„ასე არაფრით არ შეიძლება ბავშვების დაშინება, საშინელებაა ეს,“ - თამარ გაგოშიძე ბავშვებში კოვიდით გამოწვეულ სტრესზე

უკმაყოფილება მშობლების მიმართ, გაღიზიანება, დეპრესია - რა შეიძლება იყოს მიზეზი და როგორ უნდა მოიქცეს ასეთ დროს? - აღნიშნულ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ფსიქოლოგი ქრისტინე კარანაია ესაუბრა. 

- დაწყებით კლასის მოსწავლეებზე რომ ვისაუბროთ, ამ ასაკში ყველაფრის მიმართ უკმაყოფილება, აგრესია მშობლების მიმართ. რა წარმოშობს ასეთ ქცევას?

- უმეტეს შემთხვევაში ბავშვებში აგრესიის მაპროვოცირებელი კომუნიკაციის სირთულეები და ყურადღების უკმარისობაა. როგორც წესი, სკოლაში წასვლამდე ბავშვი თავს სამყაროს ცენტრად გრძნობს, მთელი ოჯახი თავს ევლება და გარშემომყოფთათვის ცხოვრების მთავარი საზრისია. უცებ ხვდება გარემოში, სადაც დანარჩენების თანასწორია, არავისგან გამორჩეული, აქვს ყველასთან თანაბარი უფლებები და მასწავლებლების ყურადღებასაც სხვების მსგავსად იღებს. ზოგ ბავშვს ამ ფაქტთან შეგუება უჭირს, მითუმეტეს თუ საბავშვო ბაღში არ უვლია, უფრო მეტად უჭირს კომუნიკაციის დამყარება. ამავე დროს, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ თამაშის ეტაპიდან სასკოლო ეტაპზე გადასვლა, სადაც მეტად სთხოვენ დისციპლინას, რეჟიმში ყოფნას და აქვს მეტი ვალდებულება, რთული შესაგუებელია და ეს სირთულეები აგრესიული ფორმებით ვლინდება. მშობლებთან ბავშვები მეტად ბუნებრივები არიან და უფრო თამამად შეუძლიათ გამოამჟღავნონ საკუთარი ემოციები, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ კლასშიც საკმაოდ ხშირად ავლენენ აგრესიულ ქცევას.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს?

- პირველ რიგში, გავარკვიოთ რა დგას ამ აგრესიული ქცევის მიღმა, ბავშვს სკოლა არ მოსწონს, სწავლა უჭირს, ურთიერთობებს ვერ ამყარებს, მასწავლებელთან შეგუება უჭირს, თუ სხვა მიზეზი აწუხებს. აგრესიული ქცევის მიღმა ყოველთვის კონკრეტული მიზეზები არსებობს ხოლმე, რომელსაც ბავშვი ვერ გვაგებინებს, რადგან ან თავადაც ვერ ხვდება, ან ვერბალური მარაგი არა აქვს, ან არ იცის როგორ გაგვაგებინოს. როგორც კი მიზეზს გავარკვევთ, მერე უფრო ადვილი ხდება სირთულეების მოგვარება.

- შეიძლება ამ ასაკში დეპრესია ჰქონდეთ, რა ნიშნებით ხასიათდება დეპრესია ბავშვებში?

- 6 წლამდე ბავშვებშიც ისმევა დეპრესიის დიაგნოზი, თუმცა ეს ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგად ხდება და აუცილებლად სპეციალისტმა უნდა შეაფასოს. თუმცა, დეპრესიისკენ მიდრეკილება მოზარდობის ასაკში უფრო ვლინდება. სიმპტომები, როგორც ზრდასრულებში, ასევე პატარა ასაკშიც არის უმადობა, ძილის დარღვევები, უხასიათობა, უენერგიობა, მუდმივი ტირილი, სუიციდური აზრები, კომუნიკაციის სურვილის დაკარგვა, ინტერესების დაქვეითება, მუდმივი გაღიზიანება, დაღლილობა და ა.შ. თუ სიმპტომები გაგრძელდა 2 კვირაზე მეტ ხანს, აუცილებელია მიმართოთ სპეციალისტს.

- რა შეიძლება იყოს დეპრესიის მიზეზი ბავშვებში?

- მიზეზი მრავალნაირი შეიძლება იყოს. დეპრესიისკენ განსაკუთრებით მიდრეკილები არიან ბავშვები, რომლებიც კონფლიქტურ ოჯახებში იზრდებიან, ხშირად ხედავენ მშობლების ჩხუბს, ან მათ ეჩხუბებიან ხშირად. შესაძლოა ოჯახში არსებობდეს ნარკოტიკების ან ალკოჰოლის მომხარების პრობლემები. ასევე, დეპრესიული მშობლების შვილები და სომატური დაავადებების მქონე ბაშვები უფრო მეტად არიან მიდრეკილები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური