Baby Bag

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ ფარისებრი ჯირკვლის იმ პრობლემების შესახებ ისაუბრა, რომელიც საქართველოში ყველაზე მეტად არის გავრცელებული:

„შესაძლებელია იყოს ფარისებრი ჯირკვლის გარკვეული სტრუქტურული ცვლილებები. სისხლში მისი ჰორმონები იყოს აბსოლუტურად ნორმალური, ან იყოს პირიქით. შეიძლება ფარისებრი ჯირკვალი სტრუქტურულად იყოს უცვლელი, მაგრამ ჰორმონალურად გვქონდეს დარღვევა. არსებობს კვანძოვანი ჩიყვი. ნებისმიერი წარმონაქმნი, რომელიც არ არის ჩვენთვის ფიზიოლოგიური, სამედიცინო ტერმინით არის სიმსივნე. ის შეიძლება იყოს კეთილთვისებიანი ან ავთვისებიანი. რაც შეეხება ჰორმონალურ ცვლილებას, თუ არის დიფუზური ჩიყვი, ის შეიძლება გამოწვეული იყოს ორი პათოლოგიის გამო: ენდემური ან დიფუზურ-ტოქსიური ჩიყვით. ეს ხდება, როდესაც ფარისებრი ჯირკვალი გამოიმუშავებს იმაზე მეტ ჰორმონს, ვიდრე ეს ჩვენი ორგანიზმისთვის არის საჭირო.“

ლაშა უჩავას თქმით, პოპულაციაში ხშირია ჰიპოთირეოზის, ანუ ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითების შემთხვევები:

„ჰიპოთირეოზი არის ფუნქციის დაქვეითება, რომელიც ხშირია პოპულაციაში. ამ დროს ცხიმოვანი ქსოვილი ბევრად მეტად წარმოიქმნება და შეიძლება ამან პროვოცირება გაუკეთოს წონაში მატებას. ჰიპოთირეოზის სიმპტომებია: ბრადიკარდია, ნერვული სისტემის აღგზნებადობა, ძილიანობა, სუნთქვითი უკმარისობა. ჰიპოთირეოზის დროს ნერვული სისტემა უფრო ლაბილურია. შესაძლოა, ძალიან სევდიან ამბავზეც არანაირი რეაქცია არ ჰქონდეს ადამიანს. ჰიპერთირეოზის დროს, როდესაც დიდი რაოდენობით ჰორმონები გამომუშავდება, ამ დროს ადამიანი უმიზეზოდ კარგავს წონას, ვითარდება ტრემორი, ხელების კანკალი, ბევრად უფრო აღგზნებულები არიან, ემოციების მართვა რთულია. ფრჩხილების მტვრევა, თმის ცვენა ორივე ფორმისთვის არის დამახასიათებელი.“

„ენდემური ჩიყვი არის იოდის დეფიციტი, რომელიც უპირატესად ვლინდება ბავშვთა ასაკში. ეს შესაძლებელია იყოს პირველადი, ორსულობის დროს დედასთან განვითარებული იოდდეფიციტით გამოწვეული. უპირატესად შეინიშნება ორი-სამი წლის ასაკიდან. ამ დროს ზრდა-განვითარება და გონებრივი განვითარება ცოტათი ჩამორჩება ფიზიოლოგიას. რადგან საქართველო ენდემური ზონაა, პედიატრები ყოველთვის ურჩევენ მშობლებს, რომ იოდი საკვები დანამატის სახით იყოს გამოყენებული 3 წლის ასაკიდან. ეს საპრევენციო ზომაა. მწვანე პროდუქტებში ბევრი იოდია. ბოლო პერიოდის განმავლობაში და განსაკუთრებით ჩერნობილის შემდგომ დასავლეთ საქართველოში ბევრად უფრო მაღალია კვანძოვანი ჩიყვის შემთხვევები. გარემოში უფრო მეტი რადიაცია იყო. გასულ წელს გერმანელი ექსპერტების დასკვნა დაიდო, რომ 2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა. მხოლოდ 2021 წლიდან დაიწყო მისი ნელ-ნელა დაქვეითება და კლება. ზღვისპირა ქვეყნებში უფრო მაღალია ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიები. ესეც ჩერნობილის გამო. რადიაცია მზის სხივების ფონზე ბევრად უფრო აქტიურია. გარკვეული ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიების დროს მზის სხივები კატეგორიულად აკრძალულია, ისევე როგორც სოლარიუმი,“- აღნიშნულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ექიმები“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა უნდა გააკეთოთ იმისთვის, რომ ჩვილის უეცარი სიკვდილის სინდრომის რისკი თავიდან აიცილოთ? - გიორგი ღოღობერიძის რეკომენდაციები

ექიმმა გიორგი ღოღობერიძემ ჩვილის უეცარი სიკვდილის სინდრომსა და მის გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა:

„მინდა გესაუბროთ ჩვილის უეცარი სიკვდილის სინდრომზე. წარმოიდგინეთ მდგომარეობა, რომ ახალდაქორწინებული წყვილია, მათ ჰყავთ ბავშვი. ის არის რამდენიმე თვის. წინა დღით დააძინეს, მეორე დღეს რომ დახედეს ბავშვს, ის აღმოჩნდა გარდაცვლილი. რა უნდა ვიფიქროთ მოცემულ შემთხვევაში? ერთ-ერთი მიზეზი, რაც წლამდე ასაკის ბავშვებში უეცარ სიკვდილს შეიძლება იწვევდეს, არის ჩვილების უეცარი სიკვდილის სინდრომი. ჩვენ არ ვიცით, რა იწვევს ამ სინდრომს, მაგრამ ვიცით ბევრი რამ, რაც ხელს უწყობს მის განვითარებას.“

გიორგი ღოღობერიძის თქმით, ჩვილის უეცარ სიკვდილს რამდენიმე ხელშემწყობი ფაქტორი შეიძლება ჰქონდეს:

„უეცარ სიკვდილს შეიძლება ხელს უწყობდეს ის, რომ ჩვილებს ვაძინებთ მუცელზე. არაფრით არ შეიძლება წლამდე ასაკის ჩვილების დაძინება მუცელზე ან გვერდზე. სასურველია, რომ ჩვენ ის დავაძინოთ ზურგზე. ჩვილების უეცარ სიკვდილს ხელს უწყობს ბავშვის გადახურება ძილის პერიოდში. როდესაც ბავშვს ძინავს, ის არ უნდა შევფუთოთ. არ უნდა იზრდებოდეს ძილში მისი ტემპერატურა. ოთახშიც უნდა იყოს ზომიერი ტემპერატურა. მკვეთრი შეფუთვა ზრდის უეცარი სიკვდილის რისკებს. სადაც ძინავს ბავშვს, ზედაპირი არ უნდა იყოს ძალიან რბილი. ჩვილი უნდა დააძინოთ მკვრივ ზედაპირზე. თუ ოთახში ბებია, ბაბუა ან ვიღაც ეწევა, ტოქსიკური ნაერთები შეიძლება აღმოჩნდეს ჩვილის ორგანიზმში და ხელი შეუწყოს უეცარი სიკვდილის განვითარებას.“

„უეცარი სიკვდილის სინდრომი უფრო ხშირია ბიჭებში. ის ასევე ხშირია 2-4 თვემდე ასაკის ჩვილებში. უეცარი სიკვდილის სინდრომი ხშირია დღენაკლულებშიც. როდესაც ბავშვი იბადება მასით 2,5 კილოგრამზე ნაკლები, ეს არის მცირეწონიანობა. ამ შემთხვევაში 4-ჯერ იზრდება იმის რისკი, რომ ის გარდაიცვალოს უეცარი სიკვდილის სინდრომით. დედის მხრიდან რისკფაქტორები შეიძლება იყოს, რომ დედა არის 20 წლამდე ასაკის. თუ დედა ეწევა ორსულობის დროს, ეს სამჯერ ზრდის ჩვილის უეცარი სიკვდილის რისკს, ასევე დედის მიერ ალკოჰოლის მოხმარებაც. რა უნდა გააკეთოთ იმისთვის, რომ ჩვილის უეცარი სიკვდილის სინდრომის რისკი თავიდან აიცილოთ? თუ შენ ამ რისკ-ფაქტორებს გაითვალისწინებ, შეგიძლია თავიდან აიცილო ჩვილის უეცარი სიკვდილი. ჩვილებს არ ვაძინებთ მუცელზე. ჩვილი უნდა იყოს აუცილებლად მარტო. არ არის საჭირო, რომ მიუწვე და ერთად დაიძინოთ. ჩვილებს ვაძინებთ ყოველთვის მარტო. ამ სინდრომის რისკის შემცირება შეიძლება დიფტერიის, ყივანახველას და ტეტანუსის ვაქცინის გაკეთებით. ჩვილს უნდა ეძინოს აუცილებლად მკვრივ ზედაპირზე,“ - აღნიშნა გიორგი ღოღობერიძემ.

წყარო: ​USMLE მოსამზადებელი ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად