Baby Bag

„მიდგომა „ახლა თუ არ ისწავლა ამან, მერე ნახე რა იქნება,“ არასწორია. ის ბავშვებთან ურთიერთობის ძალიან აგრესიულ ფორმას ბადებს,“ - ბაკურ კოტეტიშვილი

„მიდგომა „ახლა თუ არ ისწავლა ამან, მერე ნახე რა იქნება,“ არასწორია. ის ბავშვებთან ურთიერთობის ძალიან აგრესიულ ფორმას ბადებს,“ - ბაკურ კოტეტიშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა ოჯახში არსებულ იერარქიულ სისტემაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვისთვის სილაღის და თავისუფლების ზედმეტად შეზღუდვა არასწორია:

„ოჯახში აუცილებლად დგება იერარქიული სისტემა. არცერთ სისტემას არ აწყობს ამბოხი. ხომ გახსოვთ „ვერის უბნის მელოდიებში“ როგორც არის: „ნუ იქნება მხოლოდ ბუნტი.“ ბავშვი თავისი ბუნებით არის აბსოლუტურად ლაღი და თავისუფალი. ზრდასრულები, ოჯახი და მთლიანად საზოგადოება, ​ვცდილობთ, რაც შეიძლება მალე გადმოვიყვანოთ ბავშვი ჩვენს წეს-ჩვეულებებზე, რომ ის იყოს უფრო მართვადი. ამის მიზანი ისაა, რომ მე დისკომფორტი არ შემიქმნას. ამიტომ ვიგონებთ უამრავ სისტემას. მიდგომა: „ახლა თუ არ ისწავლა ამან, მერე ნახე რა იქნება,“ ეს რა თქმა უნდა არასწორია. ასეთი მიდგომა ბავშვებთან ურთიერთობის ძალიან აგრესიულ ფორმას ბადებს.“

​ბაკურ კოტეტიშვილმა აღნიშნა, რომ აკრძალვები ბავშვებთან ურთიერთობას ყველაზე მეტად აფუჭებს:

„პირველი, რაც გვიფუჭებს ყოველთვის ურთიერთობებს არის აკრძალვების ფენომენი. ნებისმიერ საკითხში ჯ​ერ არის ქმედება და მერე მისი აკრძალვა. ჩვენ ვიწყებთ „არ შეიძლებათი.“ ძალიან მარტივი მაგალითი: სანამ ბავშვი დამოუკიდებლად გაივლის, ის ხედავს და უყურებს, რომ დედამ დღის განმავლობაში ვერც დავთვლით რამდენჯერ გამოაღო კარადა, აიღო რაღაც ნივთი, ჩადო და დახურა ისევ. ეს იმდენად ბევრჯერ გაიმეორა დედამ და ბევრჯერ აჩვენა, რომ ბავშვს არც აქვს სურვილი კითხვა დასვას, ეს შეიძლება თუ არ შეიძლება. თუ დედა აკეთებს ამას, ე.ი. შეიძლება. გაიარა თუ არა ბავშვმა, მივიდა კარადასთან, გამოაღო და დაიწყო იქიდან რაღაცების ამოღება. ჩვენ ამას ვეძახით „აურია,“ სინამდვილეში გაეცნო. ჩვენ მივდივართ და ვეუბნებით: „არ შეიძლება, ნუ აღებ!“ ამ დროს ვასწავლეთ, რომ გაეღო. ასეთი უამრავი ქმედებაა ოჯახში. ჩვენს ქმედებას ბაძავენ ბავშვები. როდესაც ამას აკეთებენ, ჩვენ მერე შენიშვნას ვაძლევთ.“

ბაკურ კოტეტიშვილის თქმით, ადამიანები „შავი კატის“ ფენომენს ქმნიან, რომელსაც ბევრი პრობლემის გამომწვევ მიზეზად ასახელებენ:

„ადამიანებს გვჩვევია „შავი კატის“ ფენომენის არსებობა. ვიგონებთ შავ კატას, რომელსაც დავაბრალებთ რაღაც-რაღაცებს. ჩემს ბავშვობაში ასეთი შავა კატა იყო ტელევიზორი. ​ნელ-ნელა ეს შავი კატა ჩამოვიდა ტელეფონამდე. ძალიან მარტივია, რომ იმას დავაბრალოთ რაღაც და არ განვსაზღვროთ ვითარება, თუ რატომ იყენებს ადამიანი ასე ხშირად ტელეფონს. სინათლე ძალიან კარგი რამ არის, მაგრამ გააჩნია, როგორ გამოვიყენებთ მას. შეიძლება სინათლემ თვალი გაგვიფუჭოს კიდეც და დაგვაბრმავოს.“

„ძალიან ხშირად მქონია შემთხვევა, როდესაც პაციენტებს უთქვამთ, რომ ბავშვს თავის ტკივილი აქვს და პირველი განსაზღვრება აქვთ, ხომ არ უყურებს დიდხანს ტელეფონს. ტელეფონი არაფერ შუაშია ამ დროს თავის ტკივილთან. თუ მას მხედველობის პრობლემა აქვს ან კისრის არასწორი მდებარეობა, აქედან ტკივა თავი. ​ნაცვლად იმისა, რომ ეს გავიაზროთ, ყველაფერს ვაბრალებთ ტელეფონს. ტელეფონის მაგივრად რომ წიგნი ეჭიროს და ბავშვს იგივე დაემართოს, არავინ წიგნს არ დააბრალებს. წიგნი კარგია, ასე ვიცით და ტელეგონი - ცუდი. ამ ვითარებაში ტელეფონიც და წიგნიც ერთსა და იმავე პირობას ქმნის, რომ ბავშვს ან თვალები დაეძაბოს, თუ მხედველობის პრობლემა აქვს, ან არასწორი მდებარეობის გამო კისრის კუნთები დაეჭიმოს. წიგნი კარგია და ტელეფონი ცუდია არის „შავი კატის“ ფენომენი,“ - აღნიშნულ საკითხზე ბაკურ კოტეტიშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​პირადი ექიმი - მარი მალაზონია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„მთავარია ბავშვის დაცულობა. რაც უნდა საშინელება ტრიალებდეს გარშემო, ბავშვი დაცულად უნდა იყ...
​​ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტეტიშვილი საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „დღის კოდი“ ბავშვებში რთული ქცევის გამოვლენისა და მისი სწორად მართვის შესახებ საუბრობს. ბაკურ კოტეტიშვილი აღნიშნავს, რომ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა მნიშვნელობა აქვს პირადი სივრცის არსებობას ბავშვის ცხოვრებაში?

რა მნიშვნელობა აქვს პირადი სივრცის არსებობას ბავშვის ცხოვრებაში?
რა მნიშვნელობა აქვს პირადი სივრცის არსებობას ბავშვის ცხოვრებაში, რა ფსიქოლოგიური პრობლემები შეიძლება შეუქმნას ბავშვს პირადი სივრცის დარღვევამ მშობლის მიერ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ფსიქოლოგიის მაგისტრი თათია მჟავია.
- ხშირად მშობლები ისე, რომ ვერ აცნობიერებენ ბავშვების პირად სივრცეს არღვევენ.
 ბავშვებისთვის პირადი სივრცის მნიშვნელობაზე რომ ვისაუბროთ.
- პირველ რიგში, საჭიროა განვმარტოთ, რა არის პირადი სივრცე და რას ნიშნავს პირადი სივრცის დარღვევა. პირადი სივრცე შეიძლება განისაზღვროს, როგორც კომფორტული მანძილი ჩვენსა და სხვა ადამიანს შორის, რომელსაც ესაუბრებით. ეს არის ადამიანის გარშემო არსებული უხილავი საზღვარი, რომელსაც იგი ფსიქოლოგიურად თავისად თვლის. პირადი სივრცის არსებობა გვეხმარება თავი დაცულად და კომფორტულად ვიგრძნოთ. თუ ვინმე შემოიჭრება თქვენს პირად სივრცეში ეს ნიშნავს, რომ ის ძალიან ახლოსაა თქვენთან და არღვევს თქვენს პერსონალურ საზღვრებს.
ბავშვის ასაკის მატებასთან ერთად იზრდება პირადი სივრცის ზრდის მოთხოვნილებაც. დაახლოებით 1 წლის ასაკიდან, როდესაც პატარები ცდილობენ დამოუკიდებლად გადადგან ნაბიჯები, სწორედ მაშინ იწყება საკუთარი სივრცის აღქმა და პირადი სივრცის მოთხოვნილება.
პირადი სივრცის მნიშვენლობა იზრდება გარდატეხის პერიოდში, როდესაც მოზარდი ცდილობს, შეისწავლოს საკუთარი თავი, როგორც ოჯახის წევრებისაგან დამოუკიდებელი პიროვნება. პირადი სივრცის საჭიროებას ზრდის ასევე, მოზარდის ორგანიზმში მიმდინარე ფიზიკური ცვლილებებიც. ბავშვის განვითარების ყველა ეტაპზე მნიშვენელოვანი ფაქტორია, რომ ისინი გრძნობდნენ მშობლებისა და ოჯახის წევრების მხრიდან მხარდაჭერასა და მათი პირადი სივრცის პატივისცემას.


​ 
- რა ფსიქოლოგიური პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს პირადი სივრცის რღვევამ ბავშვებში?
- ხშირად პირადი სივრცის რღვევა ასოცირდება დისკომფორტის, დაუცველობისა და შიშის განცდასთან. რა თქმა უნდა, ბავშვებთან ეს განცდები უფრო გამძაფრებულია. საკუთარი პირადი სივრცის არსებობა ბავშვს ეხმარება თავი დაცულად და მშვიდად იგრძნოს, პატარამ უნდა იცოდეს, ვის აქვს შეხების, ჩახუტების უფლება.
როდესაც ბავშვი ან მოზარდი არ ფლობს ინფორმაციას პირადი სივრცის შესახებ, ისინი ხშირად არღვევენ სხვის პირად სივრცესაც, რაც თავისთავად ქმნის სოციალურ, სირთულეებს, პატარებს უჭირთ თანატოლებთან და უფროსებთან კონტაქტი, ვერ ახერხებენ თანატოლებთან კომუნიკაციის სწორად დაამყარებას. 

- შესაძლოა თუ არა მცირეწლოვან ასაკში პირადი სივრცის დარღვევამ ზრდასრულ პერიოდში რაიმე სახის პრობლემა შეუქმნას ბავშვს?
- თუ ზრდასრული ადამიანი ვერ ახერხებს, დაიცვას საკუთარი პირადი სივრცე, ის ვერ შეძლებს, პატივი სცეს სხვის პირად სივრცესაც. ასეთ დროს პრობლემები ჩნდება ინტერპორსნალურ და სოციალურ ურთიერთობებში. პიროვნებას უჭირს საკუთარი სურვილებისა და განცდების გაცნობიერება და რეალიზება.
- რას ურჩევდით მშობლებს?
- მშობლებს ვურჩევ, ბავშვებს რაც შეიძლება დროულად, ასაკის შესაბამისად მიაწოდონ ინფორმაცია პირადი სივრცის შესახებ. ოჯახის წევრები ბავშვებისთვის ერთგვარი „როლური მოდელები“ ვართ, ჩვენს მაგალითზე ისინი სწავლობენ საკუთარი და სხვისი პირადი სივრცის პატივისცემას. ოჯახში შეძლებისდაგვარად უნდა იყოს გამოყოფილი ბავშვისთვის პირადი ოთახი ან კუთხე. ხშირად უფროსები ისე ვარღვევთ ბავშვებისა და მოზარდების პირად სივრცეს, რომ ვერც კი ვაცნობიერებთ ამას. ამიტომაცაა მნიშვნელოვანი ბავშვობისა და მოზარდობის პერიოდში მათი მხარდაჭერა და მოსმენა, პირველ რიგში, ბავშვები თავს დაცულად თქვენ გვერდით უნდა გრძნობდნენ.
 შეეცადეთ, ბავშვის ოთახში არ შეხვიდეთ დაკაკუნებისა და ნებართვის გარეშე, ანგარიში გაუწიეთ მის „არას“, მიეცით უფლება დამოუკიდებლად მოიწესრიგოს თავი (ასაკის შესაბამისად). ასეთი მიდგომით პატარები სწავლობენ თქვენი პირადი სივრცის პატივისცემასაც. პირადი სივრცის უზრუნველყოფა მოზარდს უქმნის განცდას, რომ მშობლები და გარშემომყოფები მას პატივს სცემენ.


ბავშვისთვის პირადი სივრცის სწორად დაწესება ისეთივე მნიშვენლოვანია, როგორც თქვენი ზრუნვა და სიყვარული, ამიტომ არ მოერიდოთ თქვენი შვილებისთვის სათანადო ცოდნის მიწოდებას პირადი სივრცის შესახებ და არასოდეს შეეცადოთ ზედმეტად დაარღვიოთ მათი პირადი საზღვრები. 

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად