Baby Bag

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ ფარისებრი ჯირკვლის იმ პრობლემების შესახებ ისაუბრა, რომელიც საქართველოში ყველაზე მეტად არის გავრცელებული:

„შესაძლებელია იყოს ფარისებრი ჯირკვლის გარკვეული სტრუქტურული ცვლილებები. სისხლში მისი ჰორმონები იყოს აბსოლუტურად ნორმალური, ან იყოს პირიქით. შეიძლება ფარისებრი ჯირკვალი სტრუქტურულად იყოს უცვლელი, მაგრამ ჰორმონალურად გვქონდეს დარღვევა. არსებობს კვანძოვანი ჩიყვი. ნებისმიერი წარმონაქმნი, რომელიც არ არის ჩვენთვის ფიზიოლოგიური, სამედიცინო ტერმინით არის სიმსივნე. ის შეიძლება იყოს კეთილთვისებიანი ან ავთვისებიანი. რაც შეეხება ჰორმონალურ ცვლილებას, თუ არის დიფუზური ჩიყვი, ის შეიძლება გამოწვეული იყოს ორი პათოლოგიის გამო: ენდემური ან დიფუზურ-ტოქსიური ჩიყვით. ეს ხდება, როდესაც ფარისებრი ჯირკვალი გამოიმუშავებს იმაზე მეტ ჰორმონს, ვიდრე ეს ჩვენი ორგანიზმისთვის არის საჭირო.“

ლაშა უჩავას თქმით, პოპულაციაში ხშირია ჰიპოთირეოზის, ანუ ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითების შემთხვევები:

„ჰიპოთირეოზი არის ფუნქციის დაქვეითება, რომელიც ხშირია პოპულაციაში. ამ დროს ცხიმოვანი ქსოვილი ბევრად მეტად წარმოიქმნება და შეიძლება ამან პროვოცირება გაუკეთოს წონაში მატებას. ჰიპოთირეოზის სიმპტომებია: ბრადიკარდია, ნერვული სისტემის აღგზნებადობა, ძილიანობა, სუნთქვითი უკმარისობა. ჰიპოთირეოზის დროს ნერვული სისტემა უფრო ლაბილურია. შესაძლოა, ძალიან სევდიან ამბავზეც არანაირი რეაქცია არ ჰქონდეს ადამიანს. ჰიპერთირეოზის დროს, როდესაც დიდი რაოდენობით ჰორმონები გამომუშავდება, ამ დროს ადამიანი უმიზეზოდ კარგავს წონას, ვითარდება ტრემორი, ხელების კანკალი, ბევრად უფრო აღგზნებულები არიან, ემოციების მართვა რთულია. ფრჩხილების მტვრევა, თმის ცვენა ორივე ფორმისთვის არის დამახასიათებელი.“

„ენდემური ჩიყვი არის იოდის დეფიციტი, რომელიც უპირატესად ვლინდება ბავშვთა ასაკში. ეს შესაძლებელია იყოს პირველადი, ორსულობის დროს დედასთან განვითარებული იოდდეფიციტით გამოწვეული. უპირატესად შეინიშნება ორი-სამი წლის ასაკიდან. ამ დროს ზრდა-განვითარება და გონებრივი განვითარება ცოტათი ჩამორჩება ფიზიოლოგიას. რადგან საქართველო ენდემური ზონაა, პედიატრები ყოველთვის ურჩევენ მშობლებს, რომ იოდი საკვები დანამატის სახით იყოს გამოყენებული 3 წლის ასაკიდან. ეს საპრევენციო ზომაა. მწვანე პროდუქტებში ბევრი იოდია. ბოლო პერიოდის განმავლობაში და განსაკუთრებით ჩერნობილის შემდგომ დასავლეთ საქართველოში ბევრად უფრო მაღალია კვანძოვანი ჩიყვის შემთხვევები. გარემოში უფრო მეტი რადიაცია იყო. გასულ წელს გერმანელი ექსპერტების დასკვნა დაიდო, რომ 2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა. მხოლოდ 2021 წლიდან დაიწყო მისი ნელ-ნელა დაქვეითება და კლება. ზღვისპირა ქვეყნებში უფრო მაღალია ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიები. ესეც ჩერნობილის გამო. რადიაცია მზის სხივების ფონზე ბევრად უფრო აქტიურია. გარკვეული ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიების დროს მზის სხივები კატეგორიულად აკრძალულია, ისევე როგორც სოლარიუმი,“- აღნიშნულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ექიმები“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რამდენად უსაფრთხოა მიკროტალღურ ღუმელში გამთბარი საკვები?

რამდენად უსაფრთხოა მიკროტალღურ ღუმელში გამთბარი საკვები?

მიკროტალღური ღუმელის გამოგონებამ კერძების შენახვისა და მომზადების ჩვევები მნიშვნელოვნად შეცვალა. 1970 წლის შემდეგ ჩვენ გადანახული საკვების გაცხელებაში ძალიან ცოტა დროს ვხარჯავთ. მიკროტალღურ ღუმელში კერძის გათბობა საკმაოდ მარტივი პროცედურაა, რის გამოც მისი მოხმარება დიასახლისებისთვის ძალიან კომფორტულია. თუ თქვენ სამზარეულოში ფუსფუსი გიყვართ, ალბათ, გეცოდინებათ, რომ ალუმინის ფოლგის გამოყენებისას მიკროტალღურ ღუმელში კერძი სწრაფად ცხელდება, ხოლო ცეცხლგამძლე პლასტმასის კონტეინერები საკვებში მავნე ნივთიერებების მოხვედრას უწყობს ხელს. მიუხედავად მიკროტალღური ღუმელის გამოყენების შესახებ გავრცელებული სხვადასხვა ნეგატიური ინფორმაციისა, დიასახლისები საკვების ღუმელში გათბობას აქტიურად განაგრძობენ. როგორც გაირკვა, მათი უდიდესი ნაწილი კერძის გაცხელებისას უსაფრთხოების წესებს ნაკლებად იცავს, რითაც საკუთარ და სხვა ადამიანების ჯანმრთელობას საფრთხეს უქმნის.

კვების ექსპერტები თვლიან, რომ მიკროტალღურ ღუმელში ნებისმიერი ტიპის საკვების გაცხელებაა შესაძლებელი, თუმცა გარკვეული წესების დაცვა აუცილებელია. თქვენ შეგიძლიათ ქათამი, ინდაური, კვერცხი ან ბოსტნეული ღუმელში თამამად შეათბოთ, თუმცა არ უნდა დაგავიწყდეთ ტემპერატურის რეგულირება, რათა საკვები სათანადოდ გაცხელდეს. კერძის გათბობისას მას ერთხელ მაინც უნდა მოურიოთ, ან ადგილი შეუნაცვლოთ, საკვები პროდუქტი აუცილებლად უნდა დაფაროთ ცეცხლგამძლე მატერიით. თუ საკვების გათბობის მარტივ წესებს ზედმიწევნით დაიცავთ, კერძში მავნე ბაქტერიების მოხვედრის რისკს მინიმუმამდე დაიყვანთ, რაც ისეთი დაავადებების განვითარებისგან დაგიცავთ, როგორიცაა სალმონელა. განსხვავებული ტიპის საკვებს მიკროტალღურ ღუმელში სხვადასხვა წესით ათბობენ, რათა კერძის სიჯანსაღის შენარჩუნება შეძლონ.

• ბოსტნეულის გათბობა მიკროტალღურ ღუმელში

ბოსტნეული საქონლისა და ფრინველის ხორცთან, ასევე ხილთან ერთად, ერთ-ერთი საუკეთესო პროდუქტია, რომლის მომზადება ან გათბობა მიკროტალღურ ღუმელში შეგიძლიათ. ბოსტნეულს ტენიანობის მაღალი ხარისხი აქვს. რბილი პროდუქტები ღუმელში საკმაოდ კარგად თბება. რაც მთავარია, ბოსტნეულის გაცხელებისას ის სასარგებლო თვისებებსა და ნივთიერებებს მაქსიმალურად ინარჩუნებს, რის გამოც თქვენ ჯანსაღი პროდუქტის მირთმევის საშუალება გეძლევათ. უახლესმა კვლევამ დაადასტურა, რომ ბოსტნეულის სხვადასხვა ნაირსახეობა მოხარშვის დროს კვებით ღირებულებას მნიშვნელოვნად კარგავს, ხოლო ღუმელში გამოცხობის ან გათბობის შემთხვევაში, მათ უდიდეს ნაწილს სასარგებლო ნივთიერებები სრულად უნარჩუნდება.

ბოსტნეულის კერძების გათბობისას, უმჯობესია, შუშის ან კერამიკის კონტეინერები გამოიყენოთ. თუ ბოსტნეული გაყინულია, პირველ რიგში, ის კარგად გაალღვეთ და ღუმელში მხოლოდ ამის შემდეგ შედგით. ბოსტნეული მიკროტალღურში 135°F-მდე უნდა გაცხელდეს. კვების ექსპერტები გირჩევენ, რომ თავი აარიდოთ უმი სტაფილოს მიკროტალღურ ღუმელში მოთავსებას, რადგან მას აალება და ნაპერწკლების გამოყრა ახასიათებს.

•  ფრინველის ხორცის გაცხელება მიკროტალღურ ღუმელში

ქათმის სადილად მირთმევა ყველა გურმანს უყვარს, რის გამოც ის სასადილო მაგიდაზე ძალიან ხშირად გვხვდება. გათბობის პროცესში ქათამი აუცილებლად უნდა შემოაბრუნოთ, რათა დარწმუნდეთ, რომ ის ყველა მხრიდან თანაბრად თბება. კვების ექსპერტები გირჩევენ, რომ ქათამი ან მისგან მომზადებული კერძი მიკროტალღურ ღუმელში 154-165 °F-მდე გააცხელოთ. ღუმელში არასდროს შეათბოთ ქათამი, რომელიც შიგთავსით გაქვთ მომზადებული. უმჯობესია, თუ მთლიან ქათამს არ გაათბობთ, რადგან მსგავს შემთხვევაში სითბოს ღრმად შეღწევა უჭირს, რის გამოც ბაქტერიების განადგურება რთულდება. როდესაც გაყინულ პროდუქტს გაალღვობთ, ის დაუყოვნებლივ უნდა მოათავსოთ მიკროტალღურ ღუმელში. ფრინველის ხორცის არასათანადოდ გაცხელება ან მისი მომზადებისას დაშვებული შეცდომა ძალიან საშიში ბაქტერიული დაავადებების განვითარებას უწყობს ხელს. თუ თქვენ ღუმელში ქათმის კერძს სათანადოდ ვერ გააცხელებთ, შესაძლოა სალმონელას, სტაფილოკოკის ან ნაწლავური ჩხირის ბაქტერიების მსხვერპლად იქცეთ. ფრინველის ხორცის მომზადების ან გაცხელებისას უსაფრთხოების წესების უგულებელყოფამ, შესაძლოა, კამპილობაქტერ ჯეჯუნით დაავადებაც გამოიწვიოს, რაც კვებითი მოწამვლის საკმაოდ რთული ფორმაა. 

მომზადებულია ​​msn.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად