Baby Bag

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?
ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ნანა ფაცაცია.

- მშობლების მხრიდან შექებაზე მეტად ბავშვების გაკრიტიკება რამდენად ცუდია მათი ფსიქიკისთვის და უშლის თუ არა ხელს განვითარებაში?

- ზოგადად, ძალიან მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი მშობლების მხრიდან ბავშვის ქცევაზე. რა თქმა უნდა, უმჯობესია აქცენტი დადებითზე გაკეთდეს, რათა უფრო მეტად განვამტკიცოთ მოზარდის პოზიტიური ქცევა. თუმცა, თუ ბავშვი იქცევა ისე, რომ მშობელს ან უფროს ადამიანს ეს არ მოსწონს, საჭიროა ფაქიზად მივცეთ უკუკავშირი, რასაც, მოდი, კრიტიკას ნუ დავარქმევთ. ავუხსნათ ბავშვს, რატომ არ არის ესა თუ ის ქცევა მისაღები მშობლისთვის, ანუ შედეგზე უნდა იყოს ორიენტირებული ჩვენი უკუკავშირი. მშობლის მხრიდან ყველაზე მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი. ჩვენს რეალობაში ხშირად გვესმის მშობლებისგან, გადატვირთული გრაფიკის გამო, გადაღლილებს აღარ ჰყოფნით ენერგია ახსნისთვის, თუმცა აუცილებელია გამოვნახოთ დრო და რესურსი, რომ ბავშვებს კრიტიკის ნაცვლად, ადეკვატური უკუკავშირი მივცეთ. ის, რაც არ მოგვწონს, კი არ გავუკრიტიკოთ, არამედ ვუთხრათ, რატომ არის საზიანო კონკრეტული ქმედება მათთვის და რა შედეგს მისცემს. ამით არჩევანის წინაშე დავაყენებთ, თავად აირჩიონ ქცევა, რომელიც ნაკლებად საფრთხის შემცველი იქნება.

- თუ პირიქით, მეტად აქებენ და ნაკლებად აძლევენ შენიშვნებს, ხომ არ მოვადუნებთ მათ და დავუკარგავთ მოტივაციას, კრიტიკულად შეხედონ საკუთარ თავს?

- ამ შემთხვევაშიც, როდესაც ვამბობთ მეტად შექებას ან მეტად გაკრიტიკებას, ისევ არაადეკვატურ უკუკავშირთან გვაქვს საქმე. მნიშვნელოვანია, რისთვის ვაქებთ ბავშვს. ხშირად იმისთვის ვაქებთ, რაშიც წვლილი არ მიუძღვის, მაგალითად, სილამაზე. იქ, სადაც იზრდებიან ესმით ფრაზები: „რა კარგი ხარ, პრინცესა“, „რა ლამაზი ხარ“ და ა.შ. როდესაც იზრდებიან და გადადიან მიკროსოციუმიდან მაკროსოციუმში (ბაღი, სკოლა და ა.შ.) იქ უკვე იქმნება პრობლემები, რადგან იგივე უკუკავშირს საზოგადოების მხრიდან ვეღარ ხედავენ, რამაც დიდი ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვებს აუცილებელია დადებითი უკუკავშირი მივცეთ რაღაცის კეთებისთვის, ეს იქნება სწავლა თუ სხვა რამ. მეტად ან ზედმეტად შექება არასწორია, ყოველთვის მიზანშეწონილია ჩარჩოში, ზომიერების ფარგლებში ადეკვატური რეაქციები.

- როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი, შექებასა და კრიტიკას შორის?

- მშობლები კვალდაკვალ უნდა მივყვებოდეთ შვილების ქმედებებს. იმას, რაც ჩვენთვის მიუღებელია და მივუთითებთ, ახსნაც უნდა მოჰყვებოდეს, ეს კი მათ შედეგების გაანალიზების საშუალებას მისცემს. მნიშვნელოვანია ფრაზები, რომლებსაც მშობელი იყენებს კომუნიკაციის დროს. თუ ჩვენ მოკლე ფრაზებს ვიყენებთ, მაგალითად, „არ შეიძლება“, ბავშვს კითხვა უჩნდება, რატომ არ შეიძლება, აუცილებელია დასაბუთებულად ავუხსნათ. ასევე სიტყვა „რატომ“, რომელსაც იყენებენ მშობლები. ხშირად ბავშვს უნდა კონკრეტული რამ, თუმცა არ იცის, რატომ უნდა, შესაბამისად, ამაზე პასუხს ვერ გაგვცემს და მეტ გაუგებრობას შეუქმნის ბავშვს. ასე რომ, არსებობს ფრაზები ეფექტური კომუნიკაციისთვის, რაც მშობლებს დაეხმარება დაიჭირონ ოქროს შუალედი. ჩვენ უნდა ვიყოთ ადეკვატური ანარეკლი შვილების ქმედების.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ ასწავლონ შვილებს იყვნენ თავდაჯერებულები და ამასთანავე არ შეწყვიტონ განვითარებაზე ზრუნვა?

- მნიშვნელოვანია ბავშვს და ზოგადად ნებისმიერი ასაკობრივი ჯგუფის ადამიანს, ჰქონდეს ადეკვატური თვითშეფასება. ჯერ დავიწყოთ იმით, თუ რა არის თვითშეფასება, ვინაიდან თავდაჯერებულობა პირდაპირ კავშირშია ამასთან. თვითშეფასება არის ინდივიდის სუბიექტური წარმოდგენა საკუთარ თავზე, უნარებზე, თვისებებზე. ეს ყალიბდება ზუსტად იმ უკუკავშირებით, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ, ეს იქნება საკუთარი თავისგან, ოჯახისგან, მეგობრებისგან, თუ ნებისმიერი იმ სოციუმისგან მიღებული უკუკავშირი, სადაც უწევს ყოფნა, ასე ყალიბდება ადამიანის თვითშეფასება. შესაბამისად, ადრეული ასაკიდან უნდა ჩაეყაროს საფუძველი ბავშვის ადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას მისი ჯანსაღი განვითარებისთვის. ერიქსონის თეორიას გავიხსენებ, სადაც ის გამოყოფს ყველაზე მნიშვნელოვან პერიოდს თვითშეფასების ჩამოყალიბების პროცესში, 18 თვიდან 3 წლამდე. ამ დროს ძალიან დიდი როლი აქვთ მშობლებს. ეს ერთ-ერთი კრიზისის გადალახვის პერიოდია, როდესაც ბავშვი სწავლობს თვითონ კვებას, ჩაცმას, ნაბიჯების გადადგმას. ამ დროს თუ მშობელი იქნება მხარდამჭერი და ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა იქნება სწორად მხარდაჭერილი, ბავშვი სწავლობს თავდაჯერებულობას, საკუთარი ძალების რწმენას, ხოლო კრიზისი ილახება ჯანსაღად. თუ მშობელი ზემზრუნველია, ანუ არ აძლევს საშუალებას თვითონ გააკეთოს რამე, ასეთ დროს პატარას უყალიბდება ეჭვის განცდა საკუთარ თავის და შესაძლებლობების მიმართ. ამით შესაძლოა, საფუძველი ჩაეყაროს დაბალ თვითშეფასებას, რაც თავდაჯერებულობას უშლის ხელს. თუ 3 წლამდე კრიზისი ჯანსაღად გადაილახა, შემდეგი კრიზისის გადალახვა უფრო მარტივი იქნება მოზარდებისთვის, აქ უკვე შემოდის სკოლა, სადაც დიდი როლი აქვთ პედაგოგებს, თანატოლებთან ურთიერთობას.

ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ თავდაჯერებულობა ფსიქიკური განვითარების პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია. ადეკვატური თვითშეფასება ეს არის სუიციდის საუკეთესო პრევენცია. თუ მშობლები (ოჯახის წევრები) და სააღმზრდელო დაწესებულებები სწორი უკუკავშირით ხელს შევუწყობთ, შვილები ჩამოყალიბდნენ თავდაჯერებულ პიროვნებებად, ეს მათთვის წარმატების საწინდარი იქნება. თავდაჯერებულობა გულისხმობს მუდმივ სწრაფვას თვითგანვითარებისკენ და თვითრეალიზაციისკენ.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცო​დნე დედების ჯგუფი“)

ყოველთვის ენდეთ საკუთარ შვილებს და მათ მიმართ კრიტიკულები ნუ იქნებით
​მშობლებს შვილებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაში ყველაზე მეტად ბავშვის შესაძლებლობებისადმი რწმენა ეხმარებათ. მშობლებს შვილების ნდობა ძალიან უჭირთ. ისინი ფიქრობენ, რომ ბავშვებმა მათ კვალზე უნდა...
ქება ყოველთვის დამსახურებული უნდა იყოს. ნუ შეაქებთ ბავშვს მაშინ, როდესაც ის ამას არ იმსახუ...
​როგორ ვაგრძნობინოთ შვილს, რომ მისით ძალიან ვამაყობთ? მშობლებს უჭირთ ბავშვების მიმართ აღფრთოვანების გამოხატვა, რადგან ეშინიათ, რომ ბავშვებს საკუთარ თავზე ზედმეტი წარმოდგენა არ შეუქმნან, რაც მათი წინსვ...
როგორ აღვზარდოთ თავდაჯერებული ბავშვი?
ბავშვებს თავდაჯერებას არა მშობლების და ნათესავების მხრიდან ქების მოსმენა, არამედ საკუთარი მიღწევები მატებთ. ისინი საკუთარ შესაძლებლობებში რწმუნდებიან, როდესაც ახალ უნარებს იძენენ და ცოდნას იღრმავებენ....
როგორ აღვზარდოთ მშვიდი ბავშვი?
​მშვიდი შვილის აღზრდა ნებისმიერი მშობლის ოცნებაა. ყველას სურს, რომ ბავშვს დაბრკოლებებთან გამკლავება ზედმეტი დაძაბულობის გარეშე შეეძლოს და სტრესორებთან შეჯახებისას ჭარბ მღელვარებას არ განიცდიდეს. ბავშვ...
5 რამ, რაც ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანია
​საყოველთაოდ ცნობილია, რომ ბავშვის ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის აუცილებელია მას სახლი, საკვები და ტანისამოსი ჰქონდეს. გაცილებით რთულია იმის გარკვევა, თუ რა ახდენს ყველაზე დადებით ზეგავლენას ბავშვის ფსიქ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვი რომ ავად არასდროს გაგვიხდეს - 10 ოქროს წესი ევგენი კომაროვსკისგან

ბავშვი რომ ავად არასდროს გაგვიხდეს - 10 ოქროს წესი  ევგენი კომაროვსკისგან

ნებისმიერი დედა ოცნებობს, რომ ძლიერი და ჯანმრთელი შვილი ჰყავდეს, რომელიც ავად არასდროს ხდება. ძალიან რთულია სკოლასა და ბაღში მოსიარულე ბავშვის ინფექციების, ვირუსებისა და მიკრობებისგან დაცვა. ცნობილი პედიატრი ევგენი კომაროვსკი თვლის, რომ პატარების ჯანმრთელობის დაცვა სავსებით შესაძლებელია, თუ გარკვეულ წესებს დავიცავთ.

1.ბავშვმა სუფთა ჰაერზე დიდი დრო უნდა გაატაროს

ტელევიზორს, კომპიუტერს და სხვა ელექტრონულ მოწყობილობებს მკაცრი უარი უნდა გამოუცხადოთ. ამის ნაცვლად ბავშვთან ერთად სუფთა ჰაერზე ისეირნეთ, პარკი ან სკვერი მოინახულეთ. თქვენს შვილს შესაძლებლობა მიეცით ირბინოს, იხტუნოს, ფეხბურთი ითამაშოს, სასრიალოთი გაერთოს ან დაჭერობანას თამაშით იჯეროს გული. ბავშვს აუცილებლად ისე უნდა ჩააცვათ, რომ მან თავი კომფორტულად იგრძნოს.

2.ბავშვის დასვენება თუ გსურთ, ის ქალაქგარეთ უნდა წაიყვანოთ

სოფელში ახლობლები თუ გყავთ ან აგარაკი თუ გაქვთ, ეს შესანიშნავი ამბავია. ბავშვის იმუნიტეტისთვის სოფლად დასვენებაზე უკეთესი არაფერია. სუფთა ჰაერი, ჯანსაღი ბოსტნეული, სოფლის რძე, მდინარეში ბანაობა, ბალახზე შიშველი ფეხით სირბილი პატარების ორგანიზმს აკაჟებს. ბავშვები მთაში ან ტბაზე წაიყვანეთ. გადატვირთულ და ხალხმრავალ კურორტებზე დასვენებას არ გირჩევთ.

სისუფთავესა და სტერილურობას გადაჭარბებულ ყურადღებას ნუ დაუთმობთ

ბავშვი, რომელიც მეტისმეტად სტერილურ გარემოში იზრდება, ვირუსებისა და მიკრობების სამიზნე მარტივად ხდება. ტალახში თამაში და ცოტაოდენი მტვრის ჩაყლაპვა ბავშვის იმუნურ სისტემაზე ძალიან დადებითად აისახება. თუ შვილთან ერთად ქუჩაში სეირნობთ და მას ვაშლი მიწაზე დაუვარდება, ნუ აღელდებით. ხილი ხელსახოცით გაწმინდეთ და კვლავ ბავშვს დაუბრუნეთ. დამერწმუნეთ, ცუდი არაფერი მოხდება.

4.აფთიაქში ვიტამინებს თვითნებურად ნუ შეიძენთ

საუკეთესო ვიტამინებიც კი ქიმიური პროდუქტებია. სასარგებლო ნივთიერებები ბავშვმა ორგანული პროდუქტების დახმარებით უნდა მიიღოს. თქვენს შვილს ბოსტნეული, ხილი, რძის პროდუქტები და მწვანილეული ხშირად შესთავაზეთ, რათა ვიტამინების ნაკლებობის პრობლემამ არ შეაწუხოს.

5.ბავშვს საჭმელი ძალით არასდროს აჭამოთ

ჯანმრთელი ბავშვი საკვების მიღებაზე უარს თუ გეუბნებათ, დამნაშავე თქვენ ხართ. თქვენი შვილი სუფთა ჰაერზე ველოსიპედით სასეირნოდ გაუშვით, რათა მადაზე მოვიდეს. როდესაც ბავშვი ენერგიას დახარჯავს, ის საჭმელს თავად მოგთხოვთ.

6.ბავშვს ბევრ ტკბილეულს ნუ მისცემთ

სწრაფი ნახშირწყლები ნივთიერებათა ცვლის დარღვევასა და გაცხიმოვნებას იწვევს. კოკა-კოლა, შოკოლადები და კანფეტები ბავშვს ზომიერი რაოდენობით უნდა მისცეთ. გირჩევთ, ტკბილეულის ნაცვლად ბავშვს ბანანი, ყურძენი, ვაშლი და სხვა სახის ხილი უყიდოთ.

7.ყურადღება მიაქციეთ ბავშვის საჭმლის მომნელებელი სისტემის მუშაობას

ხშირი დიარეა ან ყაბზობა ბავშვის იმუნიტეტს მნიშვნელოვნად აზიანებს. პატარას საჭმლის მომნელებელი სისტემა საათივით გამართულად უნდა მუშაობდეს და ნაწლავის დაცლა არ უნდა დაგვიანდეს. ამისთვის საჭიროა, რომ ის უჯრედისით მდიდარი პროდუქტებით გამოკვებოთ. ბავშვის რაციონში ჩართეთ დიდი რაოდენობით ფაფები, ბოსტნეული და წვნიანი კერძები. მშრალ კვებაზე ყოფნა საჭმლის მომნელებელი სისტემის გამართულ მუშაობას აფერხებს.

8.ბავშვის ოთახში ოპტიმალური ტემპერატურა უნდა შეინარჩუნოთ

ბავშვის ოთახისთვის ნორმალური ტემპერატურა 20 გრადუსია, ჰაერის ტენიანობა 50 %-ზე დაბლა არ უნდა დაეცეს. ბავშვის ოთახი სველი წესით ხშირად დაალაგეთ. ვიდრე პატარას დასაძინებლად დააწვენთ, საძინებელი აუცილებლად გაანიავეთ. ბავშვის ოთახი არ უნდა იყოს რბილი ავეჯით, ხალიჩებითა და სქელი ქსოვილისგან დამზადებული ფარდებით გადატვირთული, რათა ის ალერგიისგან მაქსიმალურად იყოს დაცული.

9.„ბავშვთა ასაკის“ დაავადებებმა არ უნდა შეგაშინოთ

მშობლებს ძალიან ეშინიათ, რომ ბავშვს სკოლასა და ბაღში, შესაძლოა, წითელა ან ჩუტყვავილა გადაედოს. აღნიშნული ტიპის დაავადებების უფროს ასაკში გადატანა საკმაოდ ძნელია და გართულებებსაც იწვევს. შესაბამისად, უმჯობესია ბავშვმა მსგავსი ინფექციები ადრეულ ასაკშივე მშვიდობიანად დაამარცხოს.

10.ბავშვი საბავშვო ბაღში წასასვლელად წინასწარ უნდა მოამზადოთ

ბავშვი წინასწარ გადაიყვანეთ ბაღის კვებისა და ძილის რეჟიმზე. პატარას შესაძლებლობა მიეცით, რომ თანატოლებთან იურთიერთოს. თქვენი შვილი ბებიებსა და ბაბუებს ხშირად დაუტოვეთ. ამგვარად ის საბავშვო ბაღს სწრაფად და მარტივად შეეგუება. ფსიქოლოგიური სტრესი იმუნიტეტზე ძალიან უარყოფითად ზემოქმედებს და სხვადასხვა დაავადების გამომწვევი მიზეზია.

ევგენი კომაროსვკის მიერ შემოთავაზებული ოქროს წესები საკმაოდ მარტივი შესასრულებელია, მიღებული შედეგი კი ნამდვილად თვალსაჩინოა: ბედნიერი და ჯანმრთელი ბავშვები, რომლებიც ავად არასდროს ხდებიან.

მომზადებულია​ lifter.com.ua-ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა


წაიკითხეთ სრულად