ფსიქოლოგმა ნინო გოგიჩაძემ ადამიანის ჯანმრთელობასა და კეთილდღეობაზე ბავშვობის ტრავმის ნეგატიური გავლენის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ნეგატიური გამოცდილების მქონე ადამიანებს სომატური ჩივილები ხშირად აწუხებთ:
„ექიმებს გაუჩნდათ აზრი, რომ ეკვლიათ ისეთი პაციენტები, რომლებსაც სომატური ჩივილები ჰქონდათ. აღმოაჩინეს, რომ ამ ადამიანებს ჰქონდათ ნეგატიური ბავშვობის გამოცდილება. ძალიან პოპულარული კვლევებია ამ საკითხთან მიმართებაში. აღმოჩნდა, რომ ადამიანებს, რომლებსაც აქვთ ნეგატიური ბავშვობის გამოცდილება, სიცოცხლის ხანგრძლივობა 20 %-ით უფრო ნაკლები აქვთ. რაც უფრო მეტი ნეგატიური გამოცდილება გაქვს, მით უფრო მოსალოდნელია, რომ შენი ჯანმრთელობის პრობლემები გამოჩნდეს მოგვიანებით. ის ადამიანები, რომლებსაც აქვთ ნეგატიური ბავშვობის გამოცდილება, მიდრეკილები არიან თავის თავს შეუქმნან რისკები. აქ ვსაუბრობთ სარისკო ქცევაზე, დაწყებული მანქანის სწრაფად ტარებიდან, კრიმინალურ დანაშაულში მონაწილეობით დასრულებული.“
ნინო გოგიჩაძემ აღნიშნა, რომ ტრავმული გამოცდილების მქონე ადამიანის ტვინი სხვანაირია და მას სიამოვნების განსხვავებული განცდა აქვს:
„ტვინი სხვანაირია, ტვინისთვის სიამოვნების განცდა სხვა რამეს ნიშნავს. თვითონ ეს ადამიანები, როგორც წესი, ხდებიან მოძალადეები. ხშირია გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები და სასუნთქ გზებთან დაკავშირებული სირთულეები. იქ, სადაც ოჯახში არის პრობლემური სიტუაცია, ხშირი ყვირილი, შეთანხმების ნაკლებობა, ბავშვებს ხშირად აქვთ სუნთქვასთან დაკავშირებული პრობლემები, ხშირი ავადობა სასუნთქი გზების, ბრონქული ასთმა და ა.შ.“
„თითქოს უხილავი ტრავმა, რომელმაც ისე ჩაიარა, რომ ვერც დავინახეთ, შეიძლება თვითონ ადამიანმაც ვერ დაინახოს. ჩვენი ფსიქიკის თავდაცვითი მექანიზმი არის ის, რომ შეიძლება ჩაკეტოს და მოგონება დაივიწყოს. თუ ჩვენ რაღაც ამოვჭერით, დავხურეთ და შევინახეთ, გვეკარგება მთლიანობის განცდა. ტვინის ტრავმაა ფსიქოლოგიური ტრავმა და ტვინში ჩნდება ეს კოლტი. მას აღარ შეუძლია ისე მუშაობა, უარესდება სწავლის შესაძლებლობა, ადამიანებს უჭირთ სიტუაციაში ორიენტაცია,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნინო გოგიჩაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.
,,ყველაფრის იუმორში გადატანა მეგობრულ ურთიერთობას შესაძლოა აძლიერებდეს, მაგრამ ქორწინებაში არამომგებიანია''
სიცილისა და დაცინვის თემაზე ფსიქოლოგმა გაგა ნიჟარაძემ პირველი არხის გადაცემაში ,,დღის კოდი'' ისაუბრა.
,,სიცილის წარმომავლობაზე დიდი კამათი იყო, ბევრ ადამიანს „უმტვრევია“ თავი. ითვლებოდა რომ სიცილსა და იუმორზე მონოპოლია ადამიანს აქვს, მაგრამ ამ ბოლო დროს აღმოაჩინეს, რომ მთლად ასე არ არის. უმაღლეს მაიმუნებში - შიმპანზეს, ორანგუტანგს, გორილას აქვთ იუმორის მსგავსი რამ, იცინიან ღიტინის დროს, სპეციფიკურ გამომეტყველებას ღებულობენ უწმაწურ ქმედებებზე, რომელსაც თვითონვე აკეთებენ და უხარიათ. რა თქმა უნდა, მას შემდეგ იუმორმა ფორმირება განიცადა და ბევრი მოსაზრება არსებობს თუ რატომ განვითარდა. პირველი, ეს არის სტრესის მოსახსნელი საშუალება და მეორე, ფლირტი. იუმორის მქონე ადამიანები, განსაკუთრებით მამაკაცები, წარმატებით სარგებლობენ საწინააღმდეგო სქესთან.''
გაგა ნიჟარაძის თქმით, ითვლება, რომ ადამიანს იუმორი უჩნდება პირველი წლის ბოლოდან. როდესაც ერთი წლის ბიჭი ან გოგო ხედავს, რომ დედამისი მის საწოვარიან ბოთლს იღებს და ვითომ სვამს, ამაზე ეღიმება. ესე იგი, ის ხედავს შეუსაბამობას, შეუსაბამობა კი აუცილებელი ნიშანია იუმორისა. ერთი ფრანგი ფსიქოლოგი აღწერს შესანიშნავ ამბავს. ზაფხულის დილაა, ის ზის თავის ოთახში და შემოდის მისი პატარა შვილიშვილი, სამი წლის გოგო. მიდის და ეუბნება- „ბაბუ, საღამომშვიდობისა“ (ამ დროს დილაა) და ამაზე ბავშვი იცინის. ეს არის დიდი ნაბიჯი ადამიანის განვითარებაში, როდესაც ის ხვდება, რომ შეუძლია გადატრიალების შექმნა სამყაროში, თავისი სიტყვით. ანუ, შეუძლია თქვას დილით - საღამომშვიდობის და ამით არ დაინგრევა ქვეყანა.
,,როდესაც ადამიანი ცუდ მდგომარეობაშია და ამ დროს, იუმორს არ კარგავს, ეს მის თავისუფლებაზე მეტყველებს. ცნობილ პოეტს, ფრანცუა ვიიონს ჩამოხრჩობა მიუსაჯეს და მან სიკვდილის წინ დაწერა - „რას იწონის ჩემი ტანი, ხვალ ჩემი კისერი გაიგებს“- ამას რომ დაწერ სიკვდილის წინ დიდი შინაგანი თავისუფლების მატარებელი უნდა იყო.''
როგორც ფსიქოლოგი აღნიშნავს, იუმორის გრძნობა არის ინდივიდუალური. სად გადის ზღვარი არ ვიცი, ვიღაცას აქვს, ვიღაცას არა. აი მაგალითად, მე წამიკითხავს ნაწარმოები, რომელიც თურმე იუმორისტულად არის დაწერილი, მაგრამ ვერ მივხვდი, გერმანული იუმორია ასეთი. ასევე, ეთნიკური იუმორიც თავისებურია, ის რაც ერთ ადგილას სასაცილოა, მეორეგან სრულიად შეუსაბამოა.
,,ხშირად, იუმორი არის თავდაცვის საშუალება. აი, ახლა მე რომ ჩამოვვარდე ამ სკამიდან, შევეცდები გავიცინო, რადგან ამ მარცხის გადაფარვას იუმორით შევძლებ. მაგალითად, საშუალო ასაკის მასწავლებელი, რომელიც მარტოა სახლში და დაჯდომის დროს ჩაუტყდა სკამი, არაფერს იტყვის, შეიძლება ქმარი მოიხსენიოს, რატომ არ იყიდა სკამიო და ა.შ. ის არ ეცდება იუმორი შემოიტანოს მოქმედებაში. ასევე იქნება პირველ კლასელებთან, რადგან ამ ბავშვების წინ ეს მარცხი მის თვითშფასებას ზიანს არ მიაყენებს, მაგრამ თუ იგივე მოხდა თანამშრომლების თანდასწრებით, მაშინვე დაიწყებს სიცილს,'' - დასძინა გაგა ნიჟარაძემ.
რამდენად შეიძლება დაცინვა იყოს მსუბუქი?
,,თუ რომის პაპს დასცინებ - ერთია და თუ შენს მეგობარს - მეორე. ყველაფრის იუმორში გადატანა მეგობრულ ურთიერთობას შესაძლოა აძლიერებდეს, მაგრამ ქორწინებაში არამომგებიანია. თუ პრობლემა იუმორში გადაჰყავს ქმარს, ცოლი ამას ვერ გაუგებს. ასე რომ, იუმორს თავისი ადგილი აქვს.
ასევე, არსებობს შავი იუმორი, როდესაც ვიცინით ისეთ რამეზე, რაზეც არ უნდა ვიცინოდეთ. შავი იუმორის განსაზღვრებაა ასეთი, რომ ის ჰგავს ფეხებს, ზოგს აქვს, ზოგს არა. ცნობილია, რომ შავკანიანები, შავკანიანების შესახებ ანეგდოტებზე არანაკლებად იცინიან, ვიდრე თეთრკანიანები. ეს იმის მაჩვენებელია რომ ორ ერს შორის გარკვეული დაძაბულობა არსებობს, მაგრამ სერიოზული არა. აი, ოსური ანეგდოტები იმ დღეს მოისპო, როდესაც ცხელ ფაზაში გადავიდა ქართულ-ოსური ურთიერთობები.
ბატონი ზიგმუნდ ფროიდი ამბობდა, რომ ანეგდოტის სამი ძირითადი თემა არსებობს: სექსი, ტუალეტი და პოლიტიკა. დიდი ხანია აღარ გამიგია პოლიტიკაზე ანეგდოტები (როგორც ორთქლის გამოშვების საშუალება), რაც შეიძლება იმის ნიშანი იყოს რომ არ ვართ ისე ცუდად, რომ ეს დაგვჭირდეს. ადამიანს, რომელსაც თვითონ უფლებები დათრგუნული აქვს და არ არის კარგად, ყველაზე ძლევამოსილი ფიგურა გამოჰყავს ისე, როგორც იდიოტი.''
,,ინტერნეტის დიდი ჭია არ ვარ და კარგად არ ვიცნობ ამ სამყაროს, მაგრამ შემიძლია ვთქვა, რომ როდესაც პასუხისმგებლობა მოხსნილია (ანონიმურობიდან გამომდინარე), ადამიანი აკეთებს უფრო უარყოფითს, ვიდრე მაშინ როდესაც ეშინია რომ გამოიჭერენ.''
