Baby Bag

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ ფარისებრი ჯირკვლის იმ პრობლემების შესახებ ისაუბრა, რომელიც საქართველოში ყველაზე მეტად არის გავრცელებული:

„შესაძლებელია იყოს ფარისებრი ჯირკვლის გარკვეული სტრუქტურული ცვლილებები. სისხლში მისი ჰორმონები იყოს აბსოლუტურად ნორმალური, ან იყოს პირიქით. შეიძლება ფარისებრი ჯირკვალი სტრუქტურულად იყოს უცვლელი, მაგრამ ჰორმონალურად გვქონდეს დარღვევა. არსებობს კვანძოვანი ჩიყვი. ნებისმიერი წარმონაქმნი, რომელიც არ არის ჩვენთვის ფიზიოლოგიური, სამედიცინო ტერმინით არის სიმსივნე. ის შეიძლება იყოს კეთილთვისებიანი ან ავთვისებიანი. რაც შეეხება ჰორმონალურ ცვლილებას, თუ არის დიფუზური ჩიყვი, ის შეიძლება გამოწვეული იყოს ორი პათოლოგიის გამო: ენდემური ან დიფუზურ-ტოქსიური ჩიყვით. ეს ხდება, როდესაც ფარისებრი ჯირკვალი გამოიმუშავებს იმაზე მეტ ჰორმონს, ვიდრე ეს ჩვენი ორგანიზმისთვის არის საჭირო.“

ლაშა უჩავას თქმით, პოპულაციაში ხშირია ჰიპოთირეოზის, ანუ ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითების შემთხვევები:

„ჰიპოთირეოზი არის ფუნქციის დაქვეითება, რომელიც ხშირია პოპულაციაში. ამ დროს ცხიმოვანი ქსოვილი ბევრად მეტად წარმოიქმნება და შეიძლება ამან პროვოცირება გაუკეთოს წონაში მატებას. ჰიპოთირეოზის სიმპტომებია: ბრადიკარდია, ნერვული სისტემის აღგზნებადობა, ძილიანობა, სუნთქვითი უკმარისობა. ჰიპოთირეოზის დროს ნერვული სისტემა უფრო ლაბილურია. შესაძლოა, ძალიან სევდიან ამბავზეც არანაირი რეაქცია არ ჰქონდეს ადამიანს. ჰიპერთირეოზის დროს, როდესაც დიდი რაოდენობით ჰორმონები გამომუშავდება, ამ დროს ადამიანი უმიზეზოდ კარგავს წონას, ვითარდება ტრემორი, ხელების კანკალი, ბევრად უფრო აღგზნებულები არიან, ემოციების მართვა რთულია. ფრჩხილების მტვრევა, თმის ცვენა ორივე ფორმისთვის არის დამახასიათებელი.“

„ენდემური ჩიყვი არის იოდის დეფიციტი, რომელიც უპირატესად ვლინდება ბავშვთა ასაკში. ეს შესაძლებელია იყოს პირველადი, ორსულობის დროს დედასთან განვითარებული იოდდეფიციტით გამოწვეული. უპირატესად შეინიშნება ორი-სამი წლის ასაკიდან. ამ დროს ზრდა-განვითარება და გონებრივი განვითარება ცოტათი ჩამორჩება ფიზიოლოგიას. რადგან საქართველო ენდემური ზონაა, პედიატრები ყოველთვის ურჩევენ მშობლებს, რომ იოდი საკვები დანამატის სახით იყოს გამოყენებული 3 წლის ასაკიდან. ეს საპრევენციო ზომაა. მწვანე პროდუქტებში ბევრი იოდია. ბოლო პერიოდის განმავლობაში და განსაკუთრებით ჩერნობილის შემდგომ დასავლეთ საქართველოში ბევრად უფრო მაღალია კვანძოვანი ჩიყვის შემთხვევები. გარემოში უფრო მეტი რადიაცია იყო. გასულ წელს გერმანელი ექსპერტების დასკვნა დაიდო, რომ 2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა. მხოლოდ 2021 წლიდან დაიწყო მისი ნელ-ნელა დაქვეითება და კლება. ზღვისპირა ქვეყნებში უფრო მაღალია ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიები. ესეც ჩერნობილის გამო. რადიაცია მზის სხივების ფონზე ბევრად უფრო აქტიურია. გარკვეული ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიების დროს მზის სხივები კატეგორიულად აკრძალულია, ისევე როგორც სოლარიუმი,“- აღნიშნულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ექიმები“

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბიჭის განვითარების 3 მნიშვნელოვანი ეტაპი, რომლის შესახებ ყველა მშობელმა უნდა იცოდეს

ბიჭის განვითარების 3 მნიშვნელოვანი ეტაპი, რომლის შესახებ ყველა მშობელმა უნდა იცოდეს

ფსიქოლოგები ბიჭის განვითარების სამ მნიშვნელოვან ეტაპს გამოყოფენ, რომელიც მისი პიროვნების ჩამოყალიბებაში უდიდეს როლს ასრულებს. ჩვენს სტატიაში სწორედ ამ ეტაპებს მიმოვიხილავთ.

1. დაბადებიდან ექვს წლამდე ასაკი

ჩვილს, განურჩევლად სქესისა, ჩვენგან სითბო, სიყვარული და ყურადღება ესაჭიროება. ჩვილებს მოსწონთ, როდესაც ვესაუბრებით, ვეთამაშებით და ვეფერებით. ზრდასთან ერთად ბიჭი სამყაროს განსხვავებული აქტივობებით იმეცნებს და ამ პროცესში მას მშობლების დახმარება ესაჭიროება. ფსიქოანალიტიკოსი ერიხ ფრომი დიდ ყურადღებას უთმობდა მშობლის როლს ბიჭის ადრეულ განვითარებაში. ფრომი თვლიდა, რომ თუ დედა დეპრესიით იტანჯება, ეს შვილზეც აისახება. დედა ბიჭის ცხოვრებაში მოსიყვარულე და ​მზრუნველი მშობლის როლს უნდა ასრულებდეს. მამა ბიჭისთვის ავტორიტეტი უნდა იყოს. ბიჭი სწორედ მამას უნდა ბაძავდეს და მისგან უნდა სწავლობდეს ცუდისა და კარგის გარჩევას. დედის სიყვარული უპირობოა. მამისგან სიყვარულის მისაღებად კი ბავშვს ქცევის წესების დაცვა და მორალური წესებისადმი მორჩილება სჭირდება. ფრომი თვლიდა, რომ თუ ეს ბალანსი დაცული არ არის, ბიჭი, შესაძლოა, ნარცისულ პიროვნებად ჩამოყალიბდეს ან ზრდასრულობაში მოძალადედ იქცეს. ორი წლის ასაკიდან დედამ ბიჭთან ურთიერთობაში გარკვეული საზღვრების დაწესება უნდა დაიწყოს.

2. ექვსიდან ცამეტ წლამდე ასაკი

აღნიშნულ ასაკში ბიჭს საკუთარი გენდერისადმი მიკუთვნებულობა მტკიცედ უყალიბდებდა. ფსიქოლოგები მშობლებს ურჩევენ, რომ ბიჭის განვითარების ამ ეტაპზე შემდეგი რჩევები გაითვალისწინონ:

  • მშობლებმა აღნიშნულ ასაკში არ უნდა დაიწყონ ბიჭის დაცვა მასკულინური და აგრესიული თამაშებისგან, რომელიც ბავშვს მოსწონს. თუ ბიჭს სათამაშო იარაღი მოსწონს ან აგრესიულ ვიდეო თამაშებს ეტანება, აკრძალვის მიუხედავად, ის მაინც შეძლებს მსგავს თამაშებზე წვდომას.
  • ბიჭის ინდივიდუალურ ხასიათს პატივი უნდა სცეთ. თუ ბიჭს შედარებით ნაკლებად მასკულინური აქტივობები მოსწონს, მას ამის გამო პრობლემები არ უნდა შეუქმნათ.
  • თუ ​ბავშვი მშობლების ინტერესებს არ იზიარებს და თავად ცხოვრებაში სხვა ინტერესები აქვს, ამას მშობლები გაგებით უნდა მოეკიდონ. განსხვავებული ინტერესების ქონა ბავშვის თვალსაწიერს კიდევ უფრო გაზრდის.
  • ბიჭს კრიტიკასთან გამკლავება ასწავლეთ. აუცილებელია ბიჭმა იცოდეს, როგორ დაიცვას თავი არააგრესიული ფორმებით.

3. თოთხმეტი წლიდან ზრდასრულობამდე

ჰორომონალური აქტივობის ზრდის გამო ბიჭები ამ ასაკში აგრესიულები და აქტიურები ხდებიან. მშობელმა ამ ენერგიის სწორ მხარეს მიმართვა უნდა შეძლოს.

  • შვილს პასუხისმგებლობის აღებაში უნდა დაეხმაროთ და ასწავლოთ, რომ საკუთარ ქმედებებზე პასუხი თავად უნდა აგოს. პასუხისმგებლობა ადამიანის თანდაყოლილი უნარი არ არის, მისი სწავლება აუცილებელია. მოზარდმა უნდა იცოდეს, რომ ძალაუფლება, პრივილეგია და პასუხისმგებლობა განცალკევებულად არ არსებობს.
  • ბიჭს თავისუფლება მიეცით, რათა საკუთარ სურვილებსა და ინტერესებში კარგად გაერკვეს. ბავშვის თავისუფლების შეზღუდვა გამართლებულია, თუ ის ცუდ წრეში ტრიალებს და საფრთხეშია.
  • დისციპლინა და წესები მკაცრად უნდა იყოს გაწერილი. ორივე მშობელი დასჯისა და წახალისების ერთნაირ მეთოდებს უნდა იყენებდეს, რათა ბავშვისთვის ყველაფერი ცხადი და გასაგები იყოს.
  • ყველაზე მნიშვნელოვანია, რომ ​მშობელი იდეალურ როლურ მოდელს წარმოადგენდეს. არ აქვს მნიშვნელობა, რას ასწავლით შვილს. თუ თქვენი ქცევა საპირისპიროა, ის თქვენს დარიგეგებს არ გაითვალისწინებს. თუ შვილისთვის კარგი მაგალითი იქნებით, მასთან ურთიერთობაში პრობლემები ნაკლებად შეგექმნებათ.


მომზადებულია : ​brightside.me-ს მიხედვით

წაიკითხეთ სრულად