Baby Bag

„ბავშვი თავზე დაგაჯდება მაშინ, როდესაც გონიერს არ გახდი მას, კულტურას და ზნეობას არ ჩაუნერგავ,“ - შალვა ამონაშვილი

„ბავშვი თავზე დაგაჯდება მაშინ, როდესაც გონიერს არ გახდი მას, კულტურას და ზნეობას არ ჩაუნერგავ,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ეგოისტური აღზრდის შესახებ ისაუბა. მან აღნიშნა, რომ მშობლები ბავშვთან ურთიერთობაში არაცნობიერად ავლენენ ეგოიზმს:

„ვიდრე შენ არ შეიცვლები, შენი აღზრდა არ შეიცვლება. შენ გინდა, რომ შენი ბავშვი შენ მიირგო. რაც ცხოვრებაც შენ გაიარე, რა გამოცდილებაც შენ შეგექმნა, ის განზოგადება შენთვის ჭეშმარიტებაა და გინდა, რომ ბავშვი ამ ჭეშმარიტებას დაექვემდებაროს. თუ გადის იქიდან, აუკრძალავ, უყვირი, შეიძლება გაულაწუნო კიდეც, ვის როგორი ხასიათი აქვს იმაზეა დამოკიდებული ეს. ეს არის აღზრდის ეგოიზმი, არაცნობიერი ეგოიზმი. განა გინდა, რომ ასეთი ეგოისტი იყო, არ გინდა, მაგრამ ქვეცნობიერად გინდა, რომ ბავშვი შენს სასარგებლოდ ცხოვრობდეს.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ბავშვებთან თითის ქნევით და მუქარით საუბარი არ არის რეკომენდებული:

„ვიტყვით ხოლმე, რომ ბავშვები ჩვენი ყვავილები არიან, ჩვენი მომავალი არიან. რატომ ჩვენი? თავიანთი მომავალი არ არიან? რატომ ჩვენი მომავალი? რამდენი ბავშვია გზააბნეული, ჩვენგან შეზღუდული და რაღაცით დაჩაგრული, მაგრამ ჩვენ ამას ვერ ვხედავთ. „არ მოიქცე ისე, მოიქეცი ასე, არ წახვიდე, არ მიხვიდე,“ - მბრძანებლობაა სახლში. ეს არის პედაგოგიკა თითის ქნევით. ძალიან საშიში თითია საჩვენებელი თითი, ყველაზე გაუზრდელი თითია ჩვენს თითებს შორის. ნაცვლად იმისა, რომ გზა უჩვენო ბავშვს, თითს უქნევ. თითის ქნევა რა არის? მუქარაა. ბავშვები იზრდებიან ჩვენს ავტორიტარიზმში. გვგონია, რომ ბავშვს თუ მაგრად არ ჩაიჭერ ხელში, ის ხელიდან გაგისხლტება და თავზე დაგაჯდება მერე.“

შალვა ამონაშვილმა აღნიშნა, რომ თუ ბავშვს კულტურას და ზნეობას არ ჩავუნერგავთ, ის უფროსებისადმი პატივისცემას არ გამოიჩენს:

„ბავშვი თავზე დაგაჯდება მაშინ, როდესაც გონიერს არ გახდი მას, კულტურას და ზნეობას არ ჩაუნერგავ. სამაგიეროდ, შიშს ჩაუნერგავ, მორჩილებას ჩაუნერგავ, შენს აზრებს ჩაუდებ თავში, ნაცვლად იმისა, რომ თავისი აზრები განავითაროს. გამოვიდა, რომ ბავშვი ჩვენ მივიმსგავსეთ. როგორც ჩვენ ვართ, ისეთები გვინდა, რომ იყვნენ ბავშვები. განვითარდება ქვეყანა ასეთი ბავშვებით?“

„თქვენი ბავშვები არიან მოვლენები. თუ ბავშვი მოვლენაა და თუ ის თავისი გზით მოვიდა, თავის თავში ეს გზა ჩადებულია, თუ იმას ყველაფერი შეუძლია, მაშინ როგორ უნდა მოვექცეთ ამ ბავშვს სახლში ან სკოლაში? ბრძანებებით არ შეიძლება, თანასწორობით! დიდს დიდი გამოცდილება აქვს, ნაკითხობა აქვს, ცხოვრება გავლილია, პატარა მინდობილია ამ დიდზე. ჩვენ არც კი უნდა ვაგრძნობინოთ, რომ მე დიდი ვარ და შენზე მეტი ვიცი, უნდა გავუტოლოთ თავი,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო: აზროვნების აკადემია

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„მშობლებს ვურჩევ, აღზარდონ ბავშვები იმედით, რომ უთუოდ კარგი შვილები გაეზრდებათ,“ - შალვა ა...
​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა 90 წლის იუბილეზე თავისი განვლილი ცხოვრება შეაფასა. მისი თქმით, ის ახლა აჯამებს ცხოვრებას და ამ სიმაღლიდან ბევრი რამის დანახვა შეუძლია:„ამ სიმაღლიდან ძალიან ბევრი კარგი...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად