Baby Bag

„ასოციალური ქცევა, ცუდი მოქცევა, ჩხუბი, კონფლიქტები, დაზიანება - ამით მოზარდი გვთხოვს: მომაქციეთ ყურადღება!“

„ასოციალური ქცევა, ცუდი მოქცევა, ჩხუბი, კონფლიქტები, დაზიანება - ამით მოზარდი გვთხოვს: მომაქციეთ ყურადღება!“

ექიმმა, ფსიქიატრმა ნატალია ნანეიშვილმა ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში დემონსტრაციულ ქცევაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ასოციალური ქცევით, ცუდი მოქცევით, ჩხუბით, კონფლიქტებით მოზარდი ითხოვს: მომაქციეთ ყურადღება!

„სამედიცინო თვალსაზრისით, დესტრუქციული ქცევაც და აგრესიაც არის დემონსტრაციული ქცევის ​ერთ-ერთი გამოვლინება. დემონსტრაციული ქცევა ყალიბდება ბავშვთა ასაკიდან. დემონსტრაციული ქცევით ბავშვი ცდილობს, ყურადღება მიიპყროს ყველანაირი გზით. თუ მისი დემონსტრაცია და სურვილი, იყოს მუდმივად ყურადღების ცენტრში, არის ნოყიერ ნიადაგზე, მაშინ შეიძლება ბავშვმა თავისი სწრაფვები გადაიტანოს სწავლაზე, სპორტზე და იყოს წარმატებული. თუმცა აქვე აღსანიშნავია, რომ ის სწავლობს უკეთესად იქ, სადაც აქებენ, რადგან სულ უნდა შექება. თუ რაღაცაში წაიბორძიკა და ვერ ისწავლა, ადანაშაულებს მასწავლებელს... გარემო ფაქტორია მისთვის ყოველთვის დამნაშავე. დემონსტრაციული ქცევის მეორე სახე უფრო პასიურია. დემონსტრაცია ვლინდება იმაში, რომ ვიღაცას თავი შეაცოდოს. იქ, ერთ ადგილას საშინებელებს ჰყვება ოჯახზე, სკოლაზე, ანუ ყურადღების ცენტრში უნდა იყოს იმით, რომ სხვას შეაცოდოს და შეაყვაროს თავი. მესამე დესტრუქციული ქცევა ეს არის აგრესიული, დეზორგანიზაციული ქცევა, რომელიც მოზარდებში ასევე ყურადღების მიპყრობის საშუალებაა. ასოციალური ქცევა, ცუდი მოქცევა, ადიქტური ქცევა ან დამოკიდებულება, ჩხუბი, კონფლიქტები, დაზიანება... ამით რას გვთხოვს მოზარდი? - მომაქციეთ ყურადღება! დეფიციტია ყურადღების,“ - აღნიშნა ნატალია ნანეიშვილმა.

ფსიქიატრის თქმით, ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში ჩამოყალიბებული ქცევის პატერნი პიროვნებას მთელი სიცოცხლის მანძილზე გასდევს:

„მოზარდის ქცევა მრავალფაქტორიანია. ყველა უნდა იყოს ჩართული მის გარშემო ქცევაში. რა არის პერსონოლოგიური აშლილობა, ადრე რომ ფსიქოპატია ერქვა? - ეს არის ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში ჩამოყალიბებული ქცევის პატერნი, რომელიც მას გასდევს მთელი სიცოცხლის მანძილზე და ხელს უშლის ნორმალურ სოციალურ ურთიერთობებში. ანუ როგორც გაიზარდა, მისი ჩამოყალიბების გარკვეულ ეტაპზე ან მისი სოციალური სფერო იყო აგრესიული, ანუ მისთვის ნორმაა ასეთი ქცევა, თუ იჩხუბებ, ვიღაცას სცემ, წაართმევ, წაგახალისებს, ამით ყურადღება მიიპყრო და წაგახალისა, ან პირიქით, ისე გჩაგრავდნენ და არაფრის უფლებას არ გაძლევდნენ, რომ გინდა გამოავლინო. და უკვე მოზარდ ასაკში ეს დესტრუქციული ქცევა არის ქცევის მოდელი, რომელიც სტრესულ სიტუაციაში, ყველგან არის თავის გამოჩენის საშუალება. დესტრუქციული ქცევა და აგრესია არ არის მხოლოდ ფიზიკური აგრესია, მათ შორის არის, ვერბალური აგრესია - გინება, შეურაცხყოფა, უხეში მიმართვა, სხვების აზრის დემონსტრაციული უგულვებელყოფა. ამის უკან დგას ადამიანის სურვილი, თავი გამოიჩინოს, როგორც ბავშვმა. ასეთ ადამიანებს ძალიან დაბალი თვითშეფასება აქვთ შინაგანად, გარეგნულად არა. ეს არის იარლიკებდაკერებული, მიწებებული ფასადი. სინამდვილეში მხოლოდ ეს აგრესია აძლევს საშუალებას, თავი აიმაღლოს სხვაზე, მაგრამ ამავე დროს, წახალისებულია მისი გარემოს მიმართ და ამით ის იმ გარემოში თავს იმკვიდრებს,“ - აღნიშნა ექიმმა, ფსიქიატრმა ნატალია ნანეიშვილმა.

წყარო: გადაცემა ​„შემდეგი გაჩერება“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედე​ბის ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს - რა არის ტანტრუმი და როგორ ვმართოთ ის?

რა არის ტანტრუმი, როგორ ვლინდება და როგორ გავუმკლავდეთ მას? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე.

- მარი, რომ განვმარტოთ, რა არის ტანტრუმი?

- ტანტრუმი არის ემოციების „ამოხეთქვა“, რაც ადრეულ ასაკში ხშირად ვლინდება გადაღლილობის, იმედგაცრუების, ბრაზის გამო. ასეთ დროს ბავშვი ტირის, ყვირის, ფეხებს აბაკუნებს, წვება იატაკზე. შეიძლება გამოავლინოს თვითდამაზიანებელი ქცევაც.

- რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს, რომ თავიდან აიცილონ ბავშვის მსგავსი ქცევა?

- მშობლებს ვურჩევ, რომ ბავშვებს საზღვრები დაუწესონ. აუცილებელია ჰქონდეთ განსაზღვრული რუტინა. პატარებს ადრეული ასაკიდანვე ასწავლონ სასურველის მიღების გადავადება „ჯერ“ და „შემდეგ“. მაგალითად, ჯერ დავითვალოთ სამამდე და მერე გავაგოროთ ბურთი ან მერე ჩამოვსრიალდეთ სასრიალოზე. ექვსი თვის ბავშვი ბუნებრივია, რომ სასურველს ტირილით მოითხოვს, მაგრამ 4 წლის ბავშვთან, რომელსაც შეუძლია მეტყველება, ეს ნორმად არ უნდა ჩათვალოს მშობელმა. მეტყველებას ხაზს ვუსვამ, რადგან ხშირად ტანტრუმის მიზეზი ისიც არის, რომ ბავშვი მშობელს ვერ აგებინებს, რა უნდა.

- თუ უკვე დაეწყო ბავშვს ტანტრუმი, ამ შემთხვევაში რას ვაკეთებთ?

- მშობელი უნდა დააკვირდეს, როდის ვლინდება ტანტრუმი, რა არის მისი წინაპირობა და რა შედეგს იღებს ბავშვი. მაგალითად, თუ მაღაზიაში ყოფნის დროს ბავშვი ითხოვს სათამაშოს, მშობელი თავიდან უარს ეუბნება, მაგრამ მას შემდეგ, რაც ბავშვი ძირს გაწვება, იტირებს, იყვირებს, თანხმდება და ყიდულობს ამ სათამაშოს, მას ეს ქცევა აუცილებლად განუმტკიცდება. ბავშვმა უკვე იცის, რომ სხვა დროსაც შეძლებს სასურველის მიღებას მსგავსი ქცევით. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ტანტრუმით ვერ მიიღოს სასურველი. ტანტრუმი არა მხოლოდ სასურველის მიღებისთვის, ხშირად რაიმეს თავიდან არიდებისთვისაც ვლინდება. მაგალითად, ბავშვი უარს აცხადებს ხელების დაბანაზე, ან სახლიდან გასვლის წინ ფეხსაცმლის ჩაცმაზე. ამ შემთხვევაშიც არ უნდა დანებდეს მშობელი, უნდა შეამოწმოს, რამდენად კომფორტულია ფეხსაცმელი ბავშვისთვის, ან წყალი ხომ არ არის ძალიან ცხელი.
ეს რეკომენდაციები პირდაპირ, ხისტად არ უნდა შევასრულოთ, აუცილებლად უნდა დავაკვირდეთ ტანტრუმის გამოვლენის წინაპირობასაც. მშობელმა ასევე უნდა ასწავლოს ბავშვს მარტივი ინსტრუქციების შესრულება, ამისთვის კი უმარტივესი გზაა ბავშვის მაქსიმალური ჩართვა ოჯახის რუტინაში, უნდა მივცეთ პატარა დავალებები და განსაკუთრებულად შევაქოთ, როდესაც შეასრულებს.

- არის თუ არა ისეთი შემთხვევები, როდესაც ბავშვმა მოაწყო ტანტრუმი, მაგრამ უმჯობესია ნაკლები ყურადღება გამოვიჩინოთ?

- ასეთ დროს, ბავშვები მშობლების რეაქციას აკვირდებიან ხოლმე. ამიტომ მნიშვნელოვანია თავი ისე მოვაჩვენოთ, თითქოს არ ვუყურებთ. ბავშვი უნდა რჩებოდეს ჩვენი თვალთახედვის არეში ან იყოს უსაფრთხო ოთახში, რომ არ დაიზიანოს თავი. როცა მშობელი შეამჩნევს, რომ იკლებს ტირილის, ყვირილის თუ სხვა გამოვლენილი ქცევის სიხშირე და ინტენსივობა, მხოლოდ ასეთ დროს შეუძლია გადაუტანოს სხვა რამეზე ყურადღება, დაეხმაროს დამშვიდებაში, მაგრამ ბავშვმა ტანტრუმით ვერ უნდა მიაღწიოს სასურველ შედეგს. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად