Baby Bag

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?
ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ნანა ფაცაცია.

- მშობლების მხრიდან შექებაზე მეტად ბავშვების გაკრიტიკება რამდენად ცუდია მათი ფსიქიკისთვის და უშლის თუ არა ხელს განვითარებაში?

- ზოგადად, ძალიან მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი მშობლების მხრიდან ბავშვის ქცევაზე. რა თქმა უნდა, უმჯობესია აქცენტი დადებითზე გაკეთდეს, რათა უფრო მეტად განვამტკიცოთ მოზარდის პოზიტიური ქცევა. თუმცა, თუ ბავშვი იქცევა ისე, რომ მშობელს ან უფროს ადამიანს ეს არ მოსწონს, საჭიროა ფაქიზად მივცეთ უკუკავშირი, რასაც, მოდი, კრიტიკას ნუ დავარქმევთ. ავუხსნათ ბავშვს, რატომ არ არის ესა თუ ის ქცევა მისაღები მშობლისთვის, ანუ შედეგზე უნდა იყოს ორიენტირებული ჩვენი უკუკავშირი. მშობლის მხრიდან ყველაზე მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი. ჩვენს რეალობაში ხშირად გვესმის მშობლებისგან, გადატვირთული გრაფიკის გამო, გადაღლილებს აღარ ჰყოფნით ენერგია ახსნისთვის, თუმცა აუცილებელია გამოვნახოთ დრო და რესურსი, რომ ბავშვებს კრიტიკის ნაცვლად, ადეკვატური უკუკავშირი მივცეთ. ის, რაც არ მოგვწონს, კი არ გავუკრიტიკოთ, არამედ ვუთხრათ, რატომ არის საზიანო კონკრეტული ქმედება მათთვის და რა შედეგს მისცემს. ამით არჩევანის წინაშე დავაყენებთ, თავად აირჩიონ ქცევა, რომელიც ნაკლებად საფრთხის შემცველი იქნება.

- თუ პირიქით, მეტად აქებენ და ნაკლებად აძლევენ შენიშვნებს, ხომ არ მოვადუნებთ მათ და დავუკარგავთ მოტივაციას, კრიტიკულად შეხედონ საკუთარ თავს?

- ამ შემთხვევაშიც, როდესაც ვამბობთ მეტად შექებას ან მეტად გაკრიტიკებას, ისევ არაადეკვატურ უკუკავშირთან გვაქვს საქმე. მნიშვნელოვანია, რისთვის ვაქებთ ბავშვს. ხშირად იმისთვის ვაქებთ, რაშიც წვლილი არ მიუძღვის, მაგალითად, სილამაზე. იქ, სადაც იზრდებიან ესმით ფრაზები: „რა კარგი ხარ, პრინცესა“, „რა ლამაზი ხარ“ და ა.შ. როდესაც იზრდებიან და გადადიან მიკროსოციუმიდან მაკროსოციუმში (ბაღი, სკოლა და ა.შ.) იქ უკვე იქმნება პრობლემები, რადგან იგივე უკუკავშირს საზოგადოების მხრიდან ვეღარ ხედავენ, რამაც დიდი ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვებს აუცილებელია დადებითი უკუკავშირი მივცეთ რაღაცის კეთებისთვის, ეს იქნება სწავლა თუ სხვა რამ. მეტად ან ზედმეტად შექება არასწორია, ყოველთვის მიზანშეწონილია ჩარჩოში, ზომიერების ფარგლებში ადეკვატური რეაქციები.

- როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი, შექებასა და კრიტიკას შორის?

- მშობლები კვალდაკვალ უნდა მივყვებოდეთ შვილების ქმედებებს. იმას, რაც ჩვენთვის მიუღებელია და მივუთითებთ, ახსნაც უნდა მოჰყვებოდეს, ეს კი მათ შედეგების გაანალიზების საშუალებას მისცემს. მნიშვნელოვანია ფრაზები, რომლებსაც მშობელი იყენებს კომუნიკაციის დროს. თუ ჩვენ მოკლე ფრაზებს ვიყენებთ, მაგალითად, „არ შეიძლება“, ბავშვს კითხვა უჩნდება, რატომ არ შეიძლება, აუცილებელია დასაბუთებულად ავუხსნათ. ასევე სიტყვა „რატომ“, რომელსაც იყენებენ მშობლები. ხშირად ბავშვს უნდა კონკრეტული რამ, თუმცა არ იცის, რატომ უნდა, შესაბამისად, ამაზე პასუხს ვერ გაგვცემს და მეტ გაუგებრობას შეუქმნის ბავშვს. ასე რომ, არსებობს ფრაზები ეფექტური კომუნიკაციისთვის, რაც მშობლებს დაეხმარება დაიჭირონ ოქროს შუალედი. ჩვენ უნდა ვიყოთ ადეკვატური ანარეკლი შვილების ქმედების.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ ასწავლონ შვილებს იყვნენ თავდაჯერებულები და ამასთანავე არ შეწყვიტონ განვითარებაზე ზრუნვა?

- მნიშვნელოვანია ბავშვს და ზოგადად ნებისმიერი ასაკობრივი ჯგუფის ადამიანს, ჰქონდეს ადეკვატური თვითშეფასება. ჯერ დავიწყოთ იმით, თუ რა არის თვითშეფასება, ვინაიდან თავდაჯერებულობა პირდაპირ კავშირშია ამასთან. თვითშეფასება არის ინდივიდის სუბიექტური წარმოდგენა საკუთარ თავზე, უნარებზე, თვისებებზე. ეს ყალიბდება ზუსტად იმ უკუკავშირებით, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ, ეს იქნება საკუთარი თავისგან, ოჯახისგან, მეგობრებისგან, თუ ნებისმიერი იმ სოციუმისგან მიღებული უკუკავშირი, სადაც უწევს ყოფნა, ასე ყალიბდება ადამიანის თვითშეფასება. შესაბამისად, ადრეული ასაკიდან უნდა ჩაეყაროს საფუძველი ბავშვის ადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას მისი ჯანსაღი განვითარებისთვის. ერიქსონის თეორიას გავიხსენებ, სადაც ის გამოყოფს ყველაზე მნიშვნელოვან პერიოდს თვითშეფასების ჩამოყალიბების პროცესში, 18 თვიდან 3 წლამდე. ამ დროს ძალიან დიდი როლი აქვთ მშობლებს. ეს ერთ-ერთი კრიზისის გადალახვის პერიოდია, როდესაც ბავშვი სწავლობს თვითონ კვებას, ჩაცმას, ნაბიჯების გადადგმას. ამ დროს თუ მშობელი იქნება მხარდამჭერი და ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა იქნება სწორად მხარდაჭერილი, ბავშვი სწავლობს თავდაჯერებულობას, საკუთარი ძალების რწმენას, ხოლო კრიზისი ილახება ჯანსაღად. თუ მშობელი ზემზრუნველია, ანუ არ აძლევს საშუალებას თვითონ გააკეთოს რამე, ასეთ დროს პატარას უყალიბდება ეჭვის განცდა საკუთარ თავის და შესაძლებლობების მიმართ. ამით შესაძლოა, საფუძველი ჩაეყაროს დაბალ თვითშეფასებას, რაც თავდაჯერებულობას უშლის ხელს. თუ 3 წლამდე კრიზისი ჯანსაღად გადაილახა, შემდეგი კრიზისის გადალახვა უფრო მარტივი იქნება მოზარდებისთვის, აქ უკვე შემოდის სკოლა, სადაც დიდი როლი აქვთ პედაგოგებს, თანატოლებთან ურთიერთობას.

ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ თავდაჯერებულობა ფსიქიკური განვითარების პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია. ადეკვატური თვითშეფასება ეს არის სუიციდის საუკეთესო პრევენცია. თუ მშობლები (ოჯახის წევრები) და სააღმზრდელო დაწესებულებები სწორი უკუკავშირით ხელს შევუწყობთ, შვილები ჩამოყალიბდნენ თავდაჯერებულ პიროვნებებად, ეს მათთვის წარმატების საწინდარი იქნება. თავდაჯერებულობა გულისხმობს მუდმივ სწრაფვას თვითგანვითარებისკენ და თვითრეალიზაციისკენ.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცო​დნე დედების ჯგუფი“)

ყოველთვის ენდეთ საკუთარ შვილებს და მათ მიმართ კრიტიკულები ნუ იქნებით
​მშობლებს შვილებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაში ყველაზე მეტად ბავშვის შესაძლებლობებისადმი რწმენა ეხმარებათ. მშობლებს შვილების ნდობა ძალიან უჭირთ. ისინი ფიქრობენ, რომ ბავშვებმა მათ კვალზე უნდა...
ქება ყოველთვის დამსახურებული უნდა იყოს. ნუ შეაქებთ ბავშვს მაშინ, როდესაც ის ამას არ იმსახუ...
​როგორ ვაგრძნობინოთ შვილს, რომ მისით ძალიან ვამაყობთ? მშობლებს უჭირთ ბავშვების მიმართ აღფრთოვანების გამოხატვა, რადგან ეშინიათ, რომ ბავშვებს საკუთარ თავზე ზედმეტი წარმოდგენა არ შეუქმნან, რაც მათი წინსვ...
როგორ აღვზარდოთ თავდაჯერებული ბავშვი?
ბავშვებს თავდაჯერებას არა მშობლების და ნათესავების მხრიდან ქების მოსმენა, არამედ საკუთარი მიღწევები მატებთ. ისინი საკუთარ შესაძლებლობებში რწმუნდებიან, როდესაც ახალ უნარებს იძენენ და ცოდნას იღრმავებენ....
როგორ აღვზარდოთ მშვიდი ბავშვი?
​მშვიდი შვილის აღზრდა ნებისმიერი მშობლის ოცნებაა. ყველას სურს, რომ ბავშვს დაბრკოლებებთან გამკლავება ზედმეტი დაძაბულობის გარეშე შეეძლოს და სტრესორებთან შეჯახებისას ჭარბ მღელვარებას არ განიცდიდეს. ბავშვ...
5 რამ, რაც ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანია
​საყოველთაოდ ცნობილია, რომ ბავშვის ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის აუცილებელია მას სახლი, საკვები და ტანისამოსი ჰქონდეს. გაცილებით რთულია იმის გარკვევა, თუ რა ახდენს ყველაზე დადებით ზეგავლენას ბავშვის ფსიქ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვებში ბრაზის მართვის 8 ეფექტიანი მეთოდი

ბავშვებში ბრაზის მართვის 8 ეფექტიანი მეთოდი

მშობლებს ძალიან აფრთხობთ ბავშვებში აგრესიული ქცევის გამოვლინებები: ყვირილი, ფიზიკური ძალადობისკენ მიდრეკილება და უხეშობა. ზოგიერთი ბავშვი ძალიან მარტივად ღიზიანდება და აგრესიისკენ აშკარა მიდრეკილებას ავლენს. ჩვენს სტატიაში ბავშვებში ბრაზის მართვისთვის საჭირო რეკომენდაციებს გაგაცნობთ, რომელიც თქვენი შვილის აგრესიულ ქცევებს მნიშვნელოვნად შეამცირებს.

  • 1.ბავშვს ემოციებზე ხშირად ესაუბრეთ

ბავშვს, პირველ რიგში, გრძნობებისა და ემოციების შესახებ უნდა მიაწოდოთ ინფორმაცია. ბავშვების ბრაზის გამომწვევი მიზეზი ხშირად საკუთარი გრძნობების და განცდების ამოცნობის უუნარობაა. შესაძლოა, ბავშვის ბრაზი თქვენი ყურადღების მიქცევის სტრატეგია იყოს. თუ ბავშვს თავის ემოციებზე ხშირად გაესაუბრებით, ის მათ სახელდებას და ამოცნობას უკეთ შეძლებს.

  • 2.ბავშვს დამშვიდების შესაძლებლობა მიეცით

გაღიზიანებულ ბავშვთან ურთიერთობისას შესვენების აღება ძალიან მნიშვნელოვანია. როდესაც ბავშვი ბრაზობს, მასთან საუბარი პრობლემას კიდევ უფრო ამწვავებს. მოერიდეთ ბავშვთან კამათს და მის დამოძღვრას, როდესაც თქვენი შვილი გაღიზიანებულია. ვიდრე პრობლემის მოგვარებას გადაწყვეტთ, ბავშვს დამშვიდების შესაძლებლობა მიეცით. ბრაზი ბავშვს აშინებს. თუ ატყობთ, რომ ბავშვს ეშინია, მასთან იყავით და თანადგომა გამოუცხადეთ.

  • 3.ბავშვთან გადაჭარბებულ საუბარს მოერიდეთ

ბავშვთან საუბრის დაწყებამდე, დაელოდეთ, რომ ის დამშვიდდეს. გაბრაზებულ ბავშვს ინფორმაციის გადამუშავება ძალიან უჭირს. ბავშვთან საუბრისას მშვიდი ტონი შეინარჩუნეთ და რაც შეიძლება ცოტა ისაუბრეთ. გამოიყენეთ მოკლე წინადადებები და ერთი და იგივე ფრაზა ხშირად გაიმეორეთ. გამეორება ბავშვს თქვენი ნათქვამის უკეთ გაგებაში დაეხმარება.

  • 4.შეიმუშავეთ ბავშვის დამშვიდების გეგმა

ბავშვს ასწავლეთ, როგორი რეაქცია უნდა ჰქონდეს, როდესაც რამეზე ბრაზობს ან ფრუსტრაციას განიცდის. ბრაზის პოზიტიური განცდებით ჩანაცვლება ბავშვს დამშვიდებაში დაეხმარება. შესაძლოა, ბავშვს სპეციალური დასამშვიდებელი კუთხე ან ოთახი მოუწყოთ. ბავშვი გააფრთხილეთ, რომ მას აღნიშნულ კუთხეში თავის დამშვიდება შეუძლია, როდესაც გრძნობს, რომ ბრაზდება. ბავშვის დამშვიდებისთვის იდეალურია საყვარელი თოჯინით თამაში, მისთვის მოსაწონი წიგნის დათვალიერება.

  • 5.გამოიყენეთ რელაქსაციის სპეციალური ტექნიკები

გონების განტვირთვა ბრაზისგან გათავისუფლებისთვის იდეალური საშუალებაა. ბრაზის მენეჯმენტისთვის სპეციალური ტექნიკების შესწავლა ძალიან ეფექტიანია. ბავშვს რელაქსაციისთვის სპეციალური ფრაზების, სიტყვების სწავლება შეგიძლიათ, რომლებიც მას ყურადღებას გადაატანინებს. მცირეწლოვან ბავშვებს განსაკუთრებით ამშვიდებს საყვარელი მუსიკის მოსმენა ან საინტერესო წიგნის დათვალიერება. შედარებით უფროსი ასაკის ბავშვებისთვის კი კარგია მედიტაცია, სუნთქვითი ვარჯიშები და სეირნობა.

  • 6. არ მისცეთ ბავშვს საშუალება, რომ ტანტრუმით საწადელს მიაღწიოს

ბავშვები მარტივად აცნობიერებენ, რომ ტანტრუმის წყალობით მშობლების ყურადღების მიქცევას ახერხებენ. თუ ბავშვი ამას შეამჩნევს, ტანტრუმი მისი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი გახდება. ბავშვს ასწავლეთ, რომ ის აგრესიით ვერასდროს მიიღებს იმას, რაც სურს.

  • 7.ისწავლეთ ემპათიის გამოხატვა

თუ ბავშვი გაბრაზებულია, დაეხმარეთ მას, რომ სიბრაზის მიზეზებზე ღიად ისაუბროს. გაამხნევეთ თქვენი შვილი. თუ ბავშვი იგრძნობს, რომ თქვენთვის მისი განცდები მნიშვნელოვანია, ეს მას ძალიან დაეხმარება. ბავშვები ძალიან ბრაზობენ, როდესაც ხედავენ, რომ მათი გრძნობები მნიშვნელოვანი არ არის გარშემომყოფთათვის.

  • 8.შეაქეთ ბავშვი კარგი ქცევისთვის

ბავშვებს ყურადღება ძალიან სჭირდებათ. თქვენი შვილის კარგი ქცევა ყოველთვის უნდა შეამჩნიოთ და აღიაროთ კიდეც. თუ ბავშვს კარგი ქცევისთვის ხშირად შეაქებთ, ის ეცდება, რომ მსგავსი ქცევა ხშირად გაიმეოროს. მთავარია, რომ ქებაში არ გადააჭარბოთ, რადგან ეს ბავშვს კრიტიკასდმი ზედმეტად მგრძნობიარეს გახდის და მას შენიშვნის მიღება გაუჭირდება. შექება აუცილებლად დააბალანსეთ შენიშვნით, როდესაც ბავშვი ცუდად იქცევა.

მომზადებულია ​moms.com - ის მიხედვით

წაიკითხეთ სრულად