Baby Bag

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?

ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი?
ბავშვის სწორად განვითარებას უშლის თუ არა ხელს, ხშირი შექება ან პირიქით კრიტიკა მშობლების მხრიდან და როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ნანა ფაცაცია.

- მშობლების მხრიდან შექებაზე მეტად ბავშვების გაკრიტიკება რამდენად ცუდია მათი ფსიქიკისთვის და უშლის თუ არა ხელს განვითარებაში?

- ზოგადად, ძალიან მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი მშობლების მხრიდან ბავშვის ქცევაზე. რა თქმა უნდა, უმჯობესია აქცენტი დადებითზე გაკეთდეს, რათა უფრო მეტად განვამტკიცოთ მოზარდის პოზიტიური ქცევა. თუმცა, თუ ბავშვი იქცევა ისე, რომ მშობელს ან უფროს ადამიანს ეს არ მოსწონს, საჭიროა ფაქიზად მივცეთ უკუკავშირი, რასაც, მოდი, კრიტიკას ნუ დავარქმევთ. ავუხსნათ ბავშვს, რატომ არ არის ესა თუ ის ქცევა მისაღები მშობლისთვის, ანუ შედეგზე უნდა იყოს ორიენტირებული ჩვენი უკუკავშირი. მშობლის მხრიდან ყველაზე მნიშვნელოვანია ადეკვატური უკუკავშირი. ჩვენს რეალობაში ხშირად გვესმის მშობლებისგან, გადატვირთული გრაფიკის გამო, გადაღლილებს აღარ ჰყოფნით ენერგია ახსნისთვის, თუმცა აუცილებელია გამოვნახოთ დრო და რესურსი, რომ ბავშვებს კრიტიკის ნაცვლად, ადეკვატური უკუკავშირი მივცეთ. ის, რაც არ მოგვწონს, კი არ გავუკრიტიკოთ, არამედ ვუთხრათ, რატომ არის საზიანო კონკრეტული ქმედება მათთვის და რა შედეგს მისცემს. ამით არჩევანის წინაშე დავაყენებთ, თავად აირჩიონ ქცევა, რომელიც ნაკლებად საფრთხის შემცველი იქნება.

- თუ პირიქით, მეტად აქებენ და ნაკლებად აძლევენ შენიშვნებს, ხომ არ მოვადუნებთ მათ და დავუკარგავთ მოტივაციას, კრიტიკულად შეხედონ საკუთარ თავს?

- ამ შემთხვევაშიც, როდესაც ვამბობთ მეტად შექებას ან მეტად გაკრიტიკებას, ისევ არაადეკვატურ უკუკავშირთან გვაქვს საქმე. მნიშვნელოვანია, რისთვის ვაქებთ ბავშვს. ხშირად იმისთვის ვაქებთ, რაშიც წვლილი არ მიუძღვის, მაგალითად, სილამაზე. იქ, სადაც იზრდებიან ესმით ფრაზები: „რა კარგი ხარ, პრინცესა“, „რა ლამაზი ხარ“ და ა.შ. როდესაც იზრდებიან და გადადიან მიკროსოციუმიდან მაკროსოციუმში (ბაღი, სკოლა და ა.შ.) იქ უკვე იქმნება პრობლემები, რადგან იგივე უკუკავშირს საზოგადოების მხრიდან ვეღარ ხედავენ, რამაც დიდი ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვებს აუცილებელია დადებითი უკუკავშირი მივცეთ რაღაცის კეთებისთვის, ეს იქნება სწავლა თუ სხვა რამ. მეტად ან ზედმეტად შექება არასწორია, ყოველთვის მიზანშეწონილია ჩარჩოში, ზომიერების ფარგლებში ადეკვატური რეაქციები.

- როგორ დავიჭიროთ ოქროს შუალედი, შექებასა და კრიტიკას შორის?

- მშობლები კვალდაკვალ უნდა მივყვებოდეთ შვილების ქმედებებს. იმას, რაც ჩვენთვის მიუღებელია და მივუთითებთ, ახსნაც უნდა მოჰყვებოდეს, ეს კი მათ შედეგების გაანალიზების საშუალებას მისცემს. მნიშვნელოვანია ფრაზები, რომლებსაც მშობელი იყენებს კომუნიკაციის დროს. თუ ჩვენ მოკლე ფრაზებს ვიყენებთ, მაგალითად, „არ შეიძლება“, ბავშვს კითხვა უჩნდება, რატომ არ შეიძლება, აუცილებელია დასაბუთებულად ავუხსნათ. ასევე სიტყვა „რატომ“, რომელსაც იყენებენ მშობლები. ხშირად ბავშვს უნდა კონკრეტული რამ, თუმცა არ იცის, რატომ უნდა, შესაბამისად, ამაზე პასუხს ვერ გაგვცემს და მეტ გაუგებრობას შეუქმნის ბავშვს. ასე რომ, არსებობს ფრაზები ეფექტური კომუნიკაციისთვის, რაც მშობლებს დაეხმარება დაიჭირონ ოქროს შუალედი. ჩვენ უნდა ვიყოთ ადეკვატური ანარეკლი შვილების ქმედების.

​- რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ ასწავლონ შვილებს იყვნენ თავდაჯერებულები და ამასთანავე არ შეწყვიტონ განვითარებაზე ზრუნვა?

- მნიშვნელოვანია ბავშვს და ზოგადად ნებისმიერი ასაკობრივი ჯგუფის ადამიანს, ჰქონდეს ადეკვატური თვითშეფასება. ჯერ დავიწყოთ იმით, თუ რა არის თვითშეფასება, ვინაიდან თავდაჯერებულობა პირდაპირ კავშირშია ამასთან. თვითშეფასება არის ინდივიდის სუბიექტური წარმოდგენა საკუთარ თავზე, უნარებზე, თვისებებზე. ეს ყალიბდება ზუსტად იმ უკუკავშირებით, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ, ეს იქნება საკუთარი თავისგან, ოჯახისგან, მეგობრებისგან, თუ ნებისმიერი იმ სოციუმისგან მიღებული უკუკავშირი, სადაც უწევს ყოფნა, ასე ყალიბდება ადამიანის თვითშეფასება. შესაბამისად, ადრეული ასაკიდან უნდა ჩაეყაროს საფუძველი ბავშვის ადეკვატური თვითშეფასების ჩამოყალიბებას მისი ჯანსაღი განვითარებისთვის. ერიქსონის თეორიას გავიხსენებ, სადაც ის გამოყოფს ყველაზე მნიშვნელოვან პერიოდს თვითშეფასების ჩამოყალიბების პროცესში, 18 თვიდან 3 წლამდე. ამ დროს ძალიან დიდი როლი აქვთ მშობლებს. ეს ერთ-ერთი კრიზისის გადალახვის პერიოდია, როდესაც ბავშვი სწავლობს თვითონ კვებას, ჩაცმას, ნაბიჯების გადადგმას. ამ დროს თუ მშობელი იქნება მხარდამჭერი და ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა იქნება სწორად მხარდაჭერილი, ბავშვი სწავლობს თავდაჯერებულობას, საკუთარი ძალების რწმენას, ხოლო კრიზისი ილახება ჯანსაღად. თუ მშობელი ზემზრუნველია, ანუ არ აძლევს საშუალებას თვითონ გააკეთოს რამე, ასეთ დროს პატარას უყალიბდება ეჭვის განცდა საკუთარ თავის და შესაძლებლობების მიმართ. ამით შესაძლოა, საფუძველი ჩაეყაროს დაბალ თვითშეფასებას, რაც თავდაჯერებულობას უშლის ხელს. თუ 3 წლამდე კრიზისი ჯანსაღად გადაილახა, შემდეგი კრიზისის გადალახვა უფრო მარტივი იქნება მოზარდებისთვის, აქ უკვე შემოდის სკოლა, სადაც დიდი როლი აქვთ პედაგოგებს, თანატოლებთან ურთიერთობას.

ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ თავდაჯერებულობა ფსიქიკური განვითარების პროცესში ძალიან მნიშვნელოვანია. ადეკვატური თვითშეფასება ეს არის სუიციდის საუკეთესო პრევენცია. თუ მშობლები (ოჯახის წევრები) და სააღმზრდელო დაწესებულებები სწორი უკუკავშირით ხელს შევუწყობთ, შვილები ჩამოყალიბდნენ თავდაჯერებულ პიროვნებებად, ეს მათთვის წარმატების საწინდარი იქნება. თავდაჯერებულობა გულისხმობს მუდმივ სწრაფვას თვითგანვითარებისკენ და თვითრეალიზაციისკენ.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცო​დნე დედების ჯგუფი“)

ყოველთვის ენდეთ საკუთარ შვილებს და მათ მიმართ კრიტიკულები ნუ იქნებით
​მშობლებს შვილებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაში ყველაზე მეტად ბავშვის შესაძლებლობებისადმი რწმენა ეხმარებათ. მშობლებს შვილების ნდობა ძალიან უჭირთ. ისინი ფიქრობენ, რომ ბავშვებმა მათ კვალზე უნდა...
ქება ყოველთვის დამსახურებული უნდა იყოს. ნუ შეაქებთ ბავშვს მაშინ, როდესაც ის ამას არ იმსახუ...
​როგორ ვაგრძნობინოთ შვილს, რომ მისით ძალიან ვამაყობთ? მშობლებს უჭირთ ბავშვების მიმართ აღფრთოვანების გამოხატვა, რადგან ეშინიათ, რომ ბავშვებს საკუთარ თავზე ზედმეტი წარმოდგენა არ შეუქმნან, რაც მათი წინსვ...
როგორ აღვზარდოთ თავდაჯერებული ბავშვი?
ბავშვებს თავდაჯერებას არა მშობლების და ნათესავების მხრიდან ქების მოსმენა, არამედ საკუთარი მიღწევები მატებთ. ისინი საკუთარ შესაძლებლობებში რწმუნდებიან, როდესაც ახალ უნარებს იძენენ და ცოდნას იღრმავებენ....
როგორ აღვზარდოთ მშვიდი ბავშვი?
​მშვიდი შვილის აღზრდა ნებისმიერი მშობლის ოცნებაა. ყველას სურს, რომ ბავშვს დაბრკოლებებთან გამკლავება ზედმეტი დაძაბულობის გარეშე შეეძლოს და სტრესორებთან შეჯახებისას ჭარბ მღელვარებას არ განიცდიდეს. ბავშვ...
5 რამ, რაც ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანია
​საყოველთაოდ ცნობილია, რომ ბავშვის ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის აუცილებელია მას სახლი, საკვები და ტანისამოსი ჰქონდეს. გაცილებით რთულია იმის გარკვევა, თუ რა ახდენს ყველაზე დადებით ზეგავლენას ბავშვის ფსიქ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ დავიცვათ ბავშვი ფანჯრიდან გადმოვარდნისგან?

როგორ დავიცვათ ბავშვი ფანჯრიდან გადმოვარდნისგან?

​​მშობლები სახლში უსაფრთხოების წესებს განსაკუთრებით იცავენ. ისინი ყველა კუთხეს და ოთახს მაქსიმალურად უსაფრთხოს ხდიან. მიუხედავად ამისა, ბევრ მათგანს ავიწყდება, რომ პატარებისთვის ყველაზე სახიფათო შეიძლება იყოს ფანჯარა.

ბავშვების 25 %, რომელიც ფანჯრიდან ვარდება საავადმყოფოში მკურნალობას საჭიროებს, მათი უმრავლესობა კი ტრავმირებული რჩება. ფანჯრიდან გადავარდნა მხოლოდ იმ ბავშვებისთვის არ არის საფრთხე, რომლებიც მაღალ სართულებზე ცხოვრობენ. უმეტესად ფანჯრიდან ის ბავშვები ვარდებიან, რომლებიც უფრო დაბალ სართულებზე ცხოვრობენ. შემთხვევების უმრავლესობა 2-3 წლის ბავშვებში ხდება. როგორც წესი, ამ დროს ახლოს არიან უფროსებიც, რომლებიც საფრთხის მასშტაბებს ვერ აცნობიერებენ, ვიდრე ძალიან გვიანი არ არის.

​ბავშვის ფანჯრიდან გადავარდნის თავიდან აცილება პრევენციული ღონისძიებების გატარებით სავსებით შესაძლებელია. ჩვენს სტატიაში მნიშვნელოვან რეკომენდაციებს შემოგთავაზებთ, რომელთა დახმარებით შვილების უსაფრთხოებაზე ზრუნვას უკეთ შეძლებთ.

  • ფანჯრები საგულდაგულოდ ჩაკეტეთ, როდესაც მათი გაღების საჭიროება არ არსებობს

ფანჯრებს ყველაზე ხშირად ​ზაფხულში ან გაზაფხულზე ვაღებთ. ამ პერიოდში ბავშვის უსაფრთხოების მიზნით ფანჯრის დაკეტვა მშობლებს ხშირად ავიწყდებათ. ისინი უსაფრთხოების სხვა ზომებზე მეტად არიან გადართულები. თუ ფანჯრის გაღება აუცილებელი არ არის, ის საგულდაგულოდ ჩაკეტეთ. არასდროს გახვიდეთ ოთახიდან, თუ ფანჯარა ღიაა.

  • ნუ იფიქრებთ, რომ მწერებისგან დამცავი ბადე ბავშვს გადავარდნისგან დაიცავს

მწერებისგან დამცავი ბადე ნამდვილად დაგეხმარებათ სახლის შიდა სივრცის მწერების თავდასხმისგან დაცვაში, თუმცა ის ნამდვილად ვერ შეძლებს ​ბავშვის შეკავებას, თუ ის ფანჯარაზე ავა. თუ ღია ფანჯარასთან ბავშვის დატოვება გაშინებთ და გაცნობიერებული გაქვთ საფრთხე, რომელიც მას მოელის, იგივე დამოკიდებულება შეინარჩუნეთ მაშინაც, როდესაც ფანჯარა ღიაა, მაგრამ მწერების ბადე გაქვთ გაკრული. ეს უსაფრთხოების გარანტიას საერთოდ არ იძლევა.

  • ფანჯრებს დამცავი დარაბები ან გისოსები დაუყენეთ

მსგავსი მოწყობილობების გამოყენება ბავშვს ფანჯრიდან გადავარდნისგან მაქსიმალურად დაიცავს. ორივე მოწყობილობა ბავშვისთვის არ ტოვებს ისეთ სივრცეს, რომელშიც ის თავისუფლად გაეტევა. შეგიძლიათ, სპეციალური ფანჯრის ჩამკეტიც შეიძინოთ, რომელიც ბავშვს არ მისცემს შესაძლებლობას, რომ ფანჯარა სრულად გააღოს.

  • შეიძინეთ ორგანყოფილებიანი ფანჯრები

​უსაფრთხოების მიზნით, გირჩევთ ისეთი ფანჯრები დაამონტაჟოთ, რომლის ზედა და ქვედა ნაწილი ერთნაირად გადაადგილდება, მათი ჩამოწევაც შეიძლება და აწევაც. ოთახის განიავებისას ზედა ჩარჩო ჩამოსწიეთ, რომელსაც ბავშვი ვერ მისწვდება. ეს მას საფრთხისგან მაქსიმალურად დააზღვევს.

  • ფანჯრის წინ სივრცე გაათავისუფლეთ

მოტორული უნარების განვითარების საწყის ეტაპზე ბავშვები მაქსიმალურად ცდილობენ სიმაღლეებზე ცოცვას. ბავშვები მოულოდნელობებით არიან სავსე. ისინი სწაფად გადაადგილდებიან და იმის წინასწარმეტყველება, თუ რას გააკეთებს ​ბავშვი მეორე წამს, შეუძლებელია. თუ ფანჯარასთან ტუმბოს, მაგიდას ან სკამს დადგამთ, დიდია იმის ალბათობა, რომ ბავშვმა მათზე აცოცება სცადოს, რაც უდიდეს საფრთხეს შეიცავს. ყოველთვის მზად უნდა იყოთ ბავშვის მოულოდნელი გადაწყვეტილებებისთვის და უსაფრთხოების ზომები მაქსიმალურად უნდა დაიცვათ.

მშობლებო, მხოლოდ საკუთარი თავის და ყურადღების იმედად არ უნდა იყოთ. ყველაფერი უნდა გააკეთოთ იმისთვის, რომ თავად ფანჯარა და მისი მიმდებარე მონაკვეთი მაქსიმალურად უსაფრთხო სივრცედ იქცეს.

მომზადებულია ​rightasrain.uwmedicine.org - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად