Baby Bag

​როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ მისი შვილი ბულინგის მსხვერპლია და რა ზომებს უნდა მიმართოს?

​როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ მისი შვილი ბულინგის მსხვერპლია და რა ზომებს უნდა მიმართოს?

როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ მისი შვილი ბულინგის მსხვერპლია და რა ზომებს უნდა მიმართოს? - ამ და სხვა თემებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ნინო ფირცხალაიშვილი.

- ქალბატონო ნინო, ზოგადად, რა არის ბულინგი და რემდენად საშიშია ბავშვებისთვის?

- ბულინგი ინგლისური სიტყვაა, მას ქართული შესატყვისი არ აქვს და ნიშნავს დაცინვას, აბუჩად აგდებას, დაშინებას, ჩაგვრას და ა.შ. იგი წარმოადგენს ხანგრძლივად განხორციელებულ ფიზიკურ და ფსიქოლოგიურ ძალადობას ინდივიდის ან ჯგუფის მხრიდან ინდივიდის მიმართ, რომელსაც მოცემულ სიტუაციაში არ შეუძლია თავის დაცვა.

უცხოეთში ათასზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომია გამოქვეყნებული ჩაგვრის პრობლემასთან დაკავშირებით. მრავალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ბულინგი/ჩაგვრა გავრცელებულია თითქმის ყველა ქვეყანაში. უნდა აღინიშნოს, რომ ბულინგი არ წარმოადგენს წარმავალ პრობლემას, ბევრი ბავშვისთვის ის ხდება მრავალწლიანი ტანჯვის მიზეზი. ბავშვი, რომელიც ბულინგის/ჩაგვრის მსხვერპლია, შეიძლება ხანგრძლივი დროის განმავლობაში ვერ განიკურნოს ფიზიკური დაზიანებებისგან ან განიცდიდეს მუდმივ შიშს, შფოთვას, თავს დამცირებულად ან დათრგუნულად გრძნობდეს, დაუქვეითდეს თვითშეფასება. შესაძლოა, ბავშვი ხშირად აგვიანებდეს გაკვეთილებზე ან აცდენდეს სკოლას. გაუარესდეს მისი სასწავლო წარმატება. ასეთი ბავშვები თავს არიდებენ სკოლაში ჩატარებულ ღონისძიებებში მონაწილეობას, კარგავენ მეგობრებს.
- ვის აზიანებს ბულინგი? სჭირდება თუ არა დახმარება ბულინგის გამტარებელს?
- ერთ-ერთი მკვლევარი როლანდი, ბულინგთან დაკავშირებით აღწერს „ბულინგ-სტრუქტურას“ - სოციალურ სისტემას, რომელიც მოიცავს: მჩაგვრელს (ბულინგის გამტარებელს), მსხვერპლს და დამკვირვებელს (პერიფერიულ მსხვერპლს). ბულინგი აზიანებს მასში მონაწილე ყველა პიროვნებას, როგორც ბულინგის გამტარებელს, ასევე მსხვერპლს და დამკვირვებელს, რაც უარყოფითად აისახება მათი ცხოვრების ხარისხზე. მრავალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ის მოსწავლეები, რომლებიც ახორციელებენ ბულინგს/ჩაგვრას, შემთხვევათა 95%-ში თავად არიან ბულინგის მსხვერპლნი. მკვლევარების განსაკუთრებულ ყურადღებას იპყრობს იმ ბავშვების პოზიცია, რომლებიც არ იყვნენ დაცინვის უშუალო მსხვერპლი. აღმოჩნდა, რომ მათი თვითშეფასება მნიშვნელოვნად ქვეითდება.
საინტერესოა ვიცოდეთ, რა მიზეზი უდევს საფუძვლად ბულინგის გამტარებელი ადამიანის ქცევას. მიზეზი შეიძლება მრავალი არსებობდეს. მაგალითად, პიროვნული თავისებურებები, ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები, ყურადღების ცენტრში ყოფნის სურვილი, საკუთარი უპირატესობის დემონსტრირების მძაფრი მოთხოვნილება, თანატოლთა წრეში ადგილის დამკვიდრების მცდელობა, დაბალი სოციალური სტატუსი, ოჯახის დაბალი კომპესანტორული პირობები და ა.შ. ამ მიზეზების არსებობა გვაძლევს საშუალებას ვიფიქროთ, რომ ბულინგის გამტარებელი საჭიროებს სპეციალისტის დახმარებას. ამასთანავე, საჭიროა ისეთი გარემოს შექმნა, სადაც მჩაგვრელი შეძლებს სოციალურად მისაღები ფორმით მოახერხოს საკუთარი პიროვნების წარმოჩენა, შესაძლებლობების გამოვლენა და ა.შ.
- როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ მისი შვილი ბულინგის მსხვერპლია?
- რიგ შემთხვევაში, ბულინგის მსხვერპლი ბავშვები მალავენ პრობლემას. ამიტომ მშობლები ყურადღებით უნდა იყვნენ მცირედი ცვლილებების მიმართაც კი. ბულინგის არსებობაზე შესაძლოა მიანიშნებდეს, რამდენიმე ფაქტორი:
  • ბავშვი ხდება ჩაკეტილი, თავს არიდებს სოციალურ ურთიერთობებს, კომუნიკაციას წყვეტს მეგობრებთან ან ოჯახის წევრებთან;
  • დაქვეითებულია გუნება-განწყობა;
  • მომატებულია შფოთვა და დაძაბულობა;
  • ბავშვს სხეულზე აღენიშნება ფიზიკური დაზიანებები;
  • ბავშვის პირადი ნივთები ხშირად იკარგება ან არის დაზიანებული;
  • ბავშვი თავს არიდებს სკოლას ან სასკოლო ღონისძიებებს;
  • მოულოდნელად უარესდება აკადემიური მოსწრება;
  • იცვლება კვებასთან ან ძილთან დაკავშირებული ჩვევები და სხვა.
- რა ზომებს უნდა მიმართოს მშობელმა თუ გაიგო, რომ მის შვილს აბულინგებენ?
- თუ არსებობს მცირედი ალბათობა იმისა, რომ ბავშვი ბულინგის მსხვერპლია, პირველ რიგში, მშობელი უნდა დაელაპარაკოს მას. მნიშვნელოვანია, ამ დროს მშობელი იყოს კარგი მსმენელი და გამოიჩინოს მოთმინება. ბავშვმა უნდა დაინახოს, რომ მისი გრძნობები მშობლისთვის მნიშვნელოვანია. მშობელი უნდა ფლობდეს დეტალურ ინფორმაციას: სად, როდის, რა სიხშირით და ვის მიერ ხორციელდება ჩაგვრა, რა სახის არის განხორციელებული ქმედებები, დადგინდეს შემსწრე პირების ვინაობა, რა შედეგი გამოიწვია მომხდარმა ფაქტმა და ა.შ. მშობელმა სიტუაციის მოგვარება არ აიღოს მხოლოდ საკუთარ თავზე, ბავშვთან ერთად იმსჯელოს პრობლემის მოგვარების გზებზე. მნიშვნელოვანია, ბავშვს ჰქონდეს განცდა, რომ თავად წყვეტს ამ პრობლემას, ის არ უნდა იქნეს წახალისებული თავდაცვის მიზნით ძალადობრივი მეთოდების გამოყენებაზე. თუ ჩაგვრა ხორციელდება სკოლის სივრცეში, მშობელმა უნდა მიმართოს სკოლის დირექტორს, ადმინისტრაციას, კლასის დამრიგებელს, ფსიქოლოგს, რათა ერთობლივი ძალისხმევით აღმოიფხვრას ჩაგვრის შემთხვევა. თუ ბავშვის მიმართ განხორციელებული ქმედება მოიცავს დანაშაულის ნიშნებს (ფიზიკური ძალადობა, მუქარა, გამოძალვა და სხვა), მშობელმა უნდა მიმართოს სამართალდამცავ ორგანოებს.
- ბულინგის შემთხვევები ხშირად სკოლაში ხდება. როგორ უნდა ჩაერიოს მასწავლებელი თუკი შეამჩნია ბულინგის ნიშნები?
- ბულინგის თითოეული შემთხვევა ძალზედ გასნხვავებულია. თუმცა, არსებობს საკითხები, რომელიც თანაბრად აქტუალურია ყველა სკოლისთვის. დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ადრეულ ინტერვენციას, რაც გულისხმობს ფსიქოგანათლებას, როგორც მოსწავლეების, ასევე მასწვლებლებისა და მშობლების კომპეტენციის ამაღლებას ბულინგის თემასთან დაკავშირებით. ბულინგის საწინააღმდეგო პროგრამის შემუშავებას და ჩართვას სასწავლო გეგმაში, მოსწავლეებისთვის სოციალური უნარ-ჩვევების განვითარებას, მშობლებთან აქტიურ თანამშრომლობას.
ბულინგის ნიშნების არსებობის შემთხვევაში მნიშვნელოვანია, მასწავლებელმა ბავშვებს გაუზიაროს ბულინგის საწინააღმდეგო ალგორითმი: არ აჰყვნენ და მხარი არ დაუჭირონ მჩაგვრელს, რაც მჩაგვრელს განაიარაღებს. ბულინგის მსხვერპლს აგრძნობინონ, რომ ის მარტო არ არის და მას ჰყავს მხარდამჭერები. ბულინგის არსებობის შემთხვევაში აუცილებელია, ბავშვების მხრიდან მოხდეს შეტყობინება პასუხისმგებელ პირთან. ყველასთვის უნდა იყოს ნათელი, რომ ბულინგის დამალვის ან მოთმენის მიზეზი არ არსებობს.
- როდის უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?
- ნებისმიერ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია სპეციალისტის ჩართულობა, მით უფრო, თუ ადამიანი ხედავს, რომ თავად ვერ უმკლავდება პრობლემას.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედები​ს ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

11 ჯადოსნური ფრაზა, რომლის გაგონება ყველა ბავშვს სჭირდება

11 ჯადოსნური ფრაზა, რომლის გაგონება ყველა ბავშვს სჭირდება

ჩვენი შვილებისთვის უამრავი თბილი და კარგი სიტყვის თქმა შეგვიძლია. მიუხედავად ამისა, არსებობს ისეთი სიტყვები და ფრაზები, რომლებიც ბავშვს ძალიან ეხმარება გახდეს უფრო ჭკვიანი, ძლიერი, გულისხმიერი და კეთილი ადამიანი. ჩვენს სტატიაში თერთმეტ ჯადოსნურ ფრაზას გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით შვილებს უკეთეს პიროვნებებად ჩამოყალიბებაში შეუწყობთ ხელს.

1. „მე ყველანაირი მიყვარხარ!“

ბავშვები ნეგატიური ქცევებით ხშირად გვამოწმებენ. მათ აინტერესებთ, ცუდი ქცევის დროს იგრძნობენ თუ არა მშობლებისგან სიყვარულს. ბავშვს ყოველთვის უნდა უთხრათ შემდეგი სიტყვები: „მე ყველანაირი მიყვარხარ, ბედნიერი ვარ, რომ შენ მყავხარ. მთელი მსოფლიოს ბავშვებს შორის არჩევანის გაკეთება რომ მომიხდეს, აუცილებლად შენ აგირჩევდი!“ ამ გზით თქვენ ბავშვს ჯანსაღი ფსიქიკის ჩამოყალიბებაში დაეხმარებით.

2. „მიყვარხარ“

ბავშვის ჯანსაღი განვითარებისთვის ეს ჯადოსნური სიტყვა აუცილებელია. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ თქვენი სიტყვა საქმით გაამყაროთ: გაატარეთ ბავშვთან ერთად ბევრი დრო, იცინეთ და ირბინეთ მასთან ერთად, ხშირად ჩაეხუტეთ ბავშვს, მოუსმინეთ მის პრობლემებს, იყავით მის გვერდით, როდესაც მას სჭირდებით.

3. „დღეს უკეთესად გამოგდის!“

„შენი საწოლი როგორი მოწესრიგებულია, ოთახი რა კარგად დაგილაგებია!“ ბავშვს მსგავსი ფრაზების მოსმენა ძალიან სჭირდება. ამ დროს ის გრძნობს, რომ თქვენ მისი გჯერათ და მასზე იმედებს ამყარებთ. ბავშვი ხედავს, რომ მისი მონდომება ფასდება. პოზიტიური ფრაზები და დამოკიდებულება ბავშვს კარგი ქცევის გამეორებისკენ უბიძგებს.

4. „ბოდიშს გიხდი, რომ დაგიყვირე“

ყველანი ადამიანები ვართ და შეცდომებს ხშირად ვუშვებთ. მთავარია, რომ ბავშვთან დაშვებული შეცდომის აღიარება შეგვეძლოს. ამ გზით ჩვენ შვილებისადმი პატივისცემას გამოვხატავთ. ბავშვი მშობლისგან სწავლობს აღიარებას. ის ხვდება, რომ ადამიანმა დანაშაულზე პასუხისმგებლობა უნდა აიღოს და ბოდიში მოიხადოს.

5. „ძალიან ვწუხვარ, რომ სათამაშო დაკარგე“

როდესაც ბავშვის ნეგატიურ ემოციებს ზღუდავთ, მას ნევროზისა და ფსიქოსომატური დარღვევების განვითარებისკენ უბიძგებთ. ბავშვს უფლება აქვს გაბრაზებული იყოს. მას შეუძლია იტიროს დაკარგული სათამაშოს გამო. ნეგატიური გრძნობების გამოხატვის შეზღუდვა ბავშვის პიროვნების უარყოფაა. თქვენ მას შესაძლებლობას არ აძლევთ იყოს ბუნებრივი და სპონტანური. მშობლის ვალია ასწავლოს ბავშვს, როგორ გამოხატოს ნეგატიური ემოციები სხვებისთვის ზიანის მიყენების გარეშე.

6. „მე შენი მჯერა!“

ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ შეუძლებელია ადამიანი იყოს უშიშარი. ყველას რაღაცის ეშინია. სიმამაცე შიშის გადალახვას და მოქმედების დაწყებას გულისხმობს. თუ ბავშვს რამის ეშინია, აგრძნობინეთ, რომ მისი გჯერათ. თქვენს შვილს საკუთარი გამოცდილება გაუზიარეთ და მოუყევით, როგორ შეძელით შიშის გადალახვა.

7. „დღეს რა გინდა, რომ გავაკეთოთ?“

ბავშვს არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობას თუ მისცემთ, ის საკუთარი სურვილების მიხედვით მოქმედებას ისწავლის და სხვების ახირებებს ნაკლებად დაემორჩილება. როდესაც მშობლები ყველაფერს ბავშვების ნაცვლად წყვეტენ, მათი შვილები პასიურ, მარტივად მანიპულირებად და სხვებზე დამოკიდებულ ადამიანებად ყალიბდებიან. როდესაც ბავშვის სურვილებით არ ინტერესდებით, გირჩევთ, მომავალზე დაფიქრდეთ. გსურთ, რომ თქვენი შვილი ოცი წლის შემდეგ არათავდაჯერებული და მორჩილი ადამიანი იყოს?

8. „გახსოვს, რა კარგად გამოგივიდა?“

ბავშვს მისი წარმატებები ხშირად უნდა გაახსენოთ. ამ გზით თქვენ მას საკუთარი თავის რწმენას უძლიერებთ. ბავშვი რწმუნდება, რომ მას მეტის მიღწევა შეუძლია.

9. „კიდევ ვცადოთ!“

ბავშვის წარუმატებლობას ყოველთვის ნუგეშით უნდა უპასუხოთ. დაარწმუნეთ თქვენი შვილი, რომ დანებება არ შეიძლება. „კიდევ ვცადოთ, მე დარწმუნებული ვარ შენში, თავიდანვე ყველაფერი კარგად არავის გამოსდის!“ - ეს ის ფრაზებია, რომლებიც ბავშვს მარცხის შემდეგ უნდა უთხრათ. ბავშვმა უნდა გააცნობიეროს, რომ წარმატებული ადამიანებიც ხშირად მარცხდებიან. შეცდომების დაშვება მისთვის მოტივატორი უნდა იყოს. ამასთან, ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ თქვენ ის ძალიან გიყვართ და მისი წარუმატებლობა თქვენს გრძნობებზე გავლენას არ ახდენს.

10. „როგორ გრძნობ თავს?“

„როგორ გრძნობ თავს? როგორი დღე გქონდა?“ მსგავსი კითხვები მშობელსა და შვილს შორის ემოციურ კავშირს ამყარებს. ბავშვი საკუთარი გრძნობების და განცდების გაანალიზებას სწავლობს.

11. „ყოჩაღ, შენ ამას დამოუკიდებლად ახერხებ!“

როდესაც მშობლები მრავლობით პირში საუბრობენ და ამბობენ: „ჩვენ ბაღში მივდივართ, ჩვენ მივირთმევთ,“ ისინი შვილთან ძლიერ კავშირს უსვამენ ხაზს. გარკვეულ ეტაპამდე მსგავსი დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას უწყობს ხელს. მიუხედავად ამისა, აუცილებელია, რომ მშობელმა ბავშვის დამოუკიდებლობაც წაახალისოს. მან ბავშვს ხშირად უნდა მიმართოს, როგორც დამოუკიდებელ ინდივიდს. ეს ბავშვს თავდაჯერებულობას და სიმტკიცეს შესძენს.

მომზადებულია : ​brightside.me -ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად