Baby Bag

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული?

როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული?

როგორ ვლინდება სინკოპე ე.წ. გულის წასვლა ბავშვებში და რა შეიძლება იყოს მიზეზი? ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი, თამარ ედიბერიძე.

- რა არის სინკოპე და რა შეიძლება იყოს მისი მიზეზი?
- სინკოპე არის გონების ხანმოკლე კარგვა, ე.წ. გულის წასვლა. მისი საფუძველია თავის ტვინის სისხლ-და/ან ჟანგბადმომარაგების ხანმოკლე დარღვევა, რომლის შედეგადაც ბავშვი ან მოზრდილი ხანმოკლედ კარგავს გონებას. ეს შეიძლება განვითარდეს, მაგალითად, არტერიული წნევის დაქვეითების ფონზე, ან სხვადასხვა მიზეზით ორგანიზმის გაუწყლოების შემთხვევაში; შეიძლება ადგილი ჰქონდეს სუნთქვასთან დაკავშირებულ პრობლემას და ამის შედეგად დაირღვეს სისხლის ჟანგბადით გაჯერების პროცესი. სხვა მიზეზი შეიძლება იყოს გარემოში ჟანგბადის შემცველობის დაქვეითება. სინკოპე ხშირად ვითარდება ძლიერი ტკივილის ან ემოციის ფონზე, ფიზიკური და ემოციური გადაღლის შემთხვევაში. ისევე, როგორც არსებობს სხვადასხვა სპეციფიკურ სიტუაციაში განვითარებული სინკოპე - მაგალითად, შარდვის, თმის ვარცხნის, ან კისრის მიდამოს სპეციფიკური გაღიზიანების საფუძველზე; ძალიან საყურადღებოა გულის ნორმალური რითმის დარღვევის ფონზე ტვინის სისხლმომარაგების გარდამავალი დარღვევა და ე.წ. კარდიალური სინკოპე - ეს უკანასკნელი შეიძლება იყოს შექცევადი, თუმცა პოტენციურად სიცოცხლისთვის საშიშიც. შესაბამისად, სინკოპეს გარეგნული მსგავსების მიუხედავად, შეიძლება სრულიად კეთილსაიმედო, ან საკმარისად საყურადღებო გამოსავალი ჰქონდეს. საბედნიეროდ, ბავშვებში სინკოპეს შემთხვევების აბსოლუტური უმრავლესობა კარგი პროგნოზით ხასიათდება და უსაფრთხოა ბავშვის სიცოცხლის თუ ჯანმრთელობისთვის.
- როგორ ვლინდება სინკოპე ბავშვებში?
- სინკოპეს სიმპტომები მსგავსია სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფში. ბავშვებში სირთულე შეიძლება შექმნას კომუნიკაციამ. ანუ ასაკთან მიმართებით რამდენად მოახერხებენ ბავშვები თავად აღწერონ საკუთარი შეგრძნებები. მცირე ასაკში ეს უფრო რთულია ხოლმე. სინკოპეს შემთხვევაში, ერთი მხრივ, არის ნიშნები, რომლებსაც მხოლოდ პაციენტი გრძნობს და პარალელურად არის ნიშნები, რომლებიც შეიძლება შენიშნონ გარშემომყოფებმა. ყველაზე ხშირად პაციენტები აღწერენ საერთო სისუსტეს, რომელიც ნელ-ნელა ვითარდება, ეკარგებათ ძალა ფეხებში, შეიძლება ჰქონდეთ კიდურებში დაბუჟების შეგრძნება, შემცივნების, თავბრუსხვევის, თვალებში დაბნელების ან აჭრელების განცდა, ხმები თითქოს შორიდან ესმით და ამასობაში კარგავენ გონებას. პაციენტების უმრავლესობა ასწრებს, რომ გვერდით მყოფს სთხოვოს დახმარება, დაიჩივლოს რომ ცუდადაა, მოეჭიდოს რაიმეს, ვიდრე დაეცემა. გარშემომყოფები აღწერენ, რომ პაციენტი გაფითრდა, მოდუნდა და ჩაიკეცა. სიმპტომების ასეთი ეტაპობრივი და ნელი განვითარება არის ერთ-ერთი დამახასიათებელი სინკოპესთვის. პაციენტი თვალდახუჭულია, ფერმკრთალი, მოდუნებული, თუმცა იშვიათად, გამორიცხული არ არის კიდურებში ხანმოკლე დაჭიმვაც, ან ერთეული ბიძგისებრი მოძრაობები, უნებლიე შარდვაც, მათ შორის. ეს ფენომენები არ ცვლის და არ ამძიმებს პროგნოზს. სინკოპე იშვიათად გრძელდება ერთ წუთზე მეტხანს. პაციენტი სწრაფად მოდის გონს და შეუძლია აღწეროს გონების დაკარგვამდე განცდილი შეგრძნებები. ხშირად ხდება, რომ გარეგნულად გონდაკარგულ პაციენტს ბუნდოვნად, მაგრამ თურმე ესმოდა გარშემომყოფების ხმები.

​- თუ ბავშვს უეცრად წაუვიდა გული, როგორ დავეხმაროთ და რას ურჩევთ მშობლებს?
- პირველი რეკომენდაციაა, რომ შევინარჩუნოთ სიმშვიდე. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ბავშვებშიც და მოზრდილებშიც, სინკოპეს შემთხვევების უმრავლესობა სრულიად უსაფრთხოა. ტრავმატიზაციის რისკიც უფრო ნაკლებია, ვიდრე, მაგალითად, გულყრების შემთხვევაში, რადგან ამ დროს გონების კარგვა ხდება ნელ-ნელა და პაციენტი ასწრებს ითხოვოს დახმარება, ან თვითონვე უშველოს თავის თავს, მოეჭიდოს რაიმეს, მოასწროს დაჯდომა ან დაწოლაც. დახმარების მიზნით აუცილებელია, რომ პაციენტი მოვათავსოთ ჰორიზონტალურ მდგომარეობაში, გვერდულად ან ზურგზე, სწორ და მყარ ზედაპირზე, ხოლო ქვედა კიდურები მოვუთავსოთ შემაღლებულ პოზიციაში. ზურგზე წოლის შემთხვევაში სასურველია, თავი ჰქონდეს გვერდით გადაბრუნებული, რადგან ღებინების რისკი გულყრასთან შედარებით ნაკლები, მაგრამ მაინც არის. აუცილებელია შევუხსნათ მოჭერილი და მჭიდრო ტანისაცმელი, ქამარი და უზრუნველვყოთ სუფთა ჰაერის მიწოდება. ზრდასრულებსა და მოზარდებში შეიძლება გამოვიყენოთ მძაფრსუნიანი საშუალებები (მაგალითად, ნიშადური) გონზე მოსვლის დასაჩქარებლად. გონზე მოსვლის შემდეგ არ წამოაყენოთ პაციენტი სწრაფად. დაელოდეთ რომ სრულად აღდგეს ცნობიერება და წამოაჯინეთ ნელ-ნელა. წინააღმდეგ შემთხვევაში გონების კარგვა შეიძლება განმეორდეს. ისევე, როგორც გულყრების შემთხვევაში - დაუშვებელია პაციენტის ჯანჯღარი, თავდაყირა დაკიდება. არ არის საჭირო ენის დაჭერის მცდელობა. ასევე დაუშვებელია გონდაკარგული ადამიანისთვის დასალევად წყლის ან წამლის მიცემა. დაელოდეთ ცნობიერების აღდგენას და უკვე წამომჯდარ ადამიანს შესთავაზეთ წყალი ან წვენი. კარგად დაიმახსოვრეთ ეპიზოდის დროს მიმდინარე მოვლენები, რადგან დიაგნოსტიკის პროცესში ექიმისთვის უმნიშვნელოვანესია მათი ანალიზი და ინტერპრეტაცია. ვერცერთი გამოკვლევა ვერ შეცვლის ამ ინფორმაციას და ღირებულებას, სწორი დიაგნოზისთვის.
საკუთარი თავის დახმარება შეუძლიათ თვითონ პაციენტებსაც. მნიშვნელოვანია, რომ პირველივე სიმპტომების გაჩენისთანავე არ შეეშინდეთ და დროულად ითხოვონ დახმარება. მაშინვე ჩაიმუხლონ ან დაჯდნენ, თუნდაც იატაკზე. ეფექტურია ხოლმე, როდესაც ბავშვი ან მოზრდილი ჯდება წინ გადახრილი ისე, რომ თავი ჰქონდეს მუხლების დონეზე ან უფრო დაბლა პოზიციაში. ეს პოზიცია განსაკუთრებით კომფორტული და ეფექტურია სიმპტომების პირველივე წამებში და გონების სრულად დაკარგვამდე, მაგალითად, ქუჩაში, ტრანსპორტში, სადაც შეიძლება არ იყოს დაწოლის საშუალება. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ სიმპტომების დაწყებისთანავე პაციენტი დარჩეს ადგილზე და ისე ითხოვოს დახმარება, ანუ არ დაიწყოს სიარული, რადგან გონების კარგვის შემთხვევაში შეიძლება წაბორძიკდეს და მიიღოს ტრავმა. გონს მოსვლის შემდეგ ეცადოს, რომ დარჩეს ისევ დაწოლილ ან წინ გადახრილ მდგომარეობაში, ვიდრე ბოლომდე კარგად არ იგრძნობს თავს და შემდეგ ნელა გასწორდეს.
- როგორია სინკოპეს მკურნალობა?
- როგორც აღვნიშნეთ, სინკოპე ხანმოკლე ეპიზოდია და სპონტანურად სრულდება დაახლოებით ერთ წუთში. ის შეიძლება იყოს ერთჯერადი ეპიზოდი ადამიანის ცხოვრებაში, ან განმეორდეს სხვადასხვა ინტერვალით. ასევე, ერთი და იგივე პაციენტის ცხოვრებაში, სხვადასხვა დროს სხვადასხვა მიზეზით იყოს გამოწვეული. მკურნალობა და მართვის პრინციპები განისაზღვრება სწორედ გამომწვევი მიზეზებით. როგორც დასაწყისში აღვნიშნეთ, ყველაზე საყურადღებოა ე.წ. კარდიალური სინკოპე. ამ შემთხვევაში დიაგნოსტიკაც და მართვაც კარდიოლოგების მჭიდრო ზედამხედველობის ქვეშ უნდა მოხდეს. სინკოპეს სხვა ფორმები პროგნოზულად სრულიად კეთილსაიმედოა. მნიშვნელოვანია, რომ სათანადოდ განწყობილმა პაციენტებმა დაიცვან გარკვეული წესები, მაგალითად, თავი აარიდონ მაპროვოცირებელ სიტუაციებს, დახუთულ და ცუდად ვენტილირებულ გარემოს, დაიცვან სითხის და საკვების მიღების რეჟიმი, რომ თავიდან აიცილონ გაუწყლოება. ეს ბავშვებთან მიმართებაში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია. უფრო სპეციფიკურ და ინდივიდუალურ რეკომენდაციებს უკვე ექიმი მიაწვდის პაციენტს და მისი ოჯახის წევრებს. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF

შეიძლება დაინტერესდეთ

მეოცნებე დედები წარმატებულ შვილებს ზრდიან, რომელთაც საკუთარი მიზნებისთვის თავდაუზოგავი ბრძოლა შეუძლიათ

მეოცნებე დედები წარმატებულ შვილებს ზრდიან, რომელთაც საკუთარი მიზნებისთვის თავდაუზოგავი ბრძოლა შეუძლიათ

ცხოვრებისეულ სირთულეებთან გამკლავებაში ადამიანებს ყველაზე მეტად ყოველდღიური აქტივობების წინასწარი დაგეგმვა ეხმარებათ. წარმატებული ადამიანები ხშირად აწარმოებენ პირად დღიურებს, რომელთა დახმარებით მომავალი კვირის გრაფიკს ადგენენ და დროის სწორად გადანაწილებასაც ახერხებენ. შესაძლოა, ყველაფრის წინასწარ დაგეგმვა და დღიურების წერა ზოგიერთ ადამიანს მოსაწყენ საქმიანობადაც ეჩვენებოდეს, მაგრამ აღნიშნული აქტივობისგან მიღებული სარგებელი გაწეულ შრომად ნამდვილად ღირს.

ჩვენს სტატიაში დედებს სასარგებლო და საინტერესო რჩევებს ვთავაზობთ, რომელთა დახმარებით ისინი თავიანთი დღიურის ეფექტურად წარმოებას შეძლებენ და ყოველდღიურ სირთულეებს მარტივად გაუმკლავდებიან.

  • მიიღეთ დახმარება

საბედნიეროდ, ჩვენ ისეთ სამყაროში ვცხოვრობთ, სადაც დახმარების თხოვნა და მიღება ნორმალურ მოვლენად ითვლება. თუ თქვენ ექსცენტრიკული, არაორგანიზებული და დაბნეული დედა ხართ, ამის გამო თავს დამნაშავედ ნუ იგრძნობთ. ყველა ადამიანი ერთნაირად მოწესრიგებული და წინდახედული ვერ იქნება. ინტერნეტში უხვად შეგიძლიათ მოიძიოთ ინფორმაცია დედის დღიურის ეფექტიანად წარმოებასთან დაკავშირებით, წაიკითხოთ გამოცდილი ადამიანების რჩევები. თუ ეს არ დაგაკმაყოფილებთ, დახმარებისთვის ახლობლებს, მეგობრებსა და მშობლებს მიმართეთ. ისინი საკუთარ გამოცდილებას გაგიზიარებენ და პირადი სურვილების დაკმაყოფილების, ოჯახის კეთილდღეობაზე ზრუნვისა და მშობლის მოვალეობების სრულფასოვნად შესრულებისთვის დროის ბალანსირებულად და ეფექტიანად გამოყენებას გასწავლიან.

  • წინასწარ გამოკვეთეთ პრიორიტეტები

დღიურის წერისას მხოლოდ ისეთი აქტივობები გამოკვეთეთ, რომელიც თქვენთვის და თქვენი შვილისთვის პრიორიტეტულია. გახსოვდეთ, რომ დრო ძალიან ძვირფასია და ის მხოლოდ ისეთ საქმიანობებზე უნდა დახარჯოთ, რომლებიც თქვენთვის ნამდვილად მნიშვნელოვანია. თქვენი დღიური თქვენს ღირებულებებსა და პრიორიტეტებს უნდა ასახავდეს. თუ თქვენთვის მნიშვნელოვანია შვილთან დროის უდიდესი ნაწილის გატარება, ეს თქვენს დღიურში უნდა აისახოს. როდესაც დღიურს აწარმოებთ, აუცილებლად გაითვალისწინეთ ბავშვის სურვილები და ღირებულებები, დაფიქრდით, რა არის მისთვის პრიორიტეტული და ეცადეთ თქვენი ყოველდღიური აქტივობები ბავშვის ინტერესებს მაქსიმალურად მოარგოთ.

  • დაისახეთ ყოველკვირეული მიზნები

რა გეგმები გაქვთ კვირის განმავლობაში ან რის გაკეთებას გეგმავს თქვენი შვილი ახლო მომავალში? ამ კითხვაზე პასუხი თქვენს დღიურში უნდა ჩაწეროთ. ყოველი კვირის ბოლოს კი საკუთარი საქმიანობა თავად უნდა შეაფასოთ. დააკვირდით, რამდენად ეფექტიანად ანაწილებთ დროს და რამდენად ახერხებთ დასახული მიზნების შესრულებას. წინასწარ გაწერეთ, რა დრო უნდა დაუთმოთ თქვენი მიზნების მიღწევას. მაგ. თუ თქვენ და თქვენს შვილს გაქვთ ოცნება, რომ სცენაზე ერთად იმღეროთ, განსაზღვრეთ რა გზით უნდა მიაღწიოთ დასახულ მიზანს და რა დრო დაგჭირდებათ მის მისაღწევად.

  • მომდევნო კვირის აქტივობების დასაგეგმად დრო აუცილებლად გამონახეთ

კვირა საღამოს, როდესაც ბავშვები დაიძინებენ, შეგიძლიათ დღიურის წერას შეუდგეთ და მომდევნო კვირის გეგმები წინასწარ ჩამოწეროთ. გამოკვეთეთ თქვენი პრიორიტეტები და მიზნები. ეცადეთ, დღიურის წარმოების პროცესში მარტო იყოთ, რათა მშვიდ გარემოში ფიქრისა და ანალიზის საშუალება გქონდეთ. აუცილებლად შეაფასეთ გასული კვირა, დააკვირდით რა სახის შეცდომებს უშვებთ და რა მიღწევები გაქვთ. იოცნებეთ და მიზნების დასახვის ნუ შეგეშინდებათ. მეოცნებე დედები, რომლებიც თავიანთი სურვილების ასრულებისთვის დროსა და ძალისხმევას არ იშურებენ, წარმატებულ შვილებს ზრდიან, რომელთაც საკუთარი მიზნებისთვის თავდაუზოგავი ბრძოლა შეუძლიათ.

  • რეფლექსიისთვის დრო ყოველდღიურად გამონახეთ

დღე ისე უნდა დაიწყოთ და დაასრულოთ, როგორც ამას ნამდვილი ჩემპიონები აკეთებენ. ადექით ადრე და დილიდანვე დაიწყეთ ფიქრი, თუ რის გაკეთება გსურთ დღეს და რას მოელით ამ დღისგან. მოუსმინეთ თქვენს შინაგან ხმას და კეთილგონივრული გადაწყვეტილებები მიიღეთ. საღამოს დღის ყველა აქტივობა შეაფასეთ და დღიურში ჩაწერეთ, რა გააკეთეთ სწორად და რა შეცდომებს უშვებთ. ყოველდღიური რეფლექსია უფრო მოწესრიგებულ და მიზანდასახულ მშობლად ჩამოყალიბებაში დაგეხმარებათ.

  • ისწავლეთ გამოწვევებთან გამკლავება

ყოველკვირეული აქტივობები ისე უნდა გაწეროთ, რომ სერიოზულ გამოწვევებთან გამკლავება გაგიმარტივდეთ. თუ სამსახურში სერიოზულ პროექტზე მუშაობთ და მისი დასრულებისთვის ძალიან ცოტა დრო გრჩებათ, ბუნებრივია, მთელი საღამო ბავშვთან ერთად ნახატების გაფერადებას არ უნდა დაუთმოთ. თქვენი საოჯახო და სამსახურეობრივი მოვალეობები ისე უნდა შეითავსოთ, რომ მათ შორის იდეალური ბალანსის დაცვა შეძლოთ. ყოველ დილით წინასწარ განსაზღვრეთ დღის 5 მთავარი გამოწვევა, რომელსაც აუცილებლად უნდა გაუმკლავდეთ. ყოველდღიური აქტივობები ისე გაწერეთ, რომ თქვენი პრიორიტეტებისა და მიზნების განხორციელება მშვიდად შეძლოთ.

  • იზრუნეთ საკუთარ თავზე


​რომი ერთ დღეში არ აშენებულა! ბავშვზე ზრუნვა, ახალი სახლის მოწყობა, გარდერობის განახლება, სოციალური აქტივობები და ზედმეტი კილოგრამებისგან გათავისუფლება თქვენგან დიდ დროს და თანმიმდევრულობას მოითხოვს. ყველაფერი ნაბიჯ-ნაბიჯ, მშვიდად და აუღელვებლად უნდა გააკეთოთ. თუ თქვენ ყოველკვირეულად ხატვისთვის დროის დათმობა გქონდათ განზრახული, მაგრამ ერთ კვირაში მონა ლიზა ვერ დახატეთ, ნუ აღელდებით. ყველაფერი ჯერ კიდევ წინ არის.

  • ისეთი დღიური შეიძინეთ, როგორიც თქვენნაირ არაჩვეულებრივ დედას შეეფერება

ლამაზი, ეფექტური და სასიამოვნო ყდის მქონე დღიური დადებით განწყობას შეგიქმნით და წერის მეტ სტიმულს მოგცემთ. ეცადეთ, ისეთი დღიური შეიძინოთ, რომელსაც ინსპირაციული გამონათქვამები ამშვენებს და მოტივაციის გაზრდაში გეხმარებათ. თუ ძაღლები გიყვართ, ისეთი დღიური შეიძინეთ, რომელსაც თქვენი საყვარელი ცხოველის გამოსახულება ამშვენებს. თქვენი პერსონალური დღიური თქვენს ხასიათს უნდა ასახავდეს.

  • ბავშვთან კომუნიკაციას დიდი დრო დაუთმეთ

რამდენად არის თქვენი შვილი კმაყოფილი ყოველდღიური აქტივობებით, რა არის მისთვის მთავარი და იზიარებს თუ არა ის თქვენს ხედვებს? აღნიშნულ საკითხებზე ბავშვს ყოველდღიურად უნდა გაესაუბროთ. მისი შეხედულებების მოსმენა ყოველდღიური გეგმების გაწერაში დაგეხმარებათ და მოტივაციასაც შეგძენთ, რადგან დარწმუნებული იქნებით, რომ ყველაფერი, რასაც აკეთებთ, არამხოლოდ თქვენ გხიბლავთ და მოგწონთ, არამედ ოჯახის დანარჩენ წევრებსაც.

  • შეიმუშავეთ წლიური და თვიური გეგმები

ყოველდღიური და ყოველკვირეული გეგმების გაწერა ძალიან კარგია, მაგრამ თვიური და წლიური გეგმების შემუშავება თქვენი ფასეულობებისა და პრიორიტეტების უკეთ გააზრებაში დაგეხმარებათ. ყოველი თვის და წლის ბოლოს საკუთარი მიღწევები შეაფასეთ. დააკვირდით, როგორ ვითარდება თქვენი შვილი და რამდენად ეფექტიანად უმკლავდებით იმ გამოწვევებს, რომელიც თქვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში გხვდებათ. მსგავსი ანალიზი მომდევნო წლის გეგმების შემუშავებაში ძალიან დაგეხმარებათ. 

მომზადებულია ​moms.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად