Baby Bag

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

„2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა,“- ენდოკრინოლოგი ლაშა უჩავა

ენდოკრინოლოგმა ლაშა უჩავამ ფარისებრი ჯირკვლის იმ პრობლემების შესახებ ისაუბრა, რომელიც საქართველოში ყველაზე მეტად არის გავრცელებული:

„შესაძლებელია იყოს ფარისებრი ჯირკვლის გარკვეული სტრუქტურული ცვლილებები. სისხლში მისი ჰორმონები იყოს აბსოლუტურად ნორმალური, ან იყოს პირიქით. შეიძლება ფარისებრი ჯირკვალი სტრუქტურულად იყოს უცვლელი, მაგრამ ჰორმონალურად გვქონდეს დარღვევა. არსებობს კვანძოვანი ჩიყვი. ნებისმიერი წარმონაქმნი, რომელიც არ არის ჩვენთვის ფიზიოლოგიური, სამედიცინო ტერმინით არის სიმსივნე. ის შეიძლება იყოს კეთილთვისებიანი ან ავთვისებიანი. რაც შეეხება ჰორმონალურ ცვლილებას, თუ არის დიფუზური ჩიყვი, ის შეიძლება გამოწვეული იყოს ორი პათოლოგიის გამო: ენდემური ან დიფუზურ-ტოქსიური ჩიყვით. ეს ხდება, როდესაც ფარისებრი ჯირკვალი გამოიმუშავებს იმაზე მეტ ჰორმონს, ვიდრე ეს ჩვენი ორგანიზმისთვის არის საჭირო.“

ლაშა უჩავას თქმით, პოპულაციაში ხშირია ჰიპოთირეოზის, ანუ ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დაქვეითების შემთხვევები:

„ჰიპოთირეოზი არის ფუნქციის დაქვეითება, რომელიც ხშირია პოპულაციაში. ამ დროს ცხიმოვანი ქსოვილი ბევრად მეტად წარმოიქმნება და შეიძლება ამან პროვოცირება გაუკეთოს წონაში მატებას. ჰიპოთირეოზის სიმპტომებია: ბრადიკარდია, ნერვული სისტემის აღგზნებადობა, ძილიანობა, სუნთქვითი უკმარისობა. ჰიპოთირეოზის დროს ნერვული სისტემა უფრო ლაბილურია. შესაძლოა, ძალიან სევდიან ამბავზეც არანაირი რეაქცია არ ჰქონდეს ადამიანს. ჰიპერთირეოზის დროს, როდესაც დიდი რაოდენობით ჰორმონები გამომუშავდება, ამ დროს ადამიანი უმიზეზოდ კარგავს წონას, ვითარდება ტრემორი, ხელების კანკალი, ბევრად უფრო აღგზნებულები არიან, ემოციების მართვა რთულია. ფრჩხილების მტვრევა, თმის ცვენა ორივე ფორმისთვის არის დამახასიათებელი.“

„ენდემური ჩიყვი არის იოდის დეფიციტი, რომელიც უპირატესად ვლინდება ბავშვთა ასაკში. ეს შესაძლებელია იყოს პირველადი, ორსულობის დროს დედასთან განვითარებული იოდდეფიციტით გამოწვეული. უპირატესად შეინიშნება ორი-სამი წლის ასაკიდან. ამ დროს ზრდა-განვითარება და გონებრივი განვითარება ცოტათი ჩამორჩება ფიზიოლოგიას. რადგან საქართველო ენდემური ზონაა, პედიატრები ყოველთვის ურჩევენ მშობლებს, რომ იოდი საკვები დანამატის სახით იყოს გამოყენებული 3 წლის ასაკიდან. ეს საპრევენციო ზომაა. მწვანე პროდუქტებში ბევრი იოდია. ბოლო პერიოდის განმავლობაში და განსაკუთრებით ჩერნობილის შემდგომ დასავლეთ საქართველოში ბევრად უფრო მაღალია კვანძოვანი ჩიყვის შემთხვევები. გარემოში უფრო მეტი რადიაცია იყო. გასულ წელს გერმანელი ექსპერტების დასკვნა დაიდო, რომ 2021 წელი იყო საქართველოსთვის ჩერნობილის შემდგომ ყველაზე მაღალი რადიაციული შკალა. მხოლოდ 2021 წლიდან დაიწყო მისი ნელ-ნელა დაქვეითება და კლება. ზღვისპირა ქვეყნებში უფრო მაღალია ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიები. ესეც ჩერნობილის გამო. რადიაცია მზის სხივების ფონზე ბევრად უფრო აქტიურია. გარკვეული ფარისებრი ჯირკვლის პათოლოგიების დროს მზის სხივები კატეგორიულად აკრძალულია, ისევე როგორც სოლარიუმი,“- აღნიშნულ საკითხზე ლაშა უჩავამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო:​ „ექიმები“

შეიძლება დაინტერესდეთ

მონტესორის სიჩუმის თამაში, რომელიც ბავშვს სიმშვიდის შენარჩუნებაში ეხმარება და მოთმინებას ასწავლის

მონტესორის სიჩუმის თამაში, რომელიც ბავშვს სიმშვიდის შენარჩუნებაში ეხმარება და მოთმინებას ასწავლის

ბავშვის ერთ საგანზე კონცენტრირება და მისი ყურადღების კონკრეტულ დეტალებზე მიპყრობა ძალიან რთულია. უძრავად ყოფნა ბავშვისთვის თითქმის წამების ტოლფასია. სიმშვიდის შენარჩუნება ისეთი ჩვევაა, რომლის დასწავლა შესაძლებელია. ამისთვის ერთ-ერთი საუკეთესო გზა მონტესორის სიჩუმის თამაშია.

თამაში საკმაოდ მარტივია და ის დროის გარკვეულ მონაკვეთებში მონაწილეების ჩუმად ყოფნას ითვალისწინებს. მისი თამაში შესაძლებელია, როგორც ინდივიდუალურად, ასევე ჯგუფებშიც. ბავშვები სკამებზე ან იატაკზე წრეზე უნდა დავსვათ. მცირეწლოვან ბავშვებში 30 წამიც საკმარისია, ხოლო შედარებით ზრდასრულ ბავშვებს 5 წუთის განმავლობაში შეუძლიათ დუმილის შენარჩუნება.

ბავშვებს უნდა უთხრათ, რომ თამაშის მიზანს სიჩუმეში გარკვეული ხმების გაგონება წარმოადგენს. თამაშის დაწყებისა და დასრულების ნიშნად შეგიძლიათ ზარი დარეკოთ ან ქსილოფონის ხმა გამოიყენოთ. ზოგიერთები პატარა ანთებულ სანთელსაც იყენებენ, რომელსაც ბავშვი თამაშის დასრულების შემდეგ აქრობს. ძალიან კარგია ქვიშის საათის გამოყენებაც.

მას შემდეგ რაც სიჩუმისთვის განკუთვნილი თამაშის დრო ამოიწურება, ბავშვებს უნდა ჰკითხოთ, რისი ხმა გაიგონეს სიჩუმეში. რაც უფრო მრავალფეროვანი იქნება ბავშვების მიერ მოსმენილი ხმები, მით უფრო დაინტერესდებიან ისინი თამაშით.

მნიშვნელოვანია,რომ აქტივობა არ დაუკავშიროთ დასჯას და ბავშვის ცუდ ქცევას, რათა მისთვის ის ნეგატიურ განცდებთან არ იყოს ასოცირებული.

მონტესორის სიჩუმის თამაში აპრობირებული მეთოდია ბავშვების გარკვეული ხნით დასამშვიდებლად. საინტერესო თამაშისთვის შემდეგი რეკომენდაციები გაითვალისწინეთ:

  • ლენტზე რამოდენიმე ზარი ჩამოკიდეთ. ბავშვებს ლენტის ორივე ბოლოზე ხელი მოაკიდებინეთ და დაავალეთ ისე იმოძრაონ, რომ ზარებმა ხმა არ გამოსცენ.
  • შეგიძლიათ ბავშვს თვალი აუხვიოთ, შემდეგ კი რაიმე საგანი იატაკზე დააგდოთ. ბავშვმა უნდა გამოიცნოს, საიდან ჩამოვარდა საგანი და რა ნივთი დაეცა იატაკზე.
  • მცირეწლოვან ბავშვებთან გამოიყენეთ ჩურჩულის მეთოდი. ბაღში მასწავლებელს შეუძლია ბავშვის სახელი ჩურჩულით წარმოთქვას. ბავშვი მასწავლებელთან მივა, მასწავლებელი კი მას ყურში ჩურჩულით შეაქებს იმისთვის, რომ მისი დაძახება გაიგონა. ეს ბავშვს საკუთარი სახელის გაგონებისას ყურადღების გამახვილებას ასწავლის.

ეს მარტივი თამაში ბავშვს შემდეგ სარგებელს მოუტანს:

1. ბავშვი მიზანზე ფოკუსირებას სწავლობს.

2. ბავშვი მოთმინების უნარს გამოიმუშავებს.

3. ბავშვი მშვიდი და კონცენტრირებული ხდება.

4. ბავშვი ფრთხილად სიარულს სწავლობს.

5. ბავშვი სიჩუმისა და სიმშვიდის წუთებით ტკბება.

6. ჯგუფური თამაშისას ბავშვი გუნდურ მუშაობას სწავლობს.

7. ბავშვი ყურადღებით მოსმენას სწავლობს.

8. ბავშვი საკუთარ თავს უკეთ ეცნობა.

9. ბავშვი დეტალების შემჩნევას სწავლობს.

10. ბავშვის შეგრძნებები უფრო მკვეთრი ხდება.

მონტესორის სიჩუმის თამაში ბავშვს თვითდისციპლინის უნარებს უვითარებს და პიროვნულ განვითარებაშიც უწყობს ხელს.

წყარო:​ youaremom.com

წაიკითხეთ სრულად