რისი ეშინია,“ - აღნიშნულ საკითხზე მარიამ სისაურმა ტელეკომპანია „რუსთავის 2“-ის გადაცემაში „დილა უქმეებზე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დილა უქმეებზე“

წაიკითხეთ სრულად