24-30 აპრილს „ნიუ ჰოსპიტალსში“ ლაბორატორიის კვირეულია, რომლის ფარგლებშიც მომხმარებელს შესაძლებლობა აქვს, ისარგებლოს სპეციალური პირობებით სხვადასხვა ლაბორატორიულ თუ სამედიცინო მომსახურებაზე:
D ვიტამინის და მიკროელემენტების განსაზღვრა სისხლში 20% ფასდაკლებით
ჭარბი წონის კვლევა ბავშვებსა და მოზარდებში - ლაბორატორიული ანალიზები 20% ფასდაკლებით და ენდოკრინოლოგის კონსულტაცია საჩუქრად
სრული კარდიოლოგიური კვლევა - ლაბორატორიული ანალიზები 20% ფასდაკლებით და კარდიოლოგის კონსულტაცია საჩუქრად
MOMSEDU.GE-ს მკითხველის გონივრული არჩევანი დაზუსტებულ ინფორმაციას ემყარება. ამდენად, დავინტერესდით, რა განსაზღვრავს ლაბორატორიის ხარისხს და კითხვით ამ სფეროში 20-წლიანი გამოცდილების მქონე, „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ლაბორატორიის ხელმძღვანელ თამარ თედიაშვილს მივმართეთ:
თამარ თედიაშვილი: „ლაბორატორიული კვლევა არ არის კონკრეტული ქმედება, ესაა თანმიმდევრული ეტაპებისგან შემდგარი პროცესი, რომლის ხარისხს თითოეული ეტაპის შესრულების ზედმიწევნითობა განსაზღვრავს.
ლაბორატორიული პროცესი სამ ძირითად ეტაპს მოიცავს: პრეანალიტიკა, ანალიტიკა და პოსტანალიტიკა.“
პრეანალიტიკის (მასალის მოგროვება) ეტაპზე ხდება:
პაციენტისთვის ინფორმაციის მიწოდება ანალიზისთვის მომზადების შესახებ - ზოგიერთ კვლევას სჭირდება განსაკუთრებული პირობების დაცვა, მაგალითად, უზმო რეჟიმი, მედიკამენტის მიღება ან მიღებისგან თავის შეკავება. ამ ინფორმაციას „ნიუ ჰოსპიტალსი“ პაციენტებს ზედმიწევნით აწვდის.
მაღალი ხარისხის ერთჯერადი ვაკუუმ სისტემების გამოყენება - დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ხარისხიან სახარჯ მასალას, ვიყენებთ ვაკუუმირებულ სინჯარებს, სისხლი ვენიდან პირდაპირ დახურულ სისტემაში ხვდება და თვითონ ავსებს სინჯარას გარკვეულ მაჩვენებლამდე. ვაკუუმ სისტემები ამცირებს კოლტის წარმოქმნას და უზრუნველყოფს საანალიზო მასალის სისწორეს.
ადამიანური შეცდომის შემცირება შტრიხკოდების საშუალებით - ადამიანური ფაქტორით გამოწვეული შეცდომების ან ხარვეზების ასაცილებლად, ვიყენებთ შიდა ლაბორატორიულ პროგრამას, რომელიც თითოეულ პაციენტსა და ნიმუშს უნიკალურ შტრიხკოდს ანიჭებს. მას ვაკრავთ სინჯარებზე, შემდეგ ეს სინჯარები ხვდება ლაბორატორიაში (ტრანსპორტირება და დამუშავება შესაბამისი წესების დაცვით ხდება) და თავსდება ანალიზატორებში. ანალიზატორი ავტომატურად კითხულობს ბარკოდს და მიღებული მონაცემები ავტომატურად გადააქვს შიდა ლაბორატორიულ სისტემაში.
სამედიცინო პერსონალის რეგულარული გადამზადება - ყველა აპარატთან მუშაობას თავისი წესი აქვს, შედეგების ხარისხის უზრუნველსაყოფად გვყავს მაღალკვალიფიციური კადრები, რომლებიც მუდმივად ტრენინგდებიან.
ანალიტიკის (ლაბორატორიული ანალიზი) ეტაპზე მნიშვნელოვანია:
თანამედროვე აპარატურა - ლაბორატორიული მედიცინა ეს ის სფეროა, რომელიც ტექნოლოგიურ მიღწევებთან ერთად მუდმივად ვითარდება, ამდენად, თანამედროვე აპარატურას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს;
შიდა და გარე ხარისხის კონტროლი (საერთაშორისო აკრედიტაცია RIQAS), ლაბორატორიული სტანდარტების დაცვა;
სრული ლაბორატორიული მომსახურება - ერთ სივრცეში არის შესაძლებელი ანალიზის ჩატარება მრავალი კლინიკური განხრით, იქნება ეს ჰემატოლოგია, იმუნოლოგია, ბიოქიმია, მოლეკულური პისიარ კვლევები, ავტოიმუნური დაავადებების დიაგნოსტიკა თუ სხვა.
პოსტანალიტიკის (შედეგების რეპორტინგი) ეტაპზე მიღებული კვლევის შედეგების შეფასება და პასუხების სწრაფი მიწოდება ხდება.
- მნიშვნელოვანი საკითხია ლაბორატორიული კვლევების ხარისხის კონტროლი, რა მექანიზმით ამოწმებთ მუშაობისა და შედეგების სისწორეს?
თამარ თედიაშვილი: „არსებობს ორი ძირითადი, მკაცრად დაცული სტანდარტი - გარე და შიდა ხარისხის კონტროლი. გარე ხარისხის კონტროლი ყოველთვიურად ტარდება და მას გარე ხარისხის დაცვის საზოგადოება ამოწმებს, ისინი აკეთებენ მონაცემთა ანალიზს და თითოეულ კვლევაზე გვაძლევენ ვარგისიანობის, ხარისხის დამადასტურებელ სერტიფიკატს.
რაც შეეხება შიდა ხარისხის კონტროლს, ხდება ყოველდღიურად, ხშირად დღეში რამდენჯერმეც, გარკვეული საათობრივი ინტერვალით. სრულდება სპეციალური საკონტროლო ხსნარებით. შედეგად ვიგებთ, რამდენად ხარისხიანად მუშაობს აპარატურა და ის რეაგენტები, რომელთაც ტესტის განსაზღვრისთვის ვიყენებთ და რამდენად ხარისხიანად ვმუშაობთ ჩვენ.
- რა დროში აწვდით კვლევის შედეგებს პაციენტებს?
თამარ თედიაშვილი: „ყველა კვლევას ინდივიდუალური დრო სჭირდება, იქიდან გამომდინარე, რომ ვმუშაობთ როგორც სტაციონარი და როგორც ამბულატორია, ჩვენი მუშაობის რიტმი ძალიან სწრაფია. დრო მინიმუმამდეა შემცირებული აპარატის ავტომატიზაციისა და მიღებული შედეგის ავტომატურად გადაცემის ხარჯზე.“ „ნიუ ჰოსპიტალსში“ ლაბორატორიული მომსახურების მიღება 24 საათის განმავლობაში შეგიძლიათ. სურვილის შემთხვევაში, ბინაზე გამოძახების სერვისიც მოქმედებს.
საუკეთესო სუნთქვითი ვარჯიშები კოვიდ-19-თან ბრძოლისა და რეაბილიტაციისთვის - რეაბილიტოლოგი ვალერი მელაძე
მეცნიერებათა დოქტორმა, რეაბილიტოლოგმა ვალერი მელაძემ კოვიდ-19-ის პრევენციის, მასთან ეფექტიანად ბრძოლისა და პოსტკოვიდურ ეტაპზე რეაბილიტაციისთვის საჭირო ვარჯიშებზე ისაუბრა. მისი თქმით, სუნთქვითი ვარჯიშები სამივე შემთხვევაში ძალიან ეფექტიანია:
„ცნობილია, რომ სუნთქვა დედამიწაზე ყველა ცოცხალი ორგანიზმის აუცილებელი ფიზიოლოგიური პროცესია. ისიც ცნობილია, რომ ადამიანი სუნთქვის დროს ფილტვებს მთლიანად არ გამოიყენებს. ადამიანი სუნთქავს ზედა ნაწილით, ქვედა ნაწილს ეწოდება ე.წ. მკვდარი ზონა, სადაც ვირუსები და ბაქტერიები გროვდება. იმისთვის, რომ სრულყოფილად ვისუნთქოთ, უნდა გავანიავოთ ჩვენი ოთახები. მე თქვენ განახებთ საბაზისო ვარჯიშებს, რომლებიც გამოიყენება დაავადების დროს, პრევენციის დროს და რეაბილიტაციის დროს.“
პირველი ვარჯიში, რომელიც ვირუსის პრევენციისთვის ყველაზე ეფექტიანია, დიაფრაგმალური სუნთქვის ვარჯიშია:
„ფეხები მუხლებში მოვხაროთ, ტერფები ერთმანეთს მივაბჯინოთ, მარჯვენა ხელი მუცელზე, მარცხენა - გულ-მკერდზე დავიდოთ. შესუნთქვა უნდა იყოს ცხვირით, ამოსუნთქვა პირით. ეს არის იმისთვის, რომ გავასუფთავოთ ჩვენი ორგანოები, სრულყოფილად ვისუნთქოთ. ამას ჰქვია ე.წ. დიაფრაგმალური სუნთქვა. ეს ვარჯიში უნდა გავაკეთოთ 8-10-ჯერ.“
ვალერი მელაძის თქმით, კოვიდ-19-ის მიმდინარეობის დროს სასარგებლოა ჟგუტის ან ჯოხის გამოყენებით ვარჯიში:
„კოვიდ-19-ის დროს ძალიან კარგია ჟგუტი ან მსგავსი რამ, რომ კუნთოვანი სისტემა ვავარჯიშოთ. ჟგუტით ვარჯიშის შესრულებისას უნებურად მიდის ღრმა სუნთქვა. შემდეგი ვარჯიში არის ჯოხით. ვისაც გაქვთ საშუალება. შევისუნთქოთ, ჯოხი ორივე ხელით ავწიოთ ზემოთ, ამოვისუნთქოთ და ჩამოვწიოთ. ვისაც შეუძლია ხელები უკან გადაიტანოს.“
ვალერი მელაძემ აღნიშნა, რომ გულ-სისხლძარღვთა სისტემის გასაძლიერებლად ბოთლით ვარჯიში გაცილებით ეფექტიანია, ვიდრე ბუშტის გაბერვა:
„ბოთლით ვარჯიშები შეგვიძლია გამოვიყენოთ გულ-სისხლძარღვთა სისტემის გასაძლიერებლად. ამ ბოთლს აქვს ექვსი ნახვრეტი, საწრუპი უნდა მოვათავსოთ ბოთლში და ჩავისუნთქოთ. თავიდან ეს უნდა გავაკეთოთ 10-ჯერ, შემდეგ ორი წუთით, ხუთი წუთით. ეს ძალიან ეფექტიანი ვარჯიშია. ეს ვარჯიში უფრო ეფექტიანია, ვიდრე გასაბერი ბუშტები.“
„ეს ვირუსი იძლევა ტოქსიკურ ზეგავლენას როგორც თავის ტვინზე, ასევე სხვადასხვა ორგანოებზე. იმისთვის, რომ რეაბილიტაციის პერიოდში კომფორტულად ვიგრძნოთ თავი, აუცილებელია აქტიური ფიზიკური დატვირთვა, მაგრამ ზომიერი ვარჯიშები, მაგ. ეს არის ციგუნის ცნობილი ვარჯიშები,“ - აღნიშნულ საკითხზე ვალერი მელაძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის“ გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.